Καμιά νομιμοποίηση δεν έχει η τριμελής -λεγόμενη- «Ειδική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων» που δημιούργησε η κυβέρνηση με την απόφαση 71651/06-03-2023 (ΦΕΚ Β΄1310/06-03-2023) και υπέγραψε ο γενικός γραμματέας Μεταφορών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών Ιωάννης Ξιφαράς, με σκοπό τη διερεύνηση των αιτιών του τραγικού, πολύνεκρου δυστυχήματος στα Τέμπη.
Το έργο αυτό, σύμφωνα με νόμο που ψήφισε η ίδια η κυβέρνηση, ανήκει σε άλλη επιτροπή – πιο ορθά, σε άλλον οργανισμό. Το γεγονός αυτό, όπως και πολλά άλλα, δημιουργεί φυσικά τεράστια ερωτήματα για το πόρισμα που πρόκειται να συνταχθεί από μια νομικά ανεύθυνη επιτροπή.
Και τα ερωτήματα πληθαίνουν από το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε με δημόσια επιστολή του από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρο Ντογιάκο να αποτελέσει το πόρισμα μέρος της δικογραφίας.
Οι επιταγές της Ε.Ε.
Τον Οκτώβριο του 2019, η κυβέρνηση έκανε νόμο του κράτους (4632/2019) την Οδηγία 2016/797 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης της 11ης Μαΐου 2016 (ΕΕ L 138). Στον νόμο αυτόν οριζόταν, μεταξύ άλλων, ότι στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες χώρες της Ε.Ε., για τη διερεύνηση των σιδηροδρομικών ατυχημάτων και δυστυχημάτων θα ήταν υπεύθυνη η Επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Συμβάντων (ΕΔΙΣΑΣ).
«Οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, ο διαχειριστής υποδομής και, όποτε ενδείκνυται, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων υποχρεούνται να κοινοποιούν αμέσως στην ΕΔΙΣΑΣ τα ατυχήματα και τα συμβάντα που αναφέρονται στο άρθρο 72 και να παρέχουν κάθε διαθέσιμη πληροφόρηση» οριζόταν στο άρθρο 74 παρ. 3 του νόμου. Εν ολίγοις, όλα τα υπόλοιπα μέρη, δηλαδή η σιδηροδρομική επιχείρηση και ο ΟΣΕ, ακόμη και η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), ορίζονταν ως εμπλεκόμενα, που απλά παρέχουν πληροφορίες στην επιτροπή και εξετάζονται από αυτήν για όλα όσα έχουν πράξει ή δεν έχουν πράξει.
Στη συνέχεια, τον περασμένο Ιανουάριο, ψηφίστηκε από την κυβέρνηση ένας νέος νόμος (5014/2023), προκειμένου να οριστεί το πλαίσιο λειτουργίας αυτής της επιτροπής και να εφαρμοστεί η Ευρωπαϊκή Οδηγία.
Τελικά συστήνεται ένας νέος οργανισμός, που θα εξετάζει και τα αεροπορικά ατυχήματα και δυστυχήματα υπό την ονομασία «Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών» ή αλλιώς ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Πρόκειται για τον οργανισμό που συχνά αναφέρει η κυβέρνηση πως δεν πρόλαβε να στελεχωθεί, και γι’ αυτόν τον λόγο ήταν αναγκαία η σύσταση ειδικής επιτροπής για το συγκεκριμένο δυστύχημα.
Ομως, στον 5014, τον νέο νόμο, ορίζεται με σαφήνεια πως «έως την έκδοση της απόφασης του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών» για το ποιοι θα αποτελούν το διοικητικό συμβούλιο του νέου οργανισμού, τα καθήκοντα διοίκησης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ ασκούν ο πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων.
Επομένως ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, μέχρι την οριστική στελέχωσή του, έχει διοίκηση η οποία θα μπορούσε να προσλάβει πραγματογνώμονες για το συγκεκριμένο έργο. Δεν υπάρχει, δηλαδή, το κενό που ευαγγελίζεται η κυβέρνηση. Επομένως, γιατί δόθηκε το έργο της διερεύνησης σε αυτή την τριμελή ειδική επιτροπή; Η παραβίαση της νομοθεσίας θέτει εξαρχής σε αμφισβήτηση πλέον τα αποτελέσματα όποιου πορίσματος!
Μήπως γι’ αυτό ο νέος υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Γιώργος Γεραπετρίτης έκανε τόσο κόπο χθες, στη συνέντευξη Τύπου, να υπερασπιστεί τη νομιμότητα της ειδικής επιτροπής;
Πολλά τα ερωτήματα για τη σύστασή της! Τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα;
Αξίζει να υπογραμμίσουμε πως, σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ έχει «άμεση πρόσβαση στον τόπο του ατυχήματος ή του συμβάντος» (άρθρο 44, παράγραφος 1α), ελέγχει την απομάκρυνση των συντριμμιών (άρθρο 44, 1β) και φυσικά η έρευνα που κάνει είναι ανεξάρτητη από τη δικαστική, η οποία διενεργείται από τις ανακριτικές Αρχές (άρθρο 44, 2).
Ορίζεται ακόμη ότι ο «διαχειριστής υποδομής, ο διαχειριστής τροχαίου υλικού και οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, ο οργανισμός, τα θύματα και οι συγγενείς τους, οι ιδιοκτήτες των περιουσιακών στοιχείων που υπέστησαν ζημιές, οι κατασκευαστές, οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και οι εκπρόσωποι του προσωπικού και των χρηστών έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν σχετικές τεχνικές πληροφορίες, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα της έκθεσης διερεύνησης. Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ λαμβάνει επίσης υπόψη του τις εύλογες ανάγκες των θυμάτων και των συγγενών τους, και τους παρέχει ενημέρωση όσον αφορά την πρόοδο της διερεύνησης».
Τα ερωτήματα που προκύπτουν
Η ειδική επιτροπή, αν και χωρίς σχετική νομιμοποίηση, βρέθηκε στον τόπο του τραγικού δυστυχήματος και συνέλεξε όλα όσα έπρεπε εκεί;
Ποιος ήλεγξε την απομάκρυνση των συντριμμιών; Πριν από λίγες μέρες, πηγές σχετικές με το θέμα ανέφεραν στη «δημοκρατία» πως τα βαγόνια βρίσκονται πλέον σε ειδικές εγκαταστάσεις, όπου διενεργείται περαιτέρω τεχνικός έλεγχος από την Πυροσβεστική. Πώς είναι σίγουρο ότι η έρευνα στο πεδίο και η μετακίνηση έγιναν με τον τρόπο που έπρεπε, ώστε να μη χαθούν αποδεικτικά στοιχεία, εφόσον δεν ηγείται των εργασιών ο οργανισμός που είναι υπεύθυνος με βάση τον νόμο της κυβέρνησης;
Η ΡΑΣ γιατί διεξάγει αυτεπάγγελτη έρευνα, εφόσον, βάσει του νόμου, δεν πρέπει να έχει καμιά ανάμιξη σε αυτήν, αλλά είναι στην πραγματικότητα -κατά έναν τρόπο- εμπλεκόμενο μέρος; Οπως ανακοινώθηκε, μάλιστα, «για την άμεση ολοκλήρωση της αυτεπάγγελτης έρευνας η Αρχή ζήτησε τόσο από τον ΟΣΕ όσο και από τη Hellenic Train όλα τα τεκμήρια και τα στοιχεία που θα βοηθήσουν την έρευνα που διεξάγει» για το αν εφήρμοζαν τα προβλεπόμενα από τα συστήματα διαχείρισης ασφαλείας που είναι υποχρεωμένοι να τηρούν. Συλλέγει, δηλαδή, έγγραφα από τον ΟΣΕ και τη Hellenic Train για τα αίτια του δυστυχήματος, ενώ δεν έχει καμιά αρμοδιότητα γι’ αυτό. Γιατί βρίσκονται στα χέρια της στοιχεία που θα έπρεπε να βρίσκονται στον οργανισμό τον οποίο ορίζει ο νόμος;
Μήπως τελικά η κυβέρνηση έχει βάλει πολλά και άσχετα κοκόρια να λαλούν, μήπως και δεν ξημερώσει ποτέ… ουσιαστικό πόρισμα;
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα