Με τον Ντόναλντ Τραμπ να αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο και να λειτουργεί σαν «οικοδεσπότης», παρότι η συνάντηση των ηγετών πραγματοποιήθηκε στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου, γράφτηκε μια ιστορική σελίδα για τη Μέση Ανατολή. Η ημέρα ξεκίνησε με την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων από τη Χαμάς στη Γάζα και έκλεισε με τις υπογραφές των εγγυητριών δυνάμεων στο αιγυπτιακό θέρετρο, επισφραγίζοντας μια σημαντική συμφωνία ειρήνης.
Η σύνοδος αυτή ξεχώρισε όχι μόνο για τα πολιτικά της αποτελέσματα, αλλά και για το έντονο προσωπικό στίγμα που έδωσε ο Αμερικανός πρόεδρος. Ερχόμενος απευθείας από το Ισραήλ, όπου είχε αποθεωθεί από την Κνέσετ, ο Τραμπ μετέτρεψε τη σύνοδο σε ένα είδος θεάματος, δηλώνοντας εμφανώς ικανοποιημένος για τη λήξη — όπως είπε — του όγδοου κατά σειρά πολέμου επί της θητείας του. «Επιτέλους, έχουμε ειρήνη», δήλωσε, παρουσιάζοντας τη συμφωνία ως απαρχή μιας νέας εποχής για τη Μέση Ανατολή.
Στην ομιλία του υπογράμμισε ότι «τα δύσκολα ανήκουν στο παρελθόν και τώρα ξεκινά η φάση της ανοικοδόμησης». Παρότι ο τρόπος έκφρασής του παρέπεμπε περισσότερο σε επιχειρηματία της αγοράς ακινήτων, οι περισσότεροι ηγέτες συμμερίστηκαν την αισιοδοξία του. «Όλοι στέλνουν το ίδιο μήνυμα στον κόσμο: Φτάνει πια ο πόλεμος· καλώς ήρθατε στην ειρήνη», σημείωσε από την πλευρά του ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι.
Ο Τραμπ έφτασε καθυστερημένος, λόγω της θριαμβευτικής του υποδοχής στην Κνέσετ. Στο περιθώριο είχε σύντομες συναντήσεις με διάφορους ηγέτες, μεταξύ αυτών και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ξεχωριστή ήταν η παρουσία του προέδρου της FIFA Τζιάνι Ινφαντίνο, στενού φίλου του Τραμπ, ενώ αναμενόμενη θεωρήθηκε η συμμετοχή της Ιβάνκα Τραμπ και του Τζάρεντ Κούσνερ, που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις.
Κατά την επίσημη τελετή των υπογραφών, ο Τραμπ στάθηκε πλάι στους ηγέτες της Αιγύπτου, της Τουρκίας και του Κατάρ, δηλώνοντας: «Αυτή η ειρήνη χρειάστηκε 3.000 χρόνια· και θα αντέξει. Είναι μια απίστευτη μέρα για τον κόσμο. Η συμφωνία αυτή είναι τόσο σημαντική που θα αποτρέψει έναν πιθανό Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, που θα μπορούσε να ξεσπάσει στη Μέση Ανατολή».
Παρότι είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο συμμετοχής του, ο Μπένιαμιν Νετανιάχου τελικά απουσίασε από τη σύνοδο, καθώς η παρουσία του θα προκαλούσε αντιδράσεις από την Τουρκία και το Ιράκ. Σύμφωνα με ισραηλινά μέσα, επέλεξε να μην παραστεί για να αποφύγει αντιδράσεις στο εσωτερικό του κόμματός του, καθώς δεν επιθυμεί εμπλοκή της Παλαιστινιακής Αρχής στη μεταπολεμική διαχείριση της Γάζας.
Παρόν ήταν και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έντονος επικριτής του Ισραήλ στη διάρκεια του πολέμου, ο οποίος είχε συγκρίνει τον Νετανιάχου με τον Χίτλερ. Ο Τραμπ, ωστόσο, μίλησε με ιδιαίτερη θερμότητα για τον Τούρκο πρόεδρο: «Έχει έναν από τους πιο ισχυρούς στρατούς στον κόσμο. Είναι σκληρός, αλλά φίλος μου και πάντα αξιόπιστος. Είναι καταπληκτικός», δήλωσε, απευθύνοντάς του και προσωπικές ευχαριστίες.
Στο παρασκήνιο, όμως, υπήρξε και ένταση: παρότι το Ισραήλ απελευθέρωσε 1.966 Παλαιστινίους κρατούμενους, η Χαμάς παρέδωσε μόνο τέσσερις από τις 24 σορούς ομήρων, κάτι που ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας χαρακτήρισε παραβίαση της συμφωνίας.
Παρά τις προκλήσεις, η σύνοδος ολοκληρώθηκε με νέα παρέμβαση του Τραμπ: «Σήμερα είναι η μέρα για την οποία εργάστηκαν, πάλεψαν και προσεύχονταν άνθρωποι σε όλη την περιοχή και τον κόσμο. Καταφέραμε αυτό που όλοι θεωρούσαν αδύνατο: ειρήνη στη Μέση Ανατολή», είπε, προσθέτοντας ότι τώρα ξεκινά η ανοικοδόμηση.
Ο Αλ Σίσι ανακοίνωσε ότι η Αίγυπτος θα φιλοξενήσει διεθνή διάσκεψη για την ανασυγκρότηση της Γάζας και επανέλαβε ότι η λύση των δύο κρατών αποτελεί τον μοναδικό δρόμο για βιώσιμη ειρήνη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.
Ποιοι έλαβαν μέρος στη σύνοδο
Για την ιστορία, η «Σύνοδος Ειρήνης του Σαρμ ελ Σέιχ» περιλάμβανε τη συμμετοχή των εξής αρχηγών κρατών και μοναρχών:
του προέδρου της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι
του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ
του βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’
του εμίρη του Κατάρ σεΐχη Ταμίμ μπιν Χαμάντ
του βασιλιά του Μπαχρέιν Χαμάντ μπιν Ίσα αλ Χαλίφα
του προέδρου της Παλαιστίνης Μαχμούντ Αμπάς
του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
του προέδρου της Ινδονησίας Τζόκο Ουιντόντο
του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ
του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν
του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη
Στη σύνοδο μετείχαν επίσης πρωθυπουργοί χωρών, μεταξύ των οποίων:
ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς
ο πρωθυπουργός του Ιράκ Μοχάμεντ Σία αλ Σουντάνι
ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ
η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι
ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ
ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης
ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν
ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν
ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Σαμπάζ Σαρίφ
ο πρωθυπουργός του Καναδά Μαρκ Κάρνεϊ
ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας Γιόνας Γκαρ Στόρε
ο αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και πρωθυπουργός Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ
ο πρωθυπουργός του Κουβέιτ σεΐχης Αχμάντ Αμπντάλα αλ Σαμπάχ
Επιπλέον, σύμφωνα με το πρακτορείο, στη σύνοδο μετείχαν:
ο υπουργός Εξωτερικών του Ομάν Μπάντρ αλ Μπουσαϊντί
ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες
ο γενικός γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου Άχμεντ Αμπούλ Γκάιτ
ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα
ο Ινδός υφυπουργός Εξωτερικών Σουμπραμανιάμ Τζαϊσανκάρ
ο Ιάπωνας πρέσβης στο Κάιρο Φούμιο Ιγουάι.
Η επόμενη μέρα
Μετά το τέλος της συνόδου και την ολοκλήρωση, τις επόμενες ημέρες, της παράδοσης των σορών και των υπολοίπων στοιχείων που περιλαμβάνονται στη συμφωνία, το ερώτημα είναι τι ακολουθεί από εδώ και πέρα.
Σε ανάλυσή του, το CNN επισημαίνει τρία καθοριστικά ζητήματα, από τα οποία θα εξαρτηθεί αν η συμφωνία θα αντέξει στον χρόνο ή αν θα διαλυθεί.
Πρώτο ζήτημα: ο ρόλος της Χαμάς.
Η νέα συμφωνία δίνει τη δυνατότητα στις ισραηλινές δυνάμεις να διατηρούν στρατιωτική παρουσία σε πάνω από το μισό της Λωρίδας της Γάζας. Παράλληλα, για πρώτη φορά προβλέπεται η ανάπτυξη διεθνών στρατιωτικών δυνάμεων που θα λειτουργούν ως εγγυητές, ώστε να αποτραπεί η επιστροφή της Χαμάς στην περιοχή. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμφωνία έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των αραβικών και μουσουλμανικών κρατών και προβλέπει ξεκάθαρα τον πλήρη αφοπλισμό της οργάνωσης.
Δεύτερο ζήτημα: οι μεταβατικές δομές διακυβέρνησης και ασφάλειας.
Ένα από τα πιο δύσκολα ερωτήματα αφορά τη συγκρότηση πολιτικών και στρατιωτικών μηχανισμών που θα καλύψουν το κενό εξουσίας στη Γάζα. Ποια κράτη θα συμμετάσχουν στη νέα διεθνή ειρηνευτική δύναμη; Και, κυρίως, μπορεί να στηθεί μια ενδιάμεση διοικητική αρχή χωρίς να προκύψουν πολύμηνες διαμάχες και καθυστερήσεις;
Τρίτο ζήτημα: το σχέδιο ανοικοδόμησης.
Η ανασυγκρότηση της Γάζας θεωρείται ένα τιτάνιο έργο, με εκτιμώμενη διάρκεια τουλάχιστον δέκα ετών και κόστος που αγγίζει τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στο παρελθόν οργανώσει ανάλογες προσπάθειες, όπως στη Μοσούλη του Ιράκ, ωστόσο η περίπτωση της Γάζας χαρακτηρίζεται ακόμη πιο περίπλοκη, τόσο πολιτικά όσο και επιχειρησιακά.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα