Οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονται με τον ταχύτερο ρυθμό από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, σηματοδοτώντας μια θεμελιώδη αλλαγή στις γεωπολιτικές προτεραιότητες του Δυτικού κόσμου. Ενώ οι αμυντικοί προϋπολογισμοί εκτοξεύονται, οι επενδύσεις στην ήπια δύναμη—όπως η διεθνής βοήθεια και η διπλωματία—μειώνονται δραματικά, δημιουργώντας έναν δυνητικά πιο επικίνδυνο κόσμο.
Ραγδαία Αύξηση Εξοπλισμών και Περικοπές Βοήθειας
Στρατιωτικές Δαπάνες: Το 2024, οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 9,4%, φτάνοντας στο υψηλότερο καταγεγραμμένο σύνολο (σύμφωνα με το SIPRI).
Αναπτυξιακή Βοήθεια (ODA): Αντίθετα, η επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια από τους πλουσιότερους δωρητές του κόσμου (ΟΟΣΑ) κατέγραψε πτώση 9% την ίδια χρονιά, με προβλέψεις για περαιτέρω περικοπές.
Ιστορική Στροφή: Για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν 30 χρόνια, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία μείωσαν ταυτόχρονα την ODA τους.
Η τάση αυτή είναι σαφέστατη: οι κυβερνήσεις μετατοπίζουν πόρους από τη διπλωματία και τη βοήθεια προς τη σκληρή στρατιωτική ισχύ.
Διάβρωση του Διπλωματικού Ένστικτου
Η μετατόπιση αυτή σηματοδοτεί, σύμφωνα με τον πρώην Υπουργό Άντριου Μίτσελ, ότι η Δύση «έχει ξεχάσει» τη σοφία ηγετών όπως ο Χάρολντ Μακμίλαν και ο Τζον Φ. Κένεντι, οι οποίοι τόνιζαν ότι «ο διάλογος υπερέχει του πολέμου».
Η αποψίλωση του διπλωματικού σώματος παρατηρείται σε:
ΗΠΑ (Εποχή Τραμπ): Η κυβέρνηση Τραμπ πρωτοστάτησε με περικοπές στο Υπουργείο Εξωτερικών και την αμερικανική Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID), παγώνοντας δισεκατομμύρια δολάρια εξωτερικής βοήθειας.
Ευρώπη: Χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο (με την απόφαση του Κιρ Στάρμερ), η Ολλανδία, η Γαλλία και η Φινλανδία μειώνουν τους προϋπολογισμούς τους για την αναπτυξιακή βοήθεια, ενώ ενισχύουν τους στρατούς τους. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) της ΕΕ μειώνει το δίκτυο των γραφείων της.
Γεωπολιτικές Συνέπειες
Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι αυτή η στρατηγική έχει σοβαρές συνέπειες:
Δημιουργία Κενών: Καθώς η Δύση αποσύρεται από τη βοήθεια και τη διπλωματία, εχθρικά κράτη (Ρωσία, Κίνα, Τουρκία) παρεμβαίνουν για να καλύψουν τα κενά επιρροής σε Αφρική και Ασία, στρέφοντας πρώην φιλικές χώρες εναντίον της Δύσης.
Κίνδυνος Ασφάλειας: Η τάση αυτή απειλεί να καταστήσει τον κόσμο πολύ πιο επικίνδυνο. Η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών από τη Ρωσία (αύξηση 38% το 2024) και την Κίνα (αύξηση 7%) δείχνει έναν νέο αγώνα εξοπλισμών.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η στρατιωτική δύναμη είναι απαραίτητος αποτρεπτικός παράγοντας («Ειρήνη μέσω της Δύναμης»), ενώ άλλοι φοβούνται ότι ο αγώνας εξοπλισμών οδηγεί αναπόφευκτα σε σύγκρουση, αγνοώντας τα διδάγματα των προηγούμενων πολέμων. Το βασικό δίλημμα, δεδομένων των περιορισμένων πόρων, παραμένει: πώς θα χρηματοδοτηθούν οι αμυντικές προτεραιότητες χωρίς να θυσιαστεί η απαραίτητη ήπια δύναμη.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα