Στον ισραηλινό δημόσιο διάλογο, η Τουρκία χαρακτηρίζεται όλο και συχνότερα ως «το νέο Ιράν», μια σύγκριση που, αν και προβληματική (λόγω της υποβάθμισης της ιρανικής απειλής, της ιδιότητας της Τουρκίας ως μέλους του ΝΑΤΟ και της διατήρησης περιορισμένων διπλωματικών δεσμών), αντικατοπτρίζει τις βαθιές ανησυχίες της Ιερουσαλήμ για την Άγκυρα.
Κύριοι Άξονες των Ισραηλινών Ανησυχιών
Οι ανησυχίες του Ισραήλ επικεντρώνονται σε τρεις κυρίως τομείς:
Στρατιωτική Παρουσία στη Συρία: Η ενισχυμένη παρουσία της Τουρκίας στη Συρία μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ.
Εμπλοκή στο Παλαιστινιακό/Γάζα: Η τουρκική επιρροή στις ρυθμίσεις μετά την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Το Ισραήλ αντιτίθεται σε οποιονδήποτε σημαντικό ρόλο της Τουρκίας (ιδιαίτερα σε στρατιωτική συμμετοχή σε διεθνή δύναμη σταθεροποίησης) λόγω της συνεχιζόμενης υποστήριξής της στη Χαμάς, την οποία το Ισραήλ θεωρεί αμετανόητο υποστηρικτή της τρομοκρατικής οργάνωσης.
Τριβή στην Ανατολική Μεσόγειο: Οι εντάσεις γύρω από την Κύπρο (ιδίως μετά την ανάπτυξη του ισραηλινού συστήματος αεράμυνας Barak MX) και οι επαναλαμβανόμενοι στολίσκοι προς τη Γάζα, όπου η Τουρκία εκμεταλλεύεται την ισχύ του ναυτικού της.
Επιπλέον, η σκληρή ρητορική του Προέδρου Ερντογάν, που φτάνει σε δηλώσεις όπως «Μακάρι ο Αλλάχ να κατέστρεφε το Σιωνιστικό Ισραήλ», καθώς και οι νομικές ενέργειες (συμμετοχή στη δίκη της Χάγης, εντάλματα σύλληψης Τούρκων εισαγγελέων κατά Ισραηλινών αξιωματούχων), εντείνουν την ισραηλινή ανησυχία.
Οικονομικές & Διπλωματικές Σχέσεις
Εμπορικό Μποϊκοτάζ: Το εμπορικό μποϊκοτάζ που κήρυξε η Τουρκία τον Μάιο του 2024 παραμένει σε ισχύ. Ωστόσο, σημαντικοί όγκοι εμπορίου συνεχίζουν να πραγματοποιούνται μέσω τρίτων χωρών και Παλαιστινίων εμπόρων, υπογραμμίζοντας το αμοιβαίο επιχειρηματικό ενδιαφέρον.
Αεροπορικές Συνδέσεις: Οι απευθείας αεροπορικές πτήσεις μεταξύ των δύο χωρών παραμένουν διακομμένες.
Πληροφορίες: Παρά τις εντάσεις, εξακολουθούν να υπάρχουν περιορισμένοι δίαυλοι συνεργασίας στον τομέα των πληροφοριών.
Διέξοδοι και Ο ρόλος των ΗΠΑ
Αναμένεται ότι η αμερικανική εμπλοκή (ιδιαίτερα σε ανώτερα κλιμάκια, όπως ο Πρόεδρος Τραμπ) θα είναι απαραίτητη για τη μείωση των εντάσεων και την αποφυγή μιας άμεσης στρατιωτικής αντιπαράθεσης.
Αμερικανική Εκτίμηση: Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι Ισραήλ και Τουρκία θα αποφύγουν τη σύγκρουση και ίσως συνεργαστούν από την Κασπία έως τη Μεσόγειο, βρίσκοντας αλληλοσυμπληρούμενα συμφέροντα (π.χ., στον Καύκασο και στη Συρία έναντι του Ιράν).
Δυτικές Πιέσεις: Άλλα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει επίσης να δράσουν για να μετριάσουν τις εντάσεις, κυρίως επειδή το τουρκικό βέτο παρεμποδίζει τη συνεργασία Ισραήλ-ΝΑΤΟ.
Συμμαχίες: Το Ισραήλ καλείται να ενισχύσει τις σχέσεις του με κράτη που μοιράζονται τις ανησυχίες του για την Τουρκία (όπως Ελλάδα, Κύπρος, ΗΑΕ, Ινδία).
Εν κατακλείδι, η εξωτερική πίεση και η πολιτική βούληση για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (όπως η άρση του μποϊκοτάζ) θεωρούνται κρίσιμα για να ξεπεραστούν οι εσωτερικές πολιτικές πιέσεις για σκληρή στάση και στις δύο χώρες.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα