Ντόναλντ Τραμπ : Η “ανατομία” μιας σαρωτικής νίκης

Άρθρο του Εμμανουήλ Μπέζα*

Ο Τραμπ αύξησε τα ποσοστά του σε 49 από τις 50 Πολιτείες σε σχέση με το 2020, οδήγησε όμως και σε μερικές σημαντικές πολιτικές αλλαγές. Από τις 4 πολυπληθέστερες Πολιτείες, οι 2 (Καλιφόρνια και Νέα Υόρκη) αποτελούν προπύργια των Δημοκρατικών. Ο τελευταίος Ρεπουμπλικάνος που κέρδισε την Καλιφόρνια ήταν ο Μπους το 1988 ενώ η Χίλαρι το 2020 πήρε τη μεγαλύτερη διαφορά για τους Δημοκρατικούς από το 1992 με 30 μονάδες, με τον Τραμπ να ρίχνει αυτή τη διαφορά στις 20 μονάδες περίπου το 2024. Ο τελευταίος Ρεπουμπλικάνος που κέρδισε τη Νέα Υόρκη ήταν ο Ρήγκαν το 1984 και από τότε ο Μπιλ Κλίντον πήρε κοντά στις 29 μονάδες διαφορά το 1996 και ο Ομπάμα κάτι παραπάνω από 28 το 2012, με τον Τραμπ να ρίχνει τη διαφορά στη χαμηλότερη τιμή για Ρεπουμπλικάνο από το 1988, στις 11,6 μονάδες. Το Τέξας αν και προπύργιο των Ρεπουμπλικάνων έχει αλλάξει πολιτική φύση, λόγω της αύξησης πληθυσμού και της έντονης αστικοποίησης, με τους Δημοκρατικούς να φθάνουν το 2020 σε απόσταση 5,5 μονάδων. Το 2024 ο Τραμπ επανέφερε τη διαφορά πάνω από τις 13 μονάδες, στα επίπεδα του 2012.

Παρακάτω μπορείτε να δείτε τους πίνακες με τις παναμερικανικές τάσεις υπέρ του Τραμπ σε σχέση με το 2020:

Το μπλε κύμα του Ομπάμα

Από τις 9 Πολιτείες που ο Ομπάμα παρέσυρε το 2008 στους Δημοκρατικούς με το τεράστιο «μπλε κύμα» της νίκης του, ο Τραμπ έχει επιστρέψει πίσω στους Ρεπουμπλικάνους τις 6 και δημιουργώντας μάλιστα διψήφιες διαφορές σε Οχάιο, Αϊόβα, Φλόριντα (η οποία είναι και μέσα στις 4 πολυπληθέστερες) και Ιντιάνα. Κέρδισε τη Νεβάδα για πρώτη φορά από το 2004 και τη Βόρεια Καρολίνα, την οποία είχε επανακτήσει ο Ρόμνεϊ, τρεις συνεχόμενες φορές.

Το μπλε τείχος

Το λεγόμενο «μπλε τείχος» που αποτελείται από το Ουισκόνσιν, το Μίσιγκαν και την Πενσυλβάνια, είχε καθιερωθεί να ονομάζεται έτσι γιατί ο τελευταίος Ρεπουμπλικάνος που κέρδισε έστω μία από αυτές τις Πολιτείες, συγκεκριμένα και τις τρεις, ήταν ο Ρήγκαν το 1984. Ο Τραμπ κέρδισε και τις τρεις το 2016 ενώ το 2024 επέκτεινε εκεί τη διαφορά του. Ο Σκοτ Πλέσερ, ο αρχιτέκτονας της Ρεπουμπλικανικής επικράτησης στην Πενσυλβάνια, ήδη τονίζει πως στόχος για εκείνον είναι η Πενσυλβάνια να μετατραπεί στη νέα Φλόριντα για τους Ρεπουμπλικάνους.

Οι νέες κρίσιμες Πολιτείες

Από τις 7 κρίσιμες Πολιτείες που είδαμε το 2020 και το 2024, ο Τραμπ πήρε τη μεγαλύτερη διαφορά του στην Αριζόνα με 5,8 μονάδες. Αυτή η διαφορά είναι μεγαλύτερη από τις διαφορές που πήρε η Χάρις σε Βιρτζίνια (5,6), Νιού Τζέρσεϋ (5,5), Μινεσότα (4,3) και Νιού Χάμσαϊρ (2,7), οι οποίες δεν θεωρούνται «κρίσιμες». Επομένως, βλέπουμε πως ο Τραμπ πέτυχε να διευρύνει το χάρτη για τις εκλογές του 2028 με τους Ρεπουμπλικάνους να μπορούν να μεταφέρουν προεκλογικές δαπάνες από την Αριζόνα προς άλλη «νέα κρίσιμη» Πολιτεία, με πιθανότερη το Νιου Τζέρσεϋ καθώς αυτή φέρει το ειδικό βάρος των 14 εκλεκτόρων. Ο τελευταίος Ρεπουμπλικάνος που κέρδισε το Νιού Τζέρσεϋ ήταν ο Μπους το 1988 και ο Τραμπ το 2024 πήρε τη μικρότερη διαφορά για Ρεπουμπλικάνο από το 1992. Με τον εκλεκτορικό χάρτη να αλλάζει με την απογραφή του 2030, οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν δυο εκλογικές αναμετρήσεις να «χτίσουν» διαφορές στις κερδισμένες κρίσιμες Πολιτείες του 2024 και να προετοιμάσουν το έδαφος για τις νέες κρίσιμες με αφετηρία το 2024.

Τα δημογραφικά δεδομένα

Το ποιος κέρδισε τις εκλογές καθορίστηκε από το ποιος υποψήφιος κέρδισε περισσότερους ψηφοφόρους από τον άλλο. Όσο απλοϊκό και αυτονόητο ακούγεται αυτό, δεν είναι. Κατ’ ουσία σημαίνει το ποιος κέρδισε περισσότερους από εκείνους που ο αντίπαλος του κατέχει την πλειοψηφία, λόγω παράδοσης, ιδεολογίας ή καταστάσεων. Ο Τραμπ αύξησε τα ποσοστά στη συντριπτική πλειοψηφία των δημογραφικών ομάδων σε σχέση με το 2020. Το AP Votecast μάλιστα μέτρησε πως ο Τραμπ αύξησε τα ποσοστά του σε 56 από τις 62 δημογραφικές ομάδες που κατέγραψε. Μπορείτε να δείτε τα κυριότερα κέρδη αυτά στον παρακάτω πίνακα.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα exit poll της Washington Post, ο Τραμπ είδε κέρδη κατά μήκος όλων των χριστιανικών θρησκευτικών ομάδων αλλά και των μη χριστιανικών θρησκευτικών ομάδων.

2020:

-Καθολικοί: 47% Τραμπ και 52% Μπάιντεν.

-Προτεστάντες: 60% Τραμπ και 39% Μπάιντεν.

-Πιστοί άλλων θρησκειών: 29% Τραμπ και 69% Μπάιντεν.

2024:

-Καθολικοί: 56% Τραμπ και 41% Χάρις. (Τραμπ +9)

-Προτεστάντες: 62% Τραμπ και 37% Χάρις. (Τραμπ +2)

-Πιστοί άλλων θρησκειών: 33% Τραμπ και 60% Χάρις. (Τραμπ +4)

Η κατανομή της ψήφου των Αράβων και των μουσουλμάνων είναι επίσης ιδιαιτέρως σημαντική και δύο παραδείγματα είναι ενδεικτικά:

-Στο Ντίαρμπορν του Μίσιγκαν, όπου ο Τραμπ βρέθηκε προεκλογικά και 55% των πολιτών έχουν καταγωγή από χώρες της Μέσης Ανατολής, ο Τραμπ πήρε 42% ενώ είχε πάρει 30% το 2020 και η Χάρις πήρε 36% ενώ ο Μπάιντεν είχε πάρει 70%.

-Στο Χάμτραμκ του Μίσιγκαν, όπου η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου είναι Μουσουλμάνοι και ο Δήμαρχος είχε δημόσια στηρίξει τον Τραμπ, ο Τραμπ πήρε 43% ενώ το 2020 είχε πάρει 13% και η Χάρις πήρε 46% ενώ ο Μπάιντεν το 2020 είχε πάρει 85%, (το Μίσιγκαν ήταν η κρίσιμη Πολιτεία με τον μεγαλύτερο αραβικό πληθυσμό).

Αλλά και στις εισοδηματικές ομάδες σύμφωνα με τα exit poll του NBC, στις κρίσιμες Πολιτείες, ο Τραμπ κέρδισε με 50-47% εκείνους με εισοδήματα κάτω από 50.000$ ετησίως και η Χάρις εκείνους με 100.000$ ετησίως και πάνω με 51-46%.

Το εκλογικό σώμα του κάθε υποψήφιου

Οι δημογραφικές ομάδες όπου ο Τραμπ είδε τη μεγαλύτερη άνοδο ήταν αποκλειστικά παραδοσιακά Δημοκρατικές ομάδες, δηλαδή ηλικίες 18-29 και 30-44, Λατίνοι, Ασιάτες κ.ά. Οι τάσεις αυτές του Τραμπ επί των Δημοκρατικών δημογραφικών ομάδων αντικατοπτρίζουν τη γενικότερη τάση κομματικής αντιστροφής, ίσως και ιδεολογικής, με το Ρεπουμπλικανικό και το Δημοκρατικό κόμμα να ανταλλάσσουν ψηφοφόρους.

Συνολικά, οι Δημοκρατικοί δεν έχασαν την πλειοψηφία στις παραδοσιακές τους ομάδες (π.χ Ασιάτες, ηλικίες 18-29) παρόλα αυτά, ο Τραμπ ανέβηκε ραγδαία στις περισσότερες, την ίδια στιγμή που μια συγκεκριμένη δημογραφική ομάδα φαίνεται να είναι αυτή που κατευθύνει το Δημοκρατικό κόμμα και οδηγεί τους παραδοσιακά Δημοκρατικούς ψηφοφόρους προς τον Τραμπ. Οι Δημοκρατικοί φαίνεται να συρρικνώνονται, στηριζόμενοι κυρίως εκλογικά αλλά και πολιτικά στην ελίτ. Το εκλογικό σώμα των λευκών με υψηλή εκπαίδευση και υψηλά εισοδήματα που κατοικεί σε μετροπόλιταν αστικές περιοχές, περιορίζει εκλογικά τους Δημοκρατικούς και καθορίζει παράλληλα την πολιτική τους πλατφόρμα. Η απόσταση που έχει δημιουργηθεί είναι ανάμεσα σε αυτή την εκλογική ομάδα και σε όλες τις υπόλοιπες, με τον Τραμπ να επεκτείνεται σε όλες τις υπόλοιπες.

Οικονομία

Η ελίτ ήταν εκείνη άλλωστε που δήλωνε πως η οικονομία Μπάιντεν είναι σε καλή κατάσταση με εξαίρεση τον πληθωρισμό και η καμπάνια Χάρις που δεν μπόρεσε ποτέ να δώσει ουσιαστικές οικονομικές απαντήσεις, προσπαθώντας να θέσει τα κοινωνικά ζητήματα πάνω από τα οικονομικά.

Για εκείνους που το εβδομαδιαίο διατροφολόγιο περιλαμβάνει σολομό, μπέικον και τόφου και οδηγούν δύο πολυτελή μεγάλης κατανάλωσης αμάξια, η αύξηση στην τιμή του γάλακτος, του ψωμιού και της βενζίνης πράγματι δεν είναι το σοβαρότερο ζήτημα που τους απασχολεί, αλλά για τους υπόλοιπους είναι. Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις έδειξαν άλλωστε πως η οικονομία και το κόστος ζωής είναι τα σημαντικότερα ζητήματα των εκλογών, με τη μετανάστευση να ακολουθεί.

Το Gallup σημείωνε προεκλογικά:

-Το σημερινό 52% των ψηφοφόρων αξιολογεί την οικονομία ως «εξαιρετικά σημαντική» επιρροή στη ψήφο του για τον Πρόεδρο και αυτή είναι η υψηλότερη καταγραφή από τον Οκτώβριο του 2008 κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, όταν το 55% των ψηφοφόρων είπε το ίδιο.

-Ενώ η οικονομία συχνά κατατάσσεται ως ένα από τα κορυφαία ζητήματα ψήφου στις προεδρικές εκλογές, φέτος μπορεί να έχει μεγαλύτερη επιρροή από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη εκλογή από το 2008 κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης.

Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι η πλειοψηφία δήλωνε πως ήταν σε χειρότερη κατάσταση από ότι 4 χρόνια πριν.

Τα στατιστικά των exit poll του CNN αποκαλύπτουν ακριβώς αυτή την πραγματικότητα που αποτυπώθηκε και προεκλογικά:

-Περίπου τα 2/3 των ψηφοφόρων δήλωσαν ότι η οικονομία ήταν σε κακή κατάσταση. Ο Τραμπ κέρδισε εκείνους που το δήλωσαν, με 42 μονάδες διαφορά.

-Το 2020, μόλις το 1/5 των ψηφοφόρων είπε ότι τα πήγαιναν χειρότερα από ό,τι τέσσερα χρόνια πριν. Φέτος, σχεδόν οι μισοί ψηφοφόροι λένε ότι τα πηγαίνουν χειρότερα από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια. Ο Τραμπ τους κέρδισε συντριπτικά με 64 μονάδες διαφορά.

Η εκλογική αποτύπωση: Ο Τραμπ είδε ραγδαία αύξηση στα ποσοστά του στο σύνολο των παραγωγικών ηλικιών 18-65 και κέρδισε την πλειοψηφία εκείνων που βρίσκονται στα μέσα και κατώτερα οικονομικά στρώματα.

Οι Δημοκρατικοί προσπάθησαν να βάλουν τα κοινωνικά ζητήματα πάνω από τα οικονομικά κάνοντας τρία βασικά λάθη:

1. Διαχώρισαν κοινωνία και οικονομία. Κάτι τέτοιο ισχύει για την ελίτ, όπου έχοντας την οικονομική άνεση διαφοροποιούν τις κοινωνικές τους επιδιώξεις και δραστηριότητες. Στα μεσαία και κατώτερα στρώματα ακόμα και η κοινωνικοποίηση επηρεάζεται από την οικονομική κατάσταση.

2. Αναίρεσαν την κοινωνική και οικονομική διάσταση του μεταναστευτικού και το μετέτρεψαν σε πολιτισμικό ζήτημα. Αγνόησαν δηλαδή την επίδραση που έχουν οι εκατομμύρια παράνομοι μετανάστες στην «κατάληψη» κατοικιών και θέσεων εργασίας και αυτό «εκνεύρισε» ιδιαίτερα τους Λατίνους ψηφοφόρους, με την πλειοψηφία τους να έχει έρθει νόμιμα στη χώρα και να ανταγωνίζεται για θέσεις εργασίας με τους παράνομους.

Η εκλογική αποτύπωση: Ο Τραμπ είδε ιστορική άνοδο στα ποσοστά του στους Λατίνους αλλά και αύξηση στους μαύρους.

3. Όταν η κοινωνική κατάσταση δεν μπόρεσε να ξεπεράσει την οικονομία ως το κύριο ζήτημα, επιτέθηκαν στην προσωπικότητα του Τραμπ επιβεβαιώνοντας όμως την αυθεντικότητά του. Κάθε φορά που ο Τραμπ επιτίθονταν σε κάποιον αντίπαλο και η καμπάνια του προσπαθούσε να μαζέψει την επίθεση, οι Δημοκρατικοί διαβεβαίωναν για την εγκυρότητα της δήλωσης Τραμπ και τις βαθύτερες ρίζες της. Έτσι, όταν ο Τραμπ δήλωνε στο Ντίαρμπορν πως αγαπάει τους Μουσουλμάνους και θα φέρει την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, δεν μπορούσαν να αναιρέσουν την αυθεντικότητα και την ειλικρίνεια της δήλωσής του, αφού όταν τουίταρε «μισώ την Τέιλορ Σουίφτ» οι Δημοκρατικοί διαβεβαίωναν πως όχι απλά μισεί την Τέιλορ Σουίφτ αλλά και όλες τις γυναίκες.

Η εκλογική αποτύπωση: Η αυθεντικότητα εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τις ηλικίες 18-29 και τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα.

Κοινωνία

Επειδή ο όρος woke agenda χρησιμοποιείται καταχρηστικά στην Ελλάδα μετά τη νίκη Τραμπ και χωρίς να ορίζεται επακριβώς, ας δούμε 3 κοινωνικά φαινόμενα τα οποία μπορούμε να ορίσουμε και να στατιστικοποιήσουμε σ’ έναν επαρκή βαθμό:

-Πολυτελή πιστεύω

Οι πεποιθήσεις πολυτελείας είναι ιδέες και απόψεις που προσδίδουν στάτους στην ανώτερη τάξη ενώ συχνά προκαλούν κόστος στις κατώτερες τάξεις. Αυτός είναι ο ορισμός που δίνει ο κοινωνικός ψυχολόγος Rob Henderson στον όρο «πολυτελές πιστεύω / πολυτελής πεποίθηση» που είναι φίλος του Αντιπροέδρου Βανς, ο οποίος με τη σειρά του έχει γράψει και αυτός ένα best-seller βιβλίο μιλώντας για την τραυματική παιδική του ηλικία.

Οι πλούσιοι επιδεικνύουν το στάτους τους αναπτύσσονται ιδέες που έχουν το χρόνο και τους πόρους να αναπτύξουν. Αμφισβητούν θεσμούς όπως η οικογένεια, ο γάμος, η θρησκεία ακόμα και η αστυνομία αλλά συνεχίζουν να παντρεύονται, να τεκνοποιούν και να πιστεύουν στα ίδια επίπεδα ενώ παράλληλα ζουν σε ασφαλείς γειτονιές. Η εργατική τάξη εφαρμόζει αυτά που επηρεάζει στην κοινωνική συζήτηση η άρχουσα τάξη και βλέπει τις συνέπειες της έμπρακτης αμφισβήτησης αυτών των θεσμών.

Η εκλογική αποτύπωση: Τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα ανεξαρτήτως φυλής θέλησαν να διαφυλάξουν αυτούς τους θεσμούς. Άλλωστε οι Λατίνοι έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία με τα πιστεύω και τις οικογένειές τους και οι μαύροι θέλουν ασφάλεια στις γειτονιές τους.

-Κρίση του ανδρικού πληθυσμού

Οι άνδρες μένουν πίσω από τις γυναίκες στην εκπαίδευση, από την πρωτοβάθμια μέχρι την τριτοβάθμια. Η συμμετοχή των ανδρών στην αγορά εργασίας μειώνεται ραγδαία. Οι άνδρες είναι 2 με 3 φορές πιο πιθανό να πεθάνουν από υπερβολική δόση σε σχέση με τις γυναίκες. Ο ανδρικός πληθυσμός στις φυλακές αυξάνεται.

Η εκλογική αποτύπωση: Τα αίτια δεν είναι αυτά που απασχολούν το σημερινό άρθρο αλλά η κατάσταση αυτή δικαιολογεί την πολιτική προτίμηση των ανδρών προς τον Τραμπ. Στελέχη του Δημοκρατικού κόμματος ήταν εκείνα που για χρόνια προάγουν τη θεώρηση περί «τοξικής ανδρικότητας», έτσι δεν είναι τυχαίο πως τελικά οι άνδρες προτίμησαν τον άνδρα υποψήφιο ο οποίος δεν τους θεωρεί κληρονομικά ένοχους των σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων.

-Κρίση γυναικών

Οι γυναίκες από την άλλη, δεν βρίσκονται σε κοινωνική αλλά σε πολιτική και πολιτειακή κρίση με αφορμή το πως αντιμετωπίζει κάθε Πολιτεία τα άτομα που δεν επιθυμούν να αυτοπροσδιορίζονται με το βιολογικό τους φύλο. Συγκεκριμένα:

-18 Πολιτείες επιτρέπουν σε βιολογικά άνδρες να χρησιμοποιούν γυναικείες τουαλέτες στα πλαίσια της προστασίας των τρανς ατόμων.

-Από το 2020, μόνο 23 Πολιτείες έχουν ψηφίσει νόμους που περιορίζουν τη δυνατότητα αθλητών να συμμετέχουν σε σχολικά αθλήματα σύμφωνα με το φύλο που αυτοπροσδιορίζονται και όχι το βιολογικό τους φύλλο.

-Μόλις 18 Πολιτείες έχουν εγκρίνει νόμους ή πολιτικές που περιορίζουν καθολικά τη δυνατότητα αλλαγής φύλου σε άτομα κάτω του νόμιμου ορίου ηλικίας.

Η εκλογική αποτύπωση: Με το Δημοκρατικό κόμμα να έχει διατυπώσει απόψεις πως «οι άνδρες μπορούν να έχουν περίοδο» και «μπορούν να μένουν έγκυοι» αφού προσδιορίζονται κοινωνικά σαν άνδρες, ανεξαρτήτου της βιολογίας τους και με τον Τραμπ να έχει δηλώσει πως θα απαγορεύσει στους βιολογικά άνδρες να χρησιμοποιούν γυναικείες τουαλέτες και να συμμετέχουν σε γυναικεία αθλήματα αλλά και πως θα απαγορεύσει την αλλαγή φύλου σε άτομα κάτω τον 18, δεν είναι καθόλου περίεργο που ο Τραμπ είδε συνολικά αύξηση στο ποσοστό του στις γυναίκες, με εξαίρεση τις λευκές γυναίκες με υψηλή εκπαίδευση και υψηλά εισοδήματα που είναι κυρίως αυτές που προάγουν αυτές τις απόψεις.

Το σύστημα

Με τα στατιστικά να δείχνουν πως η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στους πολιτικούς, τα παραδοσιακά μίντια και το ίδιο το πολιτικό σύστημα να είναι ιστορικώς χαμηλά, το γεγονός πως οι νέοι επέλεξαν τον υποψήφιο που ταυτίστηκε μαζί τους στην έλλειψη εμπιστοσύνης προς το σύστημα, τους έδειξε με το παράδειγμα του πως το σύστημα ψεύδεται και τους είπε πως το ξέρει καλά από μέσα, δεν είναι τυχαίο, αλλά επόμενο. Ο Τζέι Ντι Βανς άλλωστε είναι ο πρώτος Μιλένιαλ σε ανώτατη κυβερνητική θέση παγκοσμίως και αυτό μόνο του λέει πολλά.

Η εκλογική αποτύπωση: Ο Τραμπ αύξησε ραγδαία τα ποσοστά τόσο στην Γενιά Ζ, όσο και στους Μιλένιαλς.

Πειθαρχημένη καμπάνια

Ο ορισμός της υπεύθυνης καμπάνιας, Σούζι Γουάιλις ως επιτελάρχης του Λευκού Οίκου, είναι η απόδειξη πως ο Τραμπ έτρεξε την καλύτερη από τις τρεις προεδρικές του προεκλογικές εκστρατείες. Ο βασικός λόγος ήταν η πειθαρχία. Το δυσκολότερο κομμάτι των συμβούλων του Τραμπ ήταν να τον βάλουν σε ένα «καλούπι». Φέτος, φαίνεται πως συνέβη όταν ο υπεύθυνος καμπάνιας του 2016 Κόρεϊ Λεβαντόφσκι, της θεώρησης «αφήστε τον Τραμπ να είναι Τραμπ», συνδυάστηκε με την πειθαρχία της Σούζι Γουάιλις.

Εάν και η καμπάνια Τραμπ έμοιαζε αρκετά μοντέρνα, το «παιχνίδι» στις Πολιτείες έγινε με τον άμεσο και παραδοσιακό τρόπο: πόρτα-πόρτα. Σχεδόν σε κάθε κρίσιμη Πολιτεία έγινε μια επιλογή που δείχνει τόσο την πειθαρχία όσο και την πρόθεση το μήνυμα να φθάσει σε όλες τις κοινωνικές ομάδες. Συγκεκριμένα:

– Στην Αριζόνα η καμπάνια συνεργάστηκε με τον συντηρητικό ακτιβιστικό οργανισμό Turning Point USA με επικεφαλής τον Τσάρλι Κερκ και πήρε τη μεγαλύτερη διαφορά από τις κρίσιμες.

– Στην Πενσυλβάνια, όπως επιβεβαιώνουν Ιλον Μασκ και Daily Mail, έγινε κινητοποίηση για να οδηγηθούν οι Άμις στην κάλπη, οι οποίοι ήταν εκνευρισμένοι από τις αγροτικές πολιτικές Μπάιντεν. Εκεί δραστηριοποιήθηκε και για 4 χρόνια ο ακτιβιστής Σκοτ Πλέσερ, πετυχαίνοντας να εγγράψει πάνω από 400.000 Ρεπουμπλικάνους ψηφοφόρους.

– Στο Μίσιγκαν 2 Μουσουλμάνοι Δήμαρχοι στήριξαν ανοιχτά τον Τραμπ μαζί με επιφανή μέλη της κοινότητας και ο Τραμπ πραγματοποίησε επίσκεψη εκεί.

Αλλά και η γενικότερη στρατηγική έδειξε πειθαρχία:
– Στη Τζώρτζια, ο Τραμπ τα «βρήκε» με τον πολύ δημοφιλή Ρεπουμπλικάνο κυβερνήτη Μπράιαν Κεμπ.
– Ο Τραμπ «σιώπησε» για δέκα ημέρες κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης Μπάιντεν μετά το ντιμπέιτ, κάτι το οποίο δεν συνηθίζει.
– Η προσήλωση του στην οικονομία και οι εναλλακτικές ομιλίες με συμπαρουσιαστή και ερωτο-απαντήσεις.
– Η επιλογή Βανς.

Η νίκη Τραμπ

Οι Αμερικανοί συνηθίζουν να ψηφίζουν αντισυστημικά. Ανατρέχοντας στα τελευταία 50 χρόνια θα δούμε τον Ρήγκαν 1980, τον Κλίντον 1992 και τον Ομπάμα 2008, πριν από την αντισυστημική ψήφο στον Τραμπ. Σ’ ένα έθνος που δομήθηκε πολιτειακά με στόχο τον περιορισμό της κεντρικής εξουσίας για τη διαφύλαξη της ατομικής ελευθερίας, δεν θα περιμέναμε κάτι λιγότερο. Όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, οι Αμερικανοί θέλουν να βγάλουν από την Ουάσινγκτον τη γραφειοκρατία και να βάλουν ένα «δικό» τους άνθρωπο. Αλλά το να βάλουν ένα «δικό τους άνθρωπο είναι το δεύτερο βήμα. Το πρώτο είναι να απαγκιστρωθούν από τις επιταγές της Ουάσινγκτον. Η ελίτ του Δημοκρατικού κόμματος είχε την τάση σε όλους τους τομείς να θέλει να υπαγορεύσει στην υπόλοιπη Αμερική τι θα κάνει. Στην οικονομία με την άρνηση να αναγνωρίσει το οικονομικό αντίκτυπο της πράσινης μετάβασης και των «ανοιχτών» συνόρων και στην κοινωνία με τα πολυτελή πιστεύω.

Έτσι, η βασική επιδίωξη του εκλογικού σώματος αποτυπώνεται στο ρητό του Νίτσε «Εάν θες κάποιος να είναι ελεύθερος, άστον ήσυχο». Και θα προσθέσω πως εάν βασική προϋπόθεση της ευημερίας είναι η ελευθερία, τότε εάν θες να προκόψει, άστον ήσυχο. Οι Αμερικανοί ζήτησαν για άλλη μια φορά στην Ουάσινγκτον να τους αφήσει ήσυχους!

Οι πολίτες βλέποντας πως η Ουάσιγκτον μεγαλώνει την ίδια στιγμή που μεγαλώνουν και όλα τα προβλήματα, θέλησαν να μικρύνει η Ουάσινγκτον. Την ίδια στιγμή, το Δημοκρατικό κόμμα έπεσε θύμα της χορτασμένης ελίτ, η οποία βάζει την οικονομία σε δεύτερη μοίρα, πολύ απλά, όπως προαναφέρθηκε, γιατί η μοίρα της ελίτ δεν καθορίζεται από τη γενικότερη οικονομική κατάσταση.

Τα πρόσωπα μετράνε

Ο Τραμπ μπορεί να είχε μια πανηγυρική νίκη, παρόλα αυτά οι Δημοκρατικοί αν και έχασαν την πλειοψηφία στη Γερουσία κέρδισαν τις μάχες σε Ουισκόνσιν, Μίσιγκαν, Νεβάδα και Αριζόνα, ενώ η νίκη των Ρεπουμπλικάνων στην Βουλή είναι οριακή. Έτσι, χιλιάδες ψηφοφόροι στις κρίσιμες Πολιτείες αλλά και παναμερικανικά επέλεξαν τον Τραμπ για Πρόεδρο και έναν Δημοκρατικό για τη Γερουσία ή τη Βουλή. Η Αμερική απαγκιστρωμένη από τον έντονο κομματισμό και με πολλά επίπεδα εξουσίας και πολλαπλές και διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις, ακολουθεί αυτό που οι αναλυτές χαρακτηρίζουν ως «η προσωπικότητα μετράει». Ψηφίζουν σε κάθε εκλογική αναμέτρηση με βάση τον υποψήφιο και τις ικανότητες που θεωρούν ότι φέρει και όχι κομματικά. Αυτό αποτυπώνεται και στατιστικά. Οι Δημοκρατικοί για δεύτερη φορά έβαλαν έναν αδύναμο υποψήφιο απέναντι στον Τραμπ και βασίστηκαν στην αντι-Τραμπ ρητορική.

Συγκεκριμένα:
Ο Τραμπ κέρδισε εκείνους που δήλωσαν ότι ψήφισαν περισσότερο για να υποστηρίξουν τον επιλεγμένο υποψήφιο παρά εναντίον του αντιπάλου, σημάδι της δημοτικότητάς του μεταξύ των υποστηρικτών του. Εκείνοι που παρακινούνταν περισσότερο από την εναντίωση βρίσκονταν σε μεγάλο βαθμό στο στρατόπεδο της Χάρις.

Την τελευταία φορά που υποψήφιος στην Ελλάδα έκλεισε τη καμπάνια του με μήνυμα «ψηφίστε εμένα γιατί ο αντίπαλος είναι κακός» χωρίς να έχει σαφές οικονομικό πρόγραμμα και με γκάφα στην οικονομική του πλατφόρμα την τελευταία στιγμή, έχασε με 20 μονάδες το 2023.

Την προτελευταία, αυτός που κυβερνούσε είπε για τον αντίπαλό του το ίδιο, χωρίς να μπορεί να υπερασπιστεί τη διακυβέρνησή του αλλά ο αντίπαλος τον ανέτρεψε το 2015.

Ένα νέο Ρεπουμπλικανικό κόμμα από το παρελθόν

Ο Τραμπ χτίζει ένα νέο Ρεπουμπλικανικό κόμμα το οποίο, πέρα από τον μέσο λευκό Αμερικανό του 2016, απευθύνεται στον μέσο Αμερικανό συνολικά το 2024, ανεξαρτήτως φυλής και θρησκείας, ενώ την ίδια στιγμή καλεί τους νέους να το ακολουθήσουν. Το νέο Ρεπουμπλικανικό κόμμα του Τραμπ μπορεί να χαρακτηριστεί με πολλά επίθετα, αλλά το ακριβέστερο είναι το λαϊκό. Ένα επίθετο που εκφράζει τόσο την ιδιοσυγκρασία του εκλογικού του σώματος όσο και την πληθώρα των ψηφοφόρων. Η ελίτ μπορεί να έχει πολλά προνόμια αλλά μαθηματικώς είναι πάντα μικρότερη από τις λαϊκές τάξεις. Το νέο Ρεπουμπλικανικό κόμμα του Τραμπ μοιάζει πάρα πολύ με το Δημοκρατικό κόμμα του Κλίντον της δεκαετίας του ’90.

Το παρακάτω διάγραμμα το περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο.

Αυτή η «λαϊκή νίκη» έγινε αφού ο Πρόεδρος Μπάιντεν σφυροκοπήθηκε από το ίδιο του το σύστημα, για να τον διαδεχθεί μια ακραία προοδευτική, με πολύ χαμηλή απήχηση όταν ήταν Αντιπρόεδρος υποψήφια, αποδεικνύοντας την παρέμβαση της κατεστημένης ελίτ στην εξέλιξη των γεγονότων. Έγινε ενώ ο Τραμπ είχε 10% πιθανότητα να επανεκλεγεί το 2021, έφθασε πάνω από 40 φορές σε δικαστικές αίθουσες, είδε στο σπίτι του να εισβάλλουν ομοσπονδιακοί πράκτορες και κόντεψε δύο φορές να χάσει την ζωή του, προδίδοντας ξανά πολιτικό κυνήγι μαγισσών μιας κατεστημένης ελίτ. Τέλος, έγινε με το αποτέλεσμα να δείχνει πως η εκλογική βάση των Δημοκρατικών είναι πλέον η ελίτ και πως ακόμα και εάν ο «μεγάλος αδερφός» δεν υπάρχει, υπάρχει μια ελίτ που δουλεύει πλάι-πλάι με τη γραφειοκρατία.

Έτσι, με την ελίτ να έχει προσπαθήσει όσο περισσότερο μπορεί ώστε να μην οδηγηθούμε στο συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αυτή η εκλογική αναμέτρηση φαίνεται να είναι το κύκνειο άσμα της.

*Ο Εμμανουήλ Μπέζας  είναι δημοσιογράφος – αρθρογράφος του Europost.gr

---