Γάζα: «Καταπέλτης» η Deutsche Welle για τον Τόνι Μπλερ!-«Μπορεί αυτός που ξεκίνησε έναν πόλεμο στο Ιράκ για τα ανύπαρκτα πυρηνικά του Σαντάμ να εγγυηθεί την ειρήνη στη Γάζα;»

Η ιστορική σχέση μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Παλαιστινίων εκτείνεται πάνω από έναν αιώνα. Το 1922, το Λονδίνο ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Παλαιστίνης με εντολή της Κοινωνίας των Εθνών.

Γάζα: «Καταπέλτης» η Deutsche Welle για τον Τόνι Μπλερ!-«Μπορεί αυτός που ξεκίνησε έναν πόλεμο στο Ιράκ για τα ανύπαρκτα πυρηνικά του Σαντάμ να εγγυηθεί την ειρήνη στη Γάζα;»

Προηγουμένως, μέσω της Διακήρυξης Μπάλφουρ, είχε υποσχεθεί τη δημιουργία «πατρίδας για το εβραϊκό έθνος». Αυτό οδήγησε σε αυξημένη εβραϊκή μετανάστευση και εντάσεις με τον αραβικό πληθυσμό. Όταν οι Βρετανοί δεν μπόρεσαν πλέον να διαχειριστούν τη σύγκρουση, παρέδωσαν την εντολή τους στον ΟΗΕ το 1947. Το σχέδιο διχοτόμησης πρότεινε τη δημιουργία εβραϊκού και αραβικού κράτους, όμως το αποτέλεσμα ήταν η ίδρυση μόνο του Ισραήλ το 1948, αφήνοντας την αραβική πλευρά σε μειονεκτική θέση. Τα υπόλοιπα γράφτηκαν στην Ιστορία.

Παρά το γεγονός ότι όλα αυτά συνέβησαν πολύ πριν από την πολιτική σταδιοδρομία του Τόνι Μπλερ (γεν. 1953), ο πρώην πρωθυπουργός θα μπορούσε να αναλάβει έναν σημαντικό «ειδικό ρόλο» στην περιοχή – αν το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ γίνει πραγματικότητα. Ο Αμερικανός πρόεδρος παρουσίασε ένα σχέδιο 20 σημείων με στόχο τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Λωρίδα της Γάζας, που μαίνεται εδώ και δύο χρόνια. Το σχέδιο προβλέπει τον αφοπλισμό της Χαμάς και την ανοικοδόμηση της Γάζας υπό προσωρινή διακυβέρνηση τεχνοκρατών, υπό την εποπτεία ενός διεθνούς «Συμβουλίου Ειρήνης».

Ο Τραμπ επιθυμεί να ηγηθεί ο ίδιος αυτού του οργάνου, αλλά ο Μπλερ θα μπορούσε να αναλάβει κεντρικό ρόλο – μια προοπτική που προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Ο Παλαιστίνιος πολιτικός και ακτιβιστής Μουσταφά Μπαργούτι δήλωσε στο CNN ότι «θα ήταν καλύτερα να παραμείνει στη χώρα του και να αφήσει τους Παλαιστίνιους να αυτοκυβερνώνται, παρά να επιβληθεί ξανά μια μορφή αποικιακής κυριαρχίας».

Η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα Παλαιστινιακά Εδάφη, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, ήταν ακόμη πιο κατηγορηματική: «Τόνι Μπλερ; Όχι! Κάτω τα χέρια από την Παλαιστίνη!».

Γάζα: «Καταπέλτης» η Deutsche Welle για τον Τόνι Μπλερ!-«Μπορεί αυτός που ξεκίνησε έναν πόλεμο στο Ιράκ για τα ανύπαρκτα πυρηνικά του Σαντάμ να εγγυηθεί την ειρήνη στη Γάζα;»

Ο αμφιλεγόμενος ρόλος στον πόλεμο του Ιράκ

Η κριτική εστιάζει στο πιο σκοτεινό κεφάλαιο του βιογραφικού του Μπλερ: τον πόλεμο στο Ιράκ το 2003. Προτού γίνει πρωθυπουργός, ο Μπλερ είχε αναδειχθεί σε δημοφιλή πολιτικό, με σταθμούς όπως η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής για την Ιρλανδία. Ωστόσο, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, υποστήριξε τον «Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας» υπό τον Τζορτζ Μπους, γεγονός που του απέδωσε τον χαρακτηρισμό «κανίς του Μπους».

Το 2003, μαζί με τον Μπους, ξεκίνησε τον πόλεμο στο Ιράκ επικαλούμενος τα φερόμενα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ – ισχυρισμός που διαψεύστηκε αργότερα. Η έκθεση Chilcot κατέληξε ότι η Βρετανία έπρεπε να αμφισβητήσει τις πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών και ότι ο πόλεμος δεν έπρεπε να είχε γίνει. Η ανεπαρκής προετοιμασία των βρετανικών στρατευμάτων και η έλλειψη σχεδίου για τις συνέπειες βαραίνουν ακόμη την πολιτική κληρονομιά του Μπλερ.

Ακόμη και μετά την παραίτησή του το 2007, ο Μπλερ παρέμεινε ενεργός στη Μέση Ανατολή ως Ειδικός Απεσταλμένος του Κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ, ΟΗΕ), αλλά και εδώ δέχτηκε επικρίσεις για τη στενή σχέση του με επιχειρηματικά συμφέροντα. Οι Παλαιστίνιοι τον κατηγόρησαν για μεροληψία υπέρ του Ισραήλ, με τον Μοχάμεντ Στάγιε να δηλώνει το 2015: «Δεν έκανε τίποτα για τις ανησυχίες των Παλαιστινίων, αλλά χρησιμοποιήθηκε για να νομιμοποιήσει την κατοχή και τους εποικισμούς».

Το 2016 ίδρυσε το «Ινστιτούτο Πολιτικής Αλλαγής Τόνι Μπλερ» (TBI), συμβουλεύοντας αυταρχικούς ηγέτες και συμμετέχοντας σε σχέδια ανασυγκρότησης της Γάζας, τα οποία όμως το ίδρυμα αρνείται ότι σχετίζονται με προσωπική εκμετάλλευση. Το σχέδιο περιλάμβανε ιδέες όπως η «Ριβιέρα Τραμπ» και ένα βιομηχανικό πάρκο με την υπογραφή του Ίλον Μασκ, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις όταν δημοσιεύτηκε βίντεο από τεχνητή νοημοσύνη το 2025.

Παρά τις επικρίσεις, ο Μπλερ περιορίστηκε σε γενικές δηλώσεις, χαρακτηρίζοντας το σχέδιο Τραμπ ως «τολμηρό και έξυπνο» και την «καλύτερη ευκαιρία» για ειρήνη στη Γάζα, χωρίς να επιβεβαιώνει εάν θα εμπλακεί ενεργά.