Η Συρία μετατρέπεται ξανά σε επίκεντρο γεωπολιτικής έντασης, καθώς η αυξανόμενη στρατιωτική ανάμειξη της Τουρκίας προκαλεί την αντίδραση του Ισραήλ. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκονται πλέον σε ανοιχτή διπλωματική αντιπαράθεση, διεκδικώντας ρόλο ρυθμιστή στη μεταπολεμική ισορροπία της περιοχής.
Η σταδιακή αλλά αποφασιστική στρατιωτική διείσδυση της Τουρκίας στη Συρία έχει σημάνει συναγερμό στο Ισραήλ. Η Άγκυρα εντείνει τις προσπάθειες εδραίωσης στρατιωτικών βάσεων και ελέγχου κρίσιμων υποδομών, κάτι που το Τελ Αβίβ αντιλαμβάνεται ως άμεση απειλή για τη στρατηγική του παρουσία στην περιοχή.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, τουρκικές δυνάμεις έχουν καταγράψει αυξημένη κινητικότητα γύρω από την αεροπορική βάση T4 στην επαρχία Χομς, με στόχο την ενίσχυσή της με drones και αντιαεροπορικά συστήματα. Αυτές οι κινήσεις οδήγησαν το Ισραήλ σε σειρά αεροπορικών επιδρομών στις αρχές Απριλίου, στέλνοντας μήνυμα αποτροπής.
Δύο οράματα για τη Συρία
Στον πυρήνα της έντασης βρίσκεται η σύγκρουση δύο αντικρουόμενων σχεδίων για τη μελλοντική διακυβέρνηση της Συρίας. Η Τουρκία του Ερντογάν στηρίζει την εγκαθίδρυση ενός ισχυρού, συγκεντρωτικού προεδρικού καθεστώτος υπό τον Αχμέντ αλ-Σάραα, πρόσωπο αμφιλεγόμενο που η ισραηλινή πλευρά απορρίπτει ως επικίνδυνο ισλαμιστή.
Αντίθετα, ο Νετανιάχου και το Ισραήλ προωθούν ένα ομοσπονδιακό μοντέλο που θα εξασφαλίζει αυτονομία για εθνοθρησκευτικές μειονότητες όπως οι Κούρδοι και οι Αλαουίτες. Οι φήμες για βιαιοπραγίες εις βάρος Αλαουιτών από δυνάμεις προσκείμενες στον Σάραα ενισχύουν την ισραηλινή ανησυχία για πιθανό εμφύλιο χάος.
Το κουρδικό στοιχείο ως πυροκροτητής της έντασης
Η αντιπαράθεση κορυφώνεται όταν το επίκεντρο μετατοπίζεται στον ρόλο των κουρδικών δυνάμεων SDF. Η Άγκυρα κατηγορεί το Ισραήλ για ενίσχυση των Κούρδων, τους οποίους θεωρεί «παρακλάδι του PKK», ενώ φοβάται τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης κουρδικής οντότητας στα σύνορά της.
Οι δηλώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων που χαρακτηρίζουν τους Κούρδους «φυσικούς συμμάχους» του Ισραήλ, ενίσχυσαν τις τουρκικές ανησυχίες. Αυτό οδήγησε ακόμη και σε επαφές της Άγκυρας με τον φυλακισμένο Κούρδο ηγέτη Αμπντουλάχ Οτσαλάν, προκαλώντας προσωρινή αναστολή των συγκρούσεων εντός τουρκικού εδάφους.
Συνεργασία παρά την αντιπαράθεση;
Παρά το πολωμένο κλίμα, ανοιχτή στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας θεωρείται απίθανη. Ο Ερντογάν επιδιώκει να αποκαταστήσει δεσμούς με τη Δύση – με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. – και μια μετωπική ρήξη με το Ισραήλ θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο αυτές τις προσπάθειες.
Ταυτόχρονα, υπάρχει ένα κοινό σημείο: η επιθυμία περιορισμού της ιρανικής επιρροής στη Συρία. Αν και για διαφορετικούς λόγους, Τουρκία και Ισραήλ δεν επιθυμούν την επιστροφή των ιρανικών δυνάμεων στο συριακό έδαφος. Αυτή η κοινή γραμμή ίσως να αποτελέσει βάση για μερική συνεννόηση.
Η πραγματικότητα είναι πως η Συρία παραμένει σκακιέρα αντιπαρατιθέμενων συμφερόντων. Ο Ερντογάν επιχειρεί να την καταστήσει προέκταση της τουρκικής επιρροής. Ο Νετανιάχου, από την άλλη, βλέπει ένα προπύργιο που πρέπει να προστατευτεί από ριζοσπαστικοποίηση και περαιτέρω αποσταθεροποίηση. Στη μέση, ένας λαός εξουθενωμένος και ένα κράτος σε αναζήτηση νέας ταυτότητας.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα