COVID-19 
«Νιώθω ευτυχισμένος γιατί μπορώ επιτέλους να πάω στον τάφο της γυναίκας μου στην Τρεμιθούσα και να την πενθήσω όπως πρέπει», δήλωσε το πρωί της περασμένης Δευτέρας 31 Ιουλίου 2023 ο 76χρονος Αγγλος Ντέιβιντ Χάντερ, μόνιμος κάτοικος Κύπρου, έξω από την αίθουσα του μόνιμου Κακουργιοδικείου Πάφου, όπου λίγα λεπτά προηγουμένως άκουσε την ποινή των δύο χρόνων φυλάκισης που του επέβαλε το τριμελές δικαστήριο για τη διάπραξη του κακουργήματος της ανθρωποκτονίας (στη φωτογραφία του PA/Joe Giddens, επάνω, ο Ντέιβιντ οδηγείται στο δικαστήριο).
Μικρή ποινή
Η απόφαση για τη μικρή αυτή ποινή, που ήταν ομόφωνη, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Κακουργιοδικείου Μιχάλης Δρουσιώτης, πλαισιωμένος από τους παρέδρους Χριστιάνα Χατζηγεωργίου και Παύλο Κυριακίδη, ανώτερους επαρχιακούς δικαστές, άνοιξε άμεσα την πόρτα της ελευθερίας για τον Ντέιβιντ μετά από 19 εφιαλτικούς μήνες εγκλεισμού στις Κεντρικές Φυλακές, αφού λήφθηκε υπόψη και ο χρόνος που τελούσε υπό κράτηση από τις 18 Δεκεμβρίου 2021.
«Αναρωτιέστε αν υπάρχει ζωή μετά θάνατον, εγώ εάν υπάρχει πριν, γιατί αυτό που βιώνω δεν λέγεται ζωή»
Εκείνη τη μοιραία μέρα είχε συλληφθεί από την Αστυνομία σε άσχημη ψυχική και σωματική κατάσταση στο σπίτι του στην Τρεμιθούσα της Πάφου, έχοντας κυριολεκτικά πάρει τον νόμο στα χέρια του.
«…μέχρι να ξεψυχήσει»
Κατηγορήθηκε ότι «επέφερε τον θάνατο της συζύγου του Τζάνις Λέσλι Χάντερ ηλικίας 75 ετών, αποφράσσοντας με τα χέρια του τη μύτη και το στόμα της, μέχρι αυτή να ξεψυχήσει». Υπέφερε με λευχαιμία στο τελικό στάδιο και είχε ζητήσει η ίδια από τον σύζυγό της να τερματίσει τη ζωή της γιατί ταλαιπωρείτο με φριχτούς πόνους, όπως εκείνος ανέφερε από την πρώτη στιγμή.
Στη συνέχεια, ο ίδιος πήρε μεγάλη δόση χαπιών και αλκοόλ για να τερματίσει και τη δική του ζωή, αλλά η απόπειρά του απέτυχε, γράφει ο Μάριος Δημητρίου στον Φιλελεύθερο («Φ») της Κύπρου.
Νοσηλεύτηκε για λίγες μέρες στο νοσοκομείο Λευκωσίας αφού έτυχε εξετάσεων στο ψυχιατρικό νοσοκομείο Αθαλάσσας και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στις Κεντρικές Φυλακές όπου έκτοτε κρατήθηκε ως υπόδικος μέχρι την περασμένη Δευτέρα που ήταν η τελευταία μέρα της δίκης του.
Η απόφαση του Κακουργιοδικείου ήταν η τελευταία πράξη ενός πρωτοφανούς δικαστικού δράματος που κράτησε ενάμισι χρόνο, με επίκεντρο την ποινικά κολάσιμη στην Κύπρο – και στη Βρετανία – υποβοηθούμενη αυτοκτονία ασθενούς με ανίατο νόσημα που βρίσκεται σε τελικό στάδιο. Η ευθανασία, δηλαδή η υπό αυστηρούς όρους ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία, έχει νομιμοποιηθεί σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης, στην Αυστραλία, στην Ιαπωνία, στην Κίνα και σε μερικές Πολιτείες των Η.Π.Α .
Δεν αποδείχτηκε φόνος εκ προμελέτης
Ο Ντέιβιντ Χάντερ είχε εξ αρχής κατηγορηθεί από την Κατηγορούσα Αρχή, που είναι η Γενική Εισαγγελία (για την οποία εμφανίστηκε ο δικηγόρος της Δημοκρατίας Ανδρέας Χατζηκύρου) για φόνο εκ προμελέτης, αλλά κρίθηκε από το Κακουργιοδικείο ένοχος για ανθρωποκτονία, που είναι ελαφρύτερο κακούργημα, παρόλο που και αυτό επισύρει ποινή μέχρι και ισόβια φυλάκιση, «για λόγους οι οποίοι άπτονται της μη απόδειξης του στοιχείου της προμελέτης», όπως αναφέρεται στην απόφαση του Δικαστηρίου που ανακοινώθηκε στις 21 Ιουλίου 2023.
Ακολούθησε στις 27 Ιουλίου 2023 η αγόρευση των δικηγόρων υπεράσπισης για μετριασμό της ποινής του, τα επιχειρήματα των οποίων λήφθηκαν σοβαρά υπόψη από τους τρεις δικαστές, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της ποινής που τελικά του επέβαλαν.
Διεθνείς διαστάσεις
Κάθε λόγο να χαμογελούν για την έκβαση αυτής της πολύκροτης υπόθεσης που πήρε διεθνείς διαστάσεις και απασχόλησε ιδιαίτερα έντονα τον βρετανικό Τύπο, φέρνοντας στο προσκήνιο και στον δημόσιο διάλογο στην Κύπρο το δύσκολο θέμα της ευθανασίας και του αιτήματος για νομιμοποίησή της, είχαν τα μέλη της ομάδας υπεράσπισης που είναι οι δικηγόροι στη Λευκωσία Νικολέττα Χαραλαμπίδου και Ρίτσα Πεκρή και ο συμπατριώτης του Ντέιβιντ, Μάικλ Πόλακ, επικεφαλής της οργάνωσης «Justice Abroad».
Μιλώντας την περασμένη Δευτέρα αμέσως μετά την ανακοίνωση της ποινής, ενώπιον δεκάδων δημοσιογράφων και μελών τηλεοπτικών συνεργείων κυρίως από τη Βρετανία ο κ. Πόλακ δήλωσε ότι «γι’ αυτό ακριβώς παλεύαμε τους τελευταίους 12 μήνες».
«Είμαστε», πρόσθεσε, «πολύ ικανοποιημένοι για την απόφαση του Δικαστηρίου και για την απελευθέρωση του πελάτη μας, τη θεωρούμε δίκαιη απόφαση και είναι η στιγμή που η οικογένεια του θα μπορέσει να πενθήσει. Ευχαριστώ όλους στην Κύπρο, στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε όλο τον κόσμο που στήριξαν τον Ντέιβιντ, γιατί χωρίς αυτή τη στήριξη δεν θα ήμασταν εδώ σήμερα».
Απαντώντας σε ερώτηση του «Φ», ο Ντέιβιντ Χάντερ είπε ότι δεν πρόκειται να επιστρέψει στην Αγγλία. «Ηρθαμε με τη γυναίκα μου για να ζήσουμε στην Κύπρο πριν 20 χρόνια και συνεπώς εδώ είναι το σπίτι μου… και φυσικά θέλω να μείνω και να ζήσω στην Κύπρο όπου είναι θαμμένη η γυναίκα μου…».
Οι πολύ ιδιαίτερες συνθήκες και κίνητρα…
Οπως αναφέρεται μεταξύ άλλων στην απόφαση του Κακουργιοδικείου της 31ης Ιουλίου 2023 για την ποινή, «μπορεί να μην έχει παρατηρηθεί μέχρι και σήμερα στην Κύπρο, τουλάχιστον δικαστικώς, η αφαίρεση ανθρώπινης ζωής κάτω από τις συνθήκες και κίνητρα που ο ενώπιόν μας κατηγορούμενος επέφερε τον θάνατο σε αγαπημένο του πρόσωπο. Δεν έχουμε αμφιβολία, όμως, ότι πολλοί άνθρωποι λυγίζουν καθημερινά από τις δυσκολίες της ζωής και ιδιαίτερα από δυσκολίες που βιώνουν συνεπεία σοβαρών προβλημάτων υγείας οι ίδιοι, είτε και στενά συγγενικά τους πρόσωπα με τα οποία συμπάσχουν.
Το ζευγάρι την ημέρα του γάμου του
»Το μήνυμα προς την κοινωνία δεν μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο από το ότι η αφαίρεση μιας ζωής, έστω και με κίνητρο την αγάπη προς το θύμα και λύτρωση αυτού από τα βάσανα του, αποτελεί εκ του Νόμου μια παράνομη πράξη η οποία δεν είναι ανεκτή, ακόμα και στην περίπτωση που το ίδιο το θύμα επιθυμεί τη λύτρωση του. Ο νόμος και η ηθική αποτελούν τη σπονδυλική στήλη μιας εύνομης κοινωνίας.
«Προς την κατεύθυνση της λύτρωσης»
»Στα πλαίσια αυτά, κανένας δεν επιλέγει πότε τερματίζεται η ζωή ενός ανθρώπου, ακόμα και ενός αγαπημένου του ανθρώπου ο οποίος βασανίζεται λόγω προβλημάτων υγείας, πράγμα που ο ενώπιόν μας κατηγορούμενος, έστω και υπό συνθήκες ανορθόδοξης κρίσης και προς την κατεύθυνση της λύτρωσης της αγαπημένης του Τζανίς, επέλεξε να πράξει.
»Λαμβάνουμε υπόψη ότι η όποια ποινή επιβληθεί στον κατηγορούμενο, θα πρέπει να στέλνει το πιο πάνω μήνυμα στην κοινωνία, χωρίς όμως μέσω αυτής της ποινής να οδηγούμαστε, για σκοπούς ικανοποίησης και μόνο αυτής της γενικής ανάγκης αποτροπής, σε μεταχείριση του κατηγορούμενου η οποία να μην αρμόζει σε αυτόν, με βάση τις πολύ ιδιαίτερες συνθήκες και κίνητρα, κάτω από τα οποία επέφερε τον θάνατο στην Τζανίς, αλλά και τις προσωπικές περιστάσεις αυτού.
»Κρίνουμε ότι η επιβολή ποινής φυλάκισης στον κατηγορούμενο για τη διάπραξη του κακουργήματος, είναι αναπόφευκτη. Επιδεικνύοντας προς το πρόσωπό του τη μέγιστη υπό τις περιστάσεις επιείκεια, επιβάλλουμε σε αυτόν ποινή άμεσης φυλάκισης δύο ετών και για την έκτισή της να ληφθεί υπόψη και ο χρόνος που ο κατηγορούμενος τελεί υπό κράτηση, δηλαδή από την 18.12. 2021 μέχρι και σήμερα».
Οι λόγοι μετριασμού της ποινής
Αναφέρονται και τα εξής στην απόφαση του Κακουργιοδικείου: «Οι ευπαίδευτες δικηγόροι του κατηγορούμενου, αγόρευσαν ενώπιόν μας προς μετριασμό της ποινής και μας κάλεσαν να λάβουμε υπόψη τα πιο κάτω:
*Οτι ο κατηγορούμενος, ενόρκως ενώπιον του Κακουργιοδικείου ομολόγησε κατά την μαρτυρία του πως με παράνομη πράξη επέφερε τον θάνατο της συζύγου του, εφόσον μια τέτοια ομολογία/παραδοχή, αποκαλύπτει συμφώνως της νομολογίας και μεταμέλεια, με έκπτωση στην ποινή που θα επιβληθεί.
*Το λευκό ποινικό μητρώο του κατηγορούμενου σε συνδυασμό και με το προχωρημένο της ηλικίας του, αλλά και γενικότερα τις προσωπικές περιστάσεις αυτού.
*Τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η παρούσα υπόθεση, σύμφωνα με τις αποκρυσταλλωθείσες, μέσω και της απόφασης του Κακουργιοδικείου, συνθήκες διάπραξης του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας.
Αγάπη και ευσπλαχνία
Οτι το διέπραξε κάτω από συναισθηματική φόρτιση και με κίνητρο όχι προσωπικές διαφορές με την Τζανίς ή συμφέροντα οιασδήποτε φύσεως, αλλά την αγάπη του και ευσπλαχνία προς αυτήν, η οποία, ως γνώριζε και ο ίδιος, επιθυμούσε τη λύτρωσή της από την ταλαιπωρία που βίωνε λόγω της κατάστασης της υγείας της και είχε μάλιστα σχετικά ζητήσει από αυτόν να τη βοηθήσει.
Αναφέρεται ακόμα ότι «με βάση και την έκθεση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, λαμβάνουμε υπόψη ότι ο κατηγορούμενος είναι ηλικίας σήμερα 76 ετών, κατάγεται από την Αγγλία στην οποία εργάστηκε ως ανθρακωρύχος και την οποία όμως το 2001 και λόγω συνταξιοδότησης εγκατέλειψε, έτσι ώστε να ζήσει μόνιμα στην Κύπρο με την Τζανίς με την οποία και είχαν τελέσει γάμο στην Αγγλία το 1969.
Απέκτησαν μια κόρη που είναι σήμερα ηλικίας 50 ετών, η οποία διαμένει και εργάζεται στην Αγγλία και, παρά το τι έπραξε ο κατηγορούμενος έναντι της μητέρας της, στηρίζει τον πατέρα της, του οποίου η ψυχική κατάσταση συνεπεία του τραγικού συμβάντος για το οποίο καλούμαστε να τον μεταχειριστούμε, έχει επηρεαστεί αρνητικά με αποτέλεσμα αυτός να παρακολουθείται από τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας του τμήματος Φυλακών και να λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή.
H στήριξη από την κόρη
Λαμβάνοντας υπόψη και το περιεχόμενο της αγορεύσεως της κυρίας Πεκρή και της κυρίας Χαραλαμπίδου, το οποίο συνάδει και με τα όσα καταγράφονται στην πιο πάνω έκθεση και σε κάθε περίπτωση δεν έχει αμφισβητηθεί, ότι η κόρη του θύματος και του κατηγορούμενου «…υποστηρίζει τον κατηγορούμενο στην ποινική διαδικασία και προσβλέπει στην επανένωσή της με τον πατέρα της».
Τον Μάϊο του 2022, η Λέσλι Κόθορπ, μοναχοπαίδι του ζεύγους Χάντερ, έστειλε στον «Φ» γραπτό μήνυμα από την πόλη Νόργουϊτς όπου διαμένει, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «ο μπαμπάς μου ήταν ένας υπέροχος σύζυγος και πατέρας που λάτρευε τη μαμά μου, αγαπώ τον πατέρα μου με όλη μου την καρδιά και έχει την πλήρη στήριξή μου».
Νέο όραμα για τον τρόπο του θανάτου…
Το θέμα της ευθανασίας συζητήθηκε για πρώτη φορά στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της κυπριακής Βουλής στις 24 Ιανουαρίου 2022, μόλις ένα μήνα μετά τη σύλληψη του Ντέιβιντ Χάντερ. Η συζήτηση είχε τίτλο «Ευθανασία – Η ανάγκη ενημέρωσης και έναρξης κοινωνικού διαλόγου στην Κύπρο».
Στις 9 Μαΐου 2022 παρουσιάστηκε στη Βουλή, στο πλαίσιο συνέχισης της συζήτησης, πρόσφατη έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου για καταγραφή των αντιλήψεων του γενικού πληθυσμού σχετικά με την ευθανασία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που παρουσίασε ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου και επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας καθηγητής Κωνσταντίνος Φελλάς, περισσότεροι από τους μισούς (59%) ή 6 στους 10 συμμετέχοντες δήλωσαν ότι συμφωνούν ή μάλλον συμφωνούν με τη νομιμοποίηση της ευθανασίας ή της υποβοηθούμενης από γιατρό αυτοκτονίας ή θανάτου στην Κύπρο.
Ενα από τα δυνατά μηνύματα της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου που μεταφέρθηκε στη συζήτηση, ήταν ότι «μια σφαιρική αντίληψη της βιοηθικής μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός σύγχρονου Ars Μoriendi ή αλλιώς μιας σύγχρονης “τέχνης του θανάτου”, που θα προτείνει ένα νέο όραμα για τον τρόπο θανάτου, με μεγαλύτερη εμπλοκή της οικογένειας και της κοινότητας, παράλληλα με τα συστήματα υγείας, περισσότερη υποστήριξη στους πενθούντες, εκπαίδευση των ανθρώπων περί του θανάτου και αντιμετώπιση των ανισοτήτων που συνοδεύουν όχι μόνο τη ζωή, αλλά και τον θάνατο».
