Ρεκόρ εκτελέσεων παγκοσμίως από το 2015 – Οι χώρες που διατηρούν τα πρωτεία

Στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας ανήλθαν οι εκτελέσεις παγκοσμίως το 2024, σύμφωνα με τη νέα ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, με το Ιράν, το Ιράκ και τη Σαουδική Αραβία να ευθύνονται για την πλειονότητα των περιπτώσεων.

Η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε 1.518 εκτελέσεις κατά το 2024, κατατάσσοντας τη χρονιά ως την πιο θανατηφόρα από το 2015, οπότε και είχαν σημειωθεί 1.634 εκτελέσεις. Παρά τη γενικότερη πτώση στον αριθμό των κρατών που εφαρμόζουν τη θανατική ποινή — μόλις 15 χώρες την εφάρμοσαν, αριθμός-ρεκόρ σε ιστορικό χαμηλό — το πλήθος των εκτελέσεων αυξήθηκε δραματικά.

Οι αριθμοί της έκθεσης δεν περιλαμβάνουν τις χιλιάδες πιθανές εκτελέσεις στην Κίνα, καθώς η πλήρης έκταση της χρήσης της θανατικής ποινής στη χώρα παραμένει κρατικό μυστικό. Το ίδιο ισχύει για τη Βόρεια Κορέα και το Βιετνάμ, όπου η έλλειψη διαφάνειας καθιστά αδύνατη την επαρκή τεκμηρίωση.

Σύμφωνα με την οργάνωση, το 91% των καταγεγραμμένων εκτελέσεων προέρχεται από μόλις τρεις χώρες: το Ιράν, το Ιράκ και τη Σαουδική Αραβία. Ειδικά το Ιράν ευθύνεται για το 64% των γνωστών περιπτώσεων, με τουλάχιστον 972 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους στην αγχόνη — 119 περισσότεροι σε σχέση με το 2023.

Στη Σαουδική Αραβία, οι εκτελέσεις, που πραγματοποιούνται κυρίως με αποκεφαλισμό, διπλασιάστηκαν φτάνοντας τις 345, ενώ στο Ιράκ σχεδόν τετραπλασιάστηκαν, αγγίζοντας τις 63. Η ΜΚΟ κατηγορεί τα καθεστώτα των δύο πρώτων χωρών ότι χρησιμοποιούν τη θανατική ποινή ως μέσο εκφοβισμού και καταστολής αντικυβερνητικής δράσης και διαφωνίας.

Η Διεθνής Αμνηστία επισημαίνει χαρακτηριστικά πως στο Ιράν εκτελέστηκαν άτομα που συμμετείχαν στο κίνημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», ακόμη και άτομα με νοητική αναπηρία, ενώ στη Σαουδική Αραβία στο στόχαστρο μπήκαν μέλη της σιιτικής μειονότητας για τη συμμετοχή τους σε διαδηλώσεις την προηγούμενη δεκαετία.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, 25 άτομα εκτελέστηκαν, ένας αριθμός ελαφρώς αυξημένος σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Αξιοσημείωτο είναι ότι πάνω από το 40% των παγκόσμιων εκτελέσεων σχετίζονταν με αδικήματα ναρκωτικών, πρακτική που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, καθώς η θανατική ποινή θεωρείται επιτρεπτή μόνο για τα πιο σοβαρά εγκλήματα, κάτι που δεν περιλαμβάνει τη διακίνηση ή κατοχή ουσιών.

Παρά τη ζοφερή αυτή εικόνα, η έκθεση καταλήγει σε μια νότα ελπίδας: 145 κράτη έχουν πλέον καταργήσει ή πάψει να εφαρμόζουν τη θανατική ποινή, δείχνοντας ότι η παγκόσμια τάση κινείται — αργά αλλά σταθερά — προς την κατάργησή της.