Στεγαστική κρίση: Το σχέδιο και το δέλεαρ στους ιδιοκτήτες ώστε να ανοίξουν κλειστά σπίτια για γιατρούς, δασκάλους, ένστολους και πολύτεκνους

Μια νέα δέσμη κινήτρων για να βγουν στην αγορά χιλιάδες κατοικίες που παραμένουν κλειστές επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο.

Στεγαστική κρίση: Το σχέδιο και το δέλεαρ στους ιδιοκτήτες ώστε να ανοίξουν κλειστά σπίτια για γιατρούς, δασκάλους, ένστολους και πολύτεκνους

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, μαζί με τον υφυπουργό Θάνο Πετραλιά, σχεδιάζουν παρεμβάσεις που φιλοδοξούν να μετατρέψουν το υφιστάμενο μέτρο φορολογικής απαλλαγής από απλό «κίνητρο στα χαρτιά» σε πραγματικό εργαλείο ενίσχυσης της αγοράς στέγης.

Η στόχευση είναι διπλή: αφενός να αυξηθεί η προσφορά κατοικιών με πιο προσιτό ενοίκιο, αφετέρου να εξασφαλιστεί στέγη σε κρίσιμες κοινωνικές κατηγορίες, όπως γιατροί, δάσκαλοι, νοσηλευτές, στρατιωτικοί και αστυνομικοί, που συχνά μετατίθενται σε νησιά ή τουριστικές περιοχές και δυσκολεύονται να βρουν σπίτι. Το σχετικό νομοσχέδιο θα ενσωματώνει όλες τις παροχές που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή έως τα μέσα Οκτωβρίου.

Τα κενά του ισχύοντος πλαισίου

Σήμερα, προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τρία χρόνια σε όποιον μισθώσει κατοικία που ήταν κενή για τουλάχιστον 36 μήνες. Ωστόσο, ο νόμος 5073/2023 έχει δημιουργήσει περισσότερα εμπόδια παρά ευκαιρίες:

• Σπάσιμο μισθωτηρίου: Αν ο ενοικιαστής φύγει πριν την τριετία, ο ιδιοκτήτης χάνει αναδρομικά τη φοροαπαλλαγή. Αυτό κάνει πολλούς να προτιμούν την ασφάλεια του Airbnb.

• Μεταθέσεις εργαζομένων: Επειδή οι γιατροί, δάσκαλοι ή στρατιωτικοί συχνά δεν μένουν τρία χρόνια στο ίδιο μέρος, οι ιδιοκτήτες αρνούνται να τους νοικιάσουν.

  ---

• Αποκλεισμός μεγάλων σπιτιών: Κατοικίες άνω των 120 τ.μ. δεν καλύπτονται από το μέτρο, παρότι είναι ιδανικές για πολύτεκνες οικογένειες.

Αποτέλεσμα; Το μέτρο εφαρμόστηκε μερικώς, ενώ χιλιάδες σπίτια παραμένουν κλειδωμένα.

Στεγαστική κρίση: Το σχέδιο και το δέλεαρ στους ιδιοκτήτες ώστε να ανοίξουν κλειστά σπίτια για γιατρούς, δασκάλους, ένστολους και πολύτεκνους

Οι τρεις βασικές παρεμβάσεις

Το υπουργείο σχεδιάζει τριπλή διόρθωση, ώστε να γίνει το μέτρο πιο ευέλικτο και πιο ελκυστικό:

1. Ευέλικτη διάρκεια μισθώσεων
   Η τριετής υποχρεωτική μίσθωση καταργείται και αντικαθίσταται από ένα ελάχιστο όριο – πιθανότατα έξι μηνών. Έτσι, ιδιοκτήτες θα μπορούν να νοικιάζουν σπίτια ακόμη και για μικρότερα χρονικά διαστήματα, π.χ. σε εκπαιδευτικούς για ένα σχολικό έτος ή σε γιατρούς για το αγροτικό τους. Παράλληλα, θα επιτρέπονται περισσότερες διαδοχικές μισθώσεις εντός της τριετίας.

2. Διατήρηση απαλλαγής σε πρόωρη αποχώρηση
   Αν ο ενοικιαστής αποχωρήσει πριν τη λήξη, ο ιδιοκτήτης θα κρατά το όφελος για τα ενοίκια που ήδη εισέπραξε. Για να μη χαθεί η απαλλαγή στη συνέχεια, θα πρέπει να βρει νέο ενοικιαστή εντός τριών μηνών. Έτσι μειώνεται σημαντικά ο φόβος της «ανατροπής».

3. Επέκταση στα μεγάλα σπίτια για πολύτεκνους
   Το όριο των 120 τ.μ. διευρύνεται για τρίτεκνους και πολύτεκνους. Προβλέπεται απαλλαγή για σπίτια έως 140 τ.μ. για τρίτεκνους, 160 τ.μ. για οικογένειες με τέσσερα παιδιά, και προσαύξηση 20 τ.μ. για κάθε επιπλέον παιδί. Έτσι, θα είναι διαθέσιμες και μεγαλύτερες κατοικίες στις οικογένειες που πραγματικά τις χρειάζονται.

Οι σταθερές του μέτρου

Παρά τις αλλαγές, διατηρούνται βασικές ασφαλιστικές δικλίδες:

• Το ακίνητο πρέπει να έχει δηλωθεί ως κενό για τρία συνεχή έτη (μέσω Ε2) ή να είχε μισθωθεί βραχυχρόνια για τουλάχιστον έναν χρόνο πριν τη μετατροπή.

• Όσοι επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν το μέτρο με ψευδείς μισθώσεις ή χρήση σε Airbnb θα χάνουν την απαλλαγή, θα φορολογούνται αναδρομικά και θα κινδυνεύουν με πρόστιμα.

Το στοίχημα

Η επιτυχία του σχεδίου θα κριθεί από το αν οι νέες ρυθμίσεις πείσουν πραγματικά τους ιδιοκτήτες να ανοίξουν τα σπίτια τους. Αν αυτό συμβεί, η αγορά κατοικίας μπορεί να «ανασάνει», προσφέροντας λύσεις σε χιλιάδες εργαζόμενους που μετακινούνται κάθε χρόνο και ταυτόχρονα δίνοντας ανάσα και στις οικογένειες που ασφυκτιούν από τις υψηλές τιμές ενοικίων.