COVID-19 
Στο τούνελ της ενεργειακής κρίσης βρίσκεται η Δύση με τον χειμώνα να προμηνύεται δύσκολος και τις τελευταίες αποφάσεις της Gazprom να μαρτυρούν το γενικό κλίμα δυστοκίας που επικρατεί. Σε αυτην την κατάσταση που θυμίζει «πόλεμο νεύρων» βρίσκεται η Γηραιά Ήπειρος, με τις κυβερνήσεις να επιδίδονται σε μαραθώνιες διαβουλεύσεις και εργασίες προσπαθώντας να βάλουν πλαφόν στην κατανάλωση της θέρμανσης στα δημόσια κτίρια υπό τον φόβο εκτροχιασμού του οικονομικού «βαγονιού».
Η απόφαση της ρωσικής Gazprom να επιβάλλει συνεχόμενες διακοπές στη λειτουργία του αγωγού Nord Stream αύξησε, αν μη τι άλλο, το επίπεδο συναγερμού με τους Ευρωπαίους να στέλνουν το μήνυμα ότι θα υπάρξει πολιτική τιμωρητικών μέτρων σε περίπτωση που το Κρεμλίνο τραβήξει απότομα το σχοινί.
Στο πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας συγκράτησης των τιμών, οι επτά ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη, οι G7, προωθούν την επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου κάτι το οποίο όμως βρίσκει την πλήρη αντίθεση της Μόσχας που στο άκουσμα της είδησης απειλεί με διακοπή των παροχών.
Από την άλλη πλευρά, όμως, ρεπορτάζ αμερικανικών μέσων ενημέρωσης θέλουν τη Μόσχα να διατηρεί την παραγωγή του πετρελαίου της, κάτι που θα φανεί στη συνεδρίαση του ΟΠΕΚ και των συμμάχων του, συμπεριλαμβανόμενης και της Ρωσίας, τη Δευτέρα.
Σε αυτό το θολό τοπίο, δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις του αμερικανικού περιοδικού TIME, που στον τίτλο του γράφει: «Θα βαθύνει η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη».
Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα ενέργειας Λέβελιν Κινγκ, το τέλος του τρέχοντος έτους για την Ευρώπη είναι πιθανό να είναι «ο χειρότερος χειμώνας της από εκείνον στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, από το 1944 έως το 1945».
«Οι τιμές του φυσικού αερίου ξεπέρασαν τα 3.100 δολάρια ανά 1000 κυβικά μέτρα στα μέσα Αυγούστου, μια αύξηση 610% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, όπως μετρήθηκε από την ολλανδική αγορά TTF. Σε αυτή την τιμή, πολλοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να λειτουργήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα» επισημαίνεται στο άρθρο.
«Ως συνέπεια της αύξησης του κόστους των καυσίμων εισροών, οι τιμές αναφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη έχουν εκτιναχθεί σχεδόν 300% το 2022, σπάζοντας ρεκόρ. Συνολικά, οι τιμές της ενέργειας είναι δέκα φορές υψηλότερες από τον μέσο όρο της πενταετίας» προστίθεται.
Τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα, γράφει η αρθρογράφος. Η ευρωπαϊκή ήπειρος απέχει πολύ από το να είναι έτοιμη. Με ζεστό καιρό, ο εξοπλισμός ψύξης καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια, η οποία μπορεί να παράγεται από φυσικό αέριο, αιολική ή ηλιακή ενέργεια, άνθρακα, γεωθερμία, βιομάζα ή πυρηνική ενέργεια.
Αντίθετα, σε κρύο καιρό – την «περίοδο θέρμανσης» – η ενέργεια αντλείται κυρίως από ορυκτά καύσιμα, ιδίως φυσικό αέριο και πετρέλαιο, επειδή τα περισσότερα συστήματα θέρμανσης εξακολουθούν να λειτουργούν με πετρέλαιο.
Όπως κάθε χρόνο, η ζήτηση για φυσικό αέριο θα αυξηθεί επομένως δραματικά τον ερχόμενο χειμώνα.
Με δελτία η παροχή ενέργειας!
Γερμανοί αξιωματούχοι επέμειναν το Σάββατο ότι η ασφάλεια του εφοδιασμού είναι εγγυημένη, τουλάχιστον προς το παρόν, αφού η ρωσική Gazprom PJSC πήρε την τελευταία στιγμή την απόφαση να μην θέσει ξανά σε λειτουργία τον κρίσιμο αγωγό Nord Stream μετά τη συντήρηση. Οι αποθήκες γεμίζουν και η κυβέρνηση βάζει στο στόχαστρο νέες πηγές αερίου.
Ωστόσο, ο Klaus Mueller, πρόεδρος της ρυθμιστικής αρχής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων στη Γερμανία, προειδοποίησε τον περασμένο μήνα ότι ακόμη και με τις αποθήκες φυσικού αερίου κατά 95% πλήρεις, η ενέργεια θα επαρκούσε μόνο για δύο με δυόμιση μήνες ζήτησης εάν η Ρωσία διακόψει τις ροές. Τα γερμανικά αποθέματα ανέρχονται πλέον περίπου στο 85%.
«Η ΕΕ βρίσκεται τώρα στην κόκκινη ζώνη, καθώς χρειάζεται περαιτέρω μείωση της ζήτησης», δήλωσε ο Thierry Bros, καθηγητής ενέργειας στο Sciences Po στο Παρίσι. Ο ίδιος εκτιμά ότι ένα επιπλέον 3% της ζήτησης πρέπει να μειωθεί.
Καθυστερημένη η αντίδραση των ευρωπαϊκών κυβέρνησεων για τη μείωση της ζήτησης στην ενέργεια
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δημιουργήσει έναν εθελοντικό στόχο μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15%, με την επιλογή να τον καταστήσει υποχρεωτικό εάν χρειαστεί. Καθώς οι υπουργοί Ενέργειας ετοιμάζονται για την έκτακτη συνεδρίαση στις 9 Σεπτεμβρίου, μέτρα που πριν φαινόταν αδιανόητα είναι πλέον πιθανό να εξεταστούν, σύμφωνα με διπλωμάτες της ΕΕ.
Η Γερμανία έχει το δικό της σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Το τελευταίο στάδιο -που δεν έχει ακόμη ενεργοποιηθεί- περιλαμβάνει το δελτίο.
Οι πολιτικοί της Ευρώπης προετοιμάζονται εδώ και εβδομάδες για την προοπτική περικοπής της προσφοράς και προσπαθούν να βρουν τρόπους να μειώσουν τη ζήτηση. Βιομηχανίες έχουν ήδη κλείσει και το ευρώ διολισθαίνει λόγω της οικονομικής ζημιάς που προκλήθηκε από τον ενεργειακό πόλεμο της Μόσχας. Καθώς ο χειμώνας προχωρά, η αποφασιστικότητα της Ευρώπης να συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας μπορεί να τεθεί σε δοκιμασία.
Και ενώ η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15% για την οποία πιέζει η ΕΕ θα μπορούσε να επιτρέψει στο μπλοκ να αποφύγει το δελτίο, οι κυβερνήσεις έχουν καθυστερήσει μέχρι στιγμής να δράσουν για να μειώσουν την κατανάλωση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε τον Ιούλιο ότι ένας ασυνήθιστα κρύος χειμώνας ή οι χαμηλότερες εισαγωγές φυσικού αερίου από εναλλακτικές πηγές θα ενίσχυαν τον κίνδυνο για «περαιτέρω δραστικές μειώσεις».
Οι τιμές του φυσικού αερίου έπεφταν την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι αγορές περίμεναν εναγωνίως την επαναλειτουργία του Nord Stream 1 από τη Gazprom, έπειτα από σχετικά μηνύματα από τη Μόσχα. Στη συνέχεια, σε μια κίνηση της τελευταίας στιγμής, λίγες ώρες αφότου οι G7 συμφώνησαν να επιβάλουν πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου, η Gazprom είπε ότι η σύνδεση θα παραμείνει κλειστή καθώς είχε εντοπιστεί σφάλμα κατά τη συντήρηση.
Εκτίναξη στις τιμές φυσικού αερίου τη Δευτέρα
Ήδη σε επίπεδα τετραπλάσια σε σχέση με πέρσι, οι τιμές πρόκειται να εκτιναχθούν τη Δευτέρα, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στις βιομηχανίες και τα νοικοκυριά -και στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για να δράσουν.
Η πλήρης διακοπή του Nord Stream, που περνά κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα προς τη Γερμανία, αφήνει μόνο δύο μεγάλους δρόμους παροχής φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση: μία μέσω Ουκρανίας και μία από τον TurkStream μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Οι ροές μέσω της Ουκρανίας έχουν επίσης περιοριστεί σοβαρά, με μόνο ένα από τα δύο σκέλη να λειτουργεί.
Η επ’ αόριστον απώλεια του βασικού αγωγού εντείνει επίσης την πίεση στη Γερμανία να κρατήσει ανοιχτούς τους πυρηνικούς σταθμούς που είχε προγραμματίσει να κλείσει φέτος -μια απόφαση που θα δημιουργούσε αντιδράσεις. Η κυβέρνηση λέει ότι εξακολουθεί να περιμένει τα αποτελέσματα των stress test προτού λάβει μια απόφαση, αλλά η κίνηση φαίνεται όλο και πιο πιθανή.
Η επέκταση δύο πυρηνικών σταθμών θα εξοικονομούσε 2,3% της ζήτησης φυσικού αερίου, υπολογίζει το Bloomberg, δηλαδή περίπου 5,4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα.
«Η πυρηνική επέκταση είναι η εύκολη λύση για τη Γερμανία και σίγουρα θα έκανε τη διαφορά. Κάθε εκατομμύριο κυβικά μέτρα φυσικού αερίου είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια του εφοδιασμού και για τη συνέχιση της μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου στον τομέα της ενέργειας», δήλωσε ο Kesavarthiniy Savarimuthu, αναλυτής του ερευνητή BloombergNEF.
Ο καιρός και η ασιατική αγορά θα καθορίσουν για πόσο θα διαρκέσουν τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ευρώπης
Με το Nord Stream κλειστό και τις ροές μέσω Ουκρανίας περιορισμένες, πολλά εξαρτώνται πλέον από τον καιρό.
Ο Οκτώβριος, που σηματοδοτεί την έναρξη της χειμερινής περιόδου θέρμανσης, μέχρι στιγμής φαίνεται ήπιος, με θερμοκρασίες πάνω από τις κανονικές να αναμένονται στη βόρεια και δυτική Ευρώπη, σύμφωνα με την Maxar Technologies LLC. Το πόσο σύντομα θα κάνει κρύο θα καθορίσει πόσο γρήγορα η Ευρώπη θα κάψει τις προμήθειες φυσικού αερίου που διαθέτει στις αποθήκες της.
Η Ασία και η Ευρώπη ανταγωνίζονται για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και εάν ο χειμώνας είναι ιδιαίτερα κρύος και στις δύο περιοχές, υπάρχει κίνδυνος εξάντλησης του αερίου που βρίσκεται στις ευρωπαϊκές αποθήκες προς το τέλος του χειμώνα. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα ελπίζουν ότι η άνοιξη θα έρθει νωρίς.
«Θα είναι μια πρόκληση για τη Γερμανία να βγάλει τον χειμώνα. Αναμφίβολα θα οδηγήσει σε περικοπές της ζήτησης », δήλωσε η Penny Leake, ερευνήτρια στην εταιρεία συμβούλων Wood Mackenzie Ltd.
