Εμπορική Εκεχειρία ή Ήρεμη Καταιγίδα; Τι Κρύβει η Συμφωνία ΗΠΑ–Κίνας για την Ευρώπη

Η προσωρινή συμφωνία μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας για τη μείωση των δασμών στο διμερές εμπόριο αποτέλεσε μία ανακουφιστική είδηση για τις παγκόσμιες αγορές, οι οποίες είχαν επί μακρόν τεθεί υπό πίεση λόγω του εντεινόμενου εμπορικού πολέμου.

Εμπορική Εκεχειρία ή Ήρεμη Καταιγίδα; Τι Κρύβει η Συμφωνία ΗΠΑ–Κίνας για την Ευρώπη

Η ανακωχή αυτή, που ανακοινώθηκε την περασμένη Κυριακή, σηματοδοτεί μία κρίσιμη καμπή στις διαπραγματεύσεις των δύο οικονομικών υπερδυνάμεων, καθώς μετριάζει —έστω προσωρινά— τον κίνδυνο περαιτέρω αποσταθεροποίησης της παγκόσμιας οικονομίας.

Οι αγορές αντιδρούν θετικά – προσωρινά

Οι διεθνείς χρηματαγορές υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό τη συμφωνία, ανακάμπτοντας ταχύτερα απ’ ό,τι αναμενόταν. Ο παγκόσμιος χρηματιστηριακός δείκτης MSCI ξεπέρασε τα επίπεδα που είχε πριν την επιβολή των πρώτων δασμών από τις ΗΠΑ στις αρχές Απριλίου, επιβεβαιώνοντας την τάση των αγορών να ενσωματώνουν γρήγορα κάθε ένδειξη αποκλιμάκωσης των εντάσεων.

Ωστόσο, η αισιοδοξία αυτή συνοδεύεται από ιστορικές υπενθυμίσεις: οι αγορές είχαν επίσης αντιδράσει θετικά μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, παρά τις σαφείς ενδείξεις ότι η διοίκησή του θα προωθούσε επιθετική δασμολογική πολιτική. Η τρέχουσα συμφωνία –που επετεύχθη στη Γενεύη μεταξύ του Αμερικανού Υπουργού Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, και του Κινέζου Αντιπροέδρου, Χε Λιφένγκ– απέτρεψε μία πλήρη κατάρρευση των εμπορικών σχέσεων, περιορίζοντας τους δασμούς σε διαχειρίσιμα επίπεδα.

Τα νέα δεδομένα της συμφωνίας

Η συμφωνία προβλέπει αναστολή των δασμών σε ακραία επίπεδα (145% από τις ΗΠΑ και 125% από την Κίνα), που είχαν ουσιαστικά παραλύσει τη ροή προϊόντων και υπηρεσιών μεταξύ των δύο χωρών. Πλέον, για τους επόμενους τρεις μήνες:

• Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν δασμούς 30% στις περισσότερες εισαγωγές από την Κίνα. Ο συντελεστής αυτός αποτελεί συνδυασμό του βασικού 10% που ίσχυε ήδη και ενός επιπλέον 20% ως «ποινή» για την εξαγωγή της ουσίας φαιντανύλη, την οποία οι ΗΠΑ αποδίδουν σε κινεζική προέλευση.

  ---

• Η Κίνα, από την πλευρά της, μείωσε τους δασμούς στο 10%, επισημαίνοντας όμως ότι οι αμερικανικές κατηγορίες για τη φαιντανύλη είναι ανυπόστατες και άδικες.

Εμπορική Εκεχειρία ή Ήρεμη Καταιγίδα; Τι Κρύβει η Συμφωνία ΗΠΑ–Κίνας για την Ευρώπη

Επιπτώσεις στην Κίνα και προβολή στην ΕΕ

Αν και ο δασμός 30% δεν καθιστά τις κινεζικές εξαγωγές στις ΗΠΑ πλήρως ασύμφορες, εντούτοις αναμένεται να προκαλέσει αξιοσημείωτη μείωση της ζήτησης, πλήττοντας τη βιομηχανική παραγωγή της Κίνας. Ως αποτέλεσμα, οι κινεζικές επιχειρήσεις αναμένεται να αναζητήσουν εναλλακτικές αγορές – με την Ευρώπη να προβάλλει ως ο φυσικός αποδέκτης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει ήδη αυξανόμενη πίεση από την ενίσχυση των κινεζικών εξαγωγών. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Απρίλιο του 2025, οι κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 21% σε ετήσια βάση, ενώ προς την ΕΕ αυξήθηκαν κατά 8,3%. Την ίδια στιγμή, οι κινεζικές εισαγωγές από την ΕΕ υποχώρησαν κατά 16,5%, διευρύνοντας περαιτέρω το εμπορικό έλλειμμα υπέρ του Πεκίνου. Το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας με την Ευρώπη ανήλθε σε ιστορικά υψηλό επίπεδο, αγγίζοντας τα 90 δισ. δολάρια στο πρώτο τετράμηνο του έτους.

Η στροφή της Κίνας προς την ευρωπαϊκή αγορά έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις στις Βρυξέλλες. Η ΕΕ είχε προηγουμένως επιβάλει δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα για να προστατεύσει την εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία. Ωστόσο, η Κίνα κατάφερε να ενισχύσει τις εξαγωγές συμβατικών και υβριδικών μοντέλων, διατηρώντας το μερίδιό της στην αγορά.

Προβληματισμοί για τη συνέχεια

Το μείζον ερώτημα που παραμένει είναι αν οι δύο πλευρές θα κατορθώσουν να καταλήξουν σε μία μόνιμη, αμοιβαία αποδεκτή εμπορική συμφωνία εντός του προσεχούς τριμήνου. Σε διαφορετική περίπτωση, η προσωρινή αυτή αποκλιμάκωση κινδυνεύει να αποδειχθεί απλώς μια ανάπαυλα πριν από την επόμενη κλιμάκωση.

Η αβεβαιότητα παραμένει ισχυρή και οι γεωοικονομικές ισορροπίες συνεχίζουν να μεταβάλλονται δυναμικά. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το διακύβευμα είναι διπλό: από τη μία, πρέπει να προστατεύσει την παραγωγική της βάση, και από την άλλη, να παραμείνει προσηλωμένη στις αρχές του ελεύθερου εμπορίου. Η πρόκληση της επόμενης ημέρας, επομένως, δεν είναι μόνο εμπορική, αλλά και στρατηγική.