Λίγες μόλις ώρες μετά τις ισραηλινές επιθέσεις κατά του Κατάρ την προηγούμενη εβδομάδα – ενός κράτους που οι Ηνωμένες Πολιτείες χαρακτηρίζουν «σημαντικό σύμμαχο εκτός ΝΑΤΟ» και ενός από τους πιο στενούς εταίρους της Ουάσιγκτον στην περιοχή του Κόλπου – τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης στράφηκαν γρήγορα στην Τουρκία, υποδεικνύοντάς την ως πιθανό επόμενο στόχο.
Τουρκία: Πώς το «Μεγάλο Ισραήλ» του Νετανιάχου φρενάρει τη «Γαλάζια Πατρίδα» του Ερντογάν- Ο ανταγωνισμός στη Συρία και την Ανατολική Μεσόγειο και οι Τούρκοι που φοβούνται ότι η «ισραηλινή επιθετικότητα» θα συνεχιστεί με την ανοχή και τις «πλάτες» του Τραμπ
Στην Ουάσιγκτον, ο Μάικλ Ρούμπιν, ανώτερος ερευνητής του δεξιού American Enterprise Institute, προειδοποίησε ότι η Τουρκία δεν θα πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά στην ιδιότητά της ως μέλος του ΝΑΤΟ για προστασία, καθώς το Ισραήλ θα μπορούσε να στρέψει την επιθετικότητά του και προς την Άγκυρα. Στα κοινωνικά δίκτυα, ο Ισραηλινός ακαδημαϊκός και πολιτικός Μέρι Μασρί ανάρτησε με χαρακτηριστική λιτότητα: «Σήμερα το Κατάρ, αύριο η Τουρκία».
Η Άγκυρα αντέδρασε έντονα. Ανώτερος σύμβουλος του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποίησε ασυνήθιστα σκληρή γλώσσα, προειδοποιώντας: «Στον σκύλο του σιωνιστικού Ισραήλ… σύντομα ο κόσμος θα βρει την ειρήνη με την εξαφάνισή σου από τον χάρτη».
Εδώ και μήνες, τα φιλοϊσραηλινά μέσα ενημέρωσης έχουν εντείνει τη ρητορική τους κατά της Τουρκίας, παρουσιάζοντάς την ως «τον πιο επικίνδυνο εχθρό του Ισραήλ». Η παρουσία της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο περιγράφεται ως «απειλή», ενώ ο ρόλος της στην ανοικοδόμηση της μεταπολεμικής Συρίας χαρακτηρίζεται από ισραηλινές πηγές ως «νέος αναδυόμενος κίνδυνος».
Με την κλιμάκωση της ισραηλινής περιφερειακής επιθετικότητας και τον πόλεμο στη Γάζα να μην παρουσιάζει σημάδια τερματισμού, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν προχώρησε τον Αύγουστο στην αναστολή οικονομικών και εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ.
«Στην Άγκυρα, αυτή η αντιτουρκική ρητορική αντιμετωπίζεται με σοβαρότητα, με το Ισραήλ να θεωρείται ότι επιδιώκει την περιφερειακή ηγεμονία», δήλωσε ο Ομέρ Οζκιζιλτσίκ, συνεργάτης του Atlantic Council, στο Al Jazeera. «Η Τουρκία αισθάνεται όλο και περισσότερο ότι η ισραηλινή επιθετικότητα δεν έχει όρια, ιδίως επειδή απολαμβάνει την αμερικανική στήριξη».
Οι πρόσφατες επιθέσεις στο Κατάρ πιθανότατα ενίσχυσαν τις αμφιβολίες της Άγκυρας σχετικά με την αξιοπιστία των εγγυήσεων ασφαλείας των ΗΠΑ, παρά την ειδική σχέση της Ντόχα με την Ουάσινγκτον. Η απουσία έντονης αντίδρασης από τις ΗΠΑ δημιούργησε ερωτήματα για το αν μια ισραηλινή επίθεση κατά της Τουρκίας θα θεωρούνταν πραγματικά επίθεση κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως ορίζει το πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
«Η Τουρκία έχει εδώ και καιρό καταλάβει ότι δεν μπορεί να βασίζεται στις ΗΠΑ ή στο ΝΑΤΟ για την προστασία των εθνικών της συμφερόντων», τόνισε ο Οζκιζιλτσίκ.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει γίνει ολοένα και πιο ανοιχτός όσον αφορά τους περιφερειακούς επεκτατικούς στόχους της χώρας του. Τον Αύγουστο, όταν ρωτήθηκε για την ιδέα ενός «Μεγάλου Ισραήλ», απάντησε χωρίς περιστροφές: «Απολύτως».
Για την Άγκυρα, η ρητορική αυτή δεν είναι απλώς συμβολική· υποδηλώνει τις βλέψεις κυριαρχίας του Ισραήλ σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, πιθανώς συγκρουόμενες με τις δικές της περιφερειακές στρατηγικές. Τις τελευταίες εβδομάδες, εκτός από τις επιθέσεις στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη, το Ισραήλ έχει επιτεθεί και στη Συρία και στο Υεμένη, ενώ κατηγορείται για επίθεση σε νηοπομπή βοήθειας προς τη Γάζα στην Τυνησία.
«Η Τουρκία και το Ισραήλ βρίσκονται ήδη σε γεωπολιτική αντιπαλότητα», υπογράμμισε ο Οζκιζιλτσίκ.
Η αντίληψη ότι το Ισραήλ επιδιώκει να καθιερωθεί ως μοναδική κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή φάνηκε να επιβεβαιώνεται τον Ιούλιο, όταν ο Τομ Μπάρακ, Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία και ειδικός απεσταλμένος στη Συρία, παραδέχθηκε ότι το Ισραήλ προτιμά μια κατακερματισμένη και διαιρεμένη Συρία, θεωρώντας τα ισχυρά έθνη-κράτη απειλή.
Οι πρόσφατες ισραηλινές επιθέσεις στη Συρία, οι δολοφονίες μελών της Χεζμπολάχ και η στρατιωτική δράση κατά του Ιράν τον Ιούνιο αποσκοπούν στην αποδυνάμωση των αντιπάλων του Ισραήλ και την ενίσχυση της αμερικανικής παρέμβασης υπέρ των ισραηλινών στόχων. Σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία θεωρείται πιθανός επόμενος στόχος για περιορισμό των περιφερειακών της επιρροών, ιδίως όσον αφορά νέες βάσεις στη Συρία.
Σύμφωνα με τον συνταξιούχο Τούρκο ναύαρχο Κεμ Γκουρντένιζ, η πρώτη εκδήλωση της τουρκο-ισραηλινής τριβής αναμένεται στο συριακό μέτωπο, τόσο στην ξηρά όσο και στον αέρα.
Η ενίσχυση της ισραηλινής στρατιωτικής παρουσίας στην Κύπρο, σε συνεργασία με την Ελλάδα και την ελληνοκυπριακή κυβέρνηση υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, θεωρείται από την Άγκυρα ως στρατηγική περικύκλωσης της τουρκικής «Γαλάζιας Πατρίδας».
Τουρκία: Πώς το «Μεγάλο Ισραήλ» του Νετανιάχου φρενάρει τη «Γαλάζια Πατρίδα» του Ερντογάν- Ο ανταγωνισμός στη Συρία και την Ανατολική Μεσόγειο και οι Τούρκοι που φοβούνται ότι η «ισραηλινή επιθετικότητα» θα συνεχιστεί με την ανοχή και τις «πλάτες» του Τραμπ
«Η ενίσχυση της στρατιωτικής και πληροφοριακής παρουσίας του Ισραήλ στην Κύπρο, σε στενή συνεργασία με την Ελλάδα και την ελληνοκυπριακή κυβέρνηση υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, θεωρείται από την Άγκυρα ως σκόπιμη προσπάθεια να διαρρηχθεί και να περιοριστεί η “Γαλάζια Πατρίδα”», δήλωσε ο Γκουρντένιζ στο Al Jazeera.
«Για την Άγκυρα, αυτό δεν αποτελεί αμυντική στάση του Ισραήλ, αλλά μια επιθετική στρατηγική περικύκλωσης που θα μπορούσε να απειλήσει τόσο την τουρκική θαλάσσια ελευθερία όσο και την ασφάλεια του τουρκοκυπριακού λαού», πρόσθεσε, αναφερόμενος στους δεσμούς της Τουρκίας με την αυτοαποκαλούμενη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου.
Η Τουρκία εκλαμβάνει τις ενέργειες αυτές όχι ως αμυντική στρατηγική, αλλά ως απειλή για τη θαλάσσια ασφάλεια και την κυριαρχία της στον νότιο Καύκασο και την Ανατολική Μεσόγειο. Οι πρόσφατες αναφορές για ισραηλινά συστήματα αεροπορικής άμυνας στην Κύπρο εντείνουν την ανησυχία της Άγκυρας.
Ο Νετανιάχου, από την πλευρά του, πιέζει για μια Συρία, διαιρεμένη κατά εθνοτικές και θρησκευτικές γραμμές, απαιτώντας την αποστρατιωτικοποίηση μεγάλου μέρους της νότιας Συρίας, όπου κατοικεί κυρίως ο δρούζικος πληθυσμός της χώρας.
Τουρκία: Πώς το «Μεγάλο Ισραήλ» του Νετανιάχου φρενάρει τη «Γαλάζια Πατρίδα» του Ερντογάν- Ο ανταγωνισμός στη Συρία και την Ανατολική Μεσόγειο και οι Τούρκοι που φοβούνται ότι η «ισραηλινή επιθετικότητα» θα συνεχιστεί με την ανοχή και τις «πλάτες» του Τραμπ
Πρόκειται για μια κίνηση που, αν εφαρμοστεί, θα μπορούσε να ανάψει το φιτίλι και να πυροδοτήσει αιτήματα από μέλη άλλων ομάδων της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των Κούρδων και των Αλαουιτών, για τις δικές τους προσαρμοσμένες εκδοχές της de facto αυτονομίας.
Η Τουρκία διατηρεί σαφείς «κόκκινες γραμμές» στη Συρία. Ο Μουράτ Γιοσιλτάς, διευθυντής έρευνας εξωτερικής πολιτικής στο think tank SETA, επισημαίνει ότι η προσπάθεια των ΗΠΑ και του Ισραήλ να αναδιαμορφώσουν την περιφερειακή τάξη ενέχει σοβαρούς κινδύνους και μπορεί να επιτείνει τον κατακερματισμό της Μέσης Ανατολής.
Στρατηγικά, η Άγκυρα φαίνεται να προτιμά μια προσέγγιση που συνδυάζει την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της – αεροπορική άμυνα, πυραυλικά συστήματα, πληροφορίες – με περιφερειακές συμμαχίες με Κατάρ, Ιορδανία και Ιράκ, διατηρώντας ταυτόχρονα ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με την Ουάσινγκτον.
Η πιθανή ένταση θα εκδηλωθεί περισσότερο στη «γκρίζα ζώνη»: μυστικές επιχειρήσεις, αεροπορικές επιδρομές και ανταγωνισμός μέσω αντιπροσώπων, παρά σε ανοιχτές διπλωματικές συγκρούσεις.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα