COVID-19 
Η Ελλάδα παλεύει με τον καταστροφικό αντίκτυπο της κακοκαιρίας Daniel σε μία από τις πιο αναγνωρίσιμες εξαγωγές της: το τυρί φέτα. Με αυτά τα λόγια οι Finacial Times, σε εκτενές άρθρο τους περιγράφουν την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μετά τη θεομηνία που έπληξε τη Θεσσαλία, εστιάζοντας κυρίως στη φέτα.
Το δημοσίευμα τονίζει ότι το περίπου το 40% των μαλακών τυριών της χώρας παρασκευάζονται από πρόβειο και κατσικίσιο γάλα που παράγεται στην κεντρική περιοχή της Θεσσαλίας, η οποία καταστράφηκε από τις πλημμύρες που έπληξαν αρκετές μεσογειακές χώρες αυτόν τον μήνα. Οι Έλληνες αγρότες έχασαν περίπου 80.000 κατσίκες και πρόβατα στην καταστροφή και η διατήρηση των ζώων που επέζησαν είναι δύσκολη, καθώς μεγάλες εκτάσεις παραμένουν κάτω από το νερό και οι ζωοτροφές σπανίζουν.
Αναμένονται ζημιές εκατομμυρίων
«Το μεγαλύτερο πλήγμα είναι ότι πολλοί κτηνοτρόφοι της περιοχής λένε ότι μετά την πλημμύρα δεν θέλουν να επιστρέψουν στο επάγγελμά τους», δηλώνει στους FT, ο Χρήστος Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γάλακτος.
Οι αγρότες αναμένουν ζημιές εκατομμυρίων ευρώ από την καταιγίδα Daniel, τη χειρότερη που έπληξε τη χώρα εδώ και σχεδόν έναν αιώνα. Περισσότεροι από 700 τόνοι βροχής ανά στρέμμα έπεσαν σε μόλις 12 ώρες στις 7 Σεπτεμβρίου — σχεδόν διπλάσιο από αυτό που συνήθως πέφτει στην Αθήνα σε έναν ολόκληρο χρόνο.
Και περίπου το ένα τέταρτο της γης που χρησιμοποιείται για τη γεωργία και τη βιομηχανική παραγωγή στη Θεσσαλία πλημμύρισε, και πιθανότατα δεν θα είναι εύφορη για τα επόμενα χρόνια.
Μακροχρόνιες επιπτώσεις
Οι αναλυτές προειδοποιούν για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της καταιγίδας στην οικονομία.
«Όλοι μιλούν για το κόστος των πλημμυρών. . . σε λίγους μήνες θα υπάρξουν αλυσιδωτές αντιδράσεις [που θα οδηγήσουν] σε κατάρρευση ιδιαίτερα τις μικρές επιχειρήσεις», δήλωσε ο Γιάννης Καραστέργιος, αγροτικός σύμβουλος στην περιοχή. Πρόσθεσε επίσης ότι εκτός από τα χαμένα ζώα, πολλές αποθήκες δεν μπορούν να επισκευαστούν και οι αγρότες χάνουν τόνους ζωοτροφών.
«Χρόνια σκληρής δουλειάς καταστράφηκαν σε δύο μέρες», τόνισε ο κ. Καραστέργιος. «Δεν είναι εύκολο να ξαναφτιάξεις τις αποθήκες και να δημιουργήσεις ένα κοπάδι από την αρχή».
Το δημοσίευμα τονίζει ότι η Ελλάδα παράγει περίπου 140.000 τόνους φέτας ετησίως, εκ των οποίων περίπου το 65% εξάγεται.
«Οι παραγωγοί θα αντιμετωπίσουν ένα δίλημμα σύντομα, καθώς θα έχουν λιγότερη παραγωγή γάλακτος: θα πρέπει να επιλέξουν πού θα στείλουν τα προϊόντα τους», είπε ο κ. Αποστολόπουλος, ο οποίος εκτιμά ότι οι παραγωγοί φέτας θα επικεντρωθούν στις εξαγωγικές αγορές. «Οι ελλείψεις θα είναι πιο εμφανείς στην Ελλάδα», πρόσθεσε.
Οι FT κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στην εταιρεία Ελληνικά Γαλακτοκομεία, «το μεγαλύτερο εργοστάσιο φέτας στην Ελλάδα, που εδρεύει στα Τρίκαλα στη βορειοδυτική Θεσσαλία»: έπρεπε να κλείσει για δύο εβδομάδες καθώς το νερό και η λάσπη κάλυψαν τα μηχανήματα, με εκτιμώμενες ζημιές 25 εκατ. ευρώ. Το εργοστάσιο έκτοτε άνοιξε ξανά.
Ο Στέλιος Σαράντης, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής της Ελληνικά Γαλακτοκομεία, αναγνωρίζει στη βρετανική εφημερίδα, ότι μεγάλες επιχειρήσεις σαν τη δική του θα πρέπει να υποστούν μέρος των ζημιών. «Κάθε χρόνο χρηματοδοτούμε κτηνοτρόφους», είπε. «Αυτή τη φορά, το ποσό που θα δώσουμε θα είναι μεγαλύτερο, δεν έχουμε άλλη επιλογή».
Καταστροφές της κακοκαιρίας Daniel
Εκτίναξη της τιμής
Οι τιμές της φέτας είχαν ήδη εκτιναχθεί κατά περίπου 40% τα τελευταία δύο χρόνια λόγω του πληθωρισμού, οδηγώντας την τοπική ζήτηση σε πτώση 10%. Για τον κ. Σαράντη, αυτή η πτώση θα είναι αρκετή για να αποτρέψει τις ελλείψεις. «Θα υπάρχει λιγότερη φέτα τριγύρω, αλλά δεν νομίζω ότι θα υπάρξουν ελλείψεις».
Ένας άλλος παρασκευαστής φέτας, ο Νικόλαος Μπίζιος, της Γαλακτοβιομηχανίας Bizios, είπε ότι οι τιμές για το τυρί θα μπορούσαν να εκτιναχθούν ακόμη περισσότερο εάν αυξηθεί το κόστος των ζωοτροφών. «Είναι μια δύσκολη εξίσωση που πρέπει να λυθεί, καθώς καλλιέργειες και εργοστάσια με ζωοτροφές έχουν πλημμυρίσει», υπογράμμισε.
Ευρωπαϊκή βοήθεια
Ενώ προκύπτει μια σαφέστερη εικόνα του συνολικού κόστους των ζημιών από την καταιγίδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είπε ότι η Αθήνα θα μπορούσε να αξιοποιήσει έως και 2,25 δισ. ευρώ σε έκτακτη χρηματοδότηση και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι η ισχυρή οικονομία της χώρας θα τη βοηθήσει «να αντέξει το κόστος της ανοικοδόμησης».
Η Ελλάδα διαθέτει επιπλέον 600 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό για την αντιμετώπιση άμεσων αναγκών χρηματοδότησης που προκλήθηκαν από τις καταστροφές. Και ο πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι ο ειδικός λογαριασμός του αποθεματικού για εθνικές καταστροφές θα διπλασιαστεί από το επόμενο έτος σε 600 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, οι υποσχέσεις αυτές «προσφέρουν ελάχιστη παρηγοριά στις γεωργικές επιχειρήσεις», οι οποίες εμφανίζοντας δύσπιστες ως προς τον χειρισμό των φυσικών καταστροφών από την κυβέρνηση.
Το δημοσίευμα θυμίζει ότι η Ελλάδα διέθεσε 200 εκατ. ευρώ για την περιφερειακή ανασυγκρότηση και την πρόληψη των πλημμυρών σε περιοχές όπως η Θεσσαλία, όταν επλήγη από ηπιότερη καταιγίδα το 2020.
Δεύτερη φορά
«Κάποιος πρέπει να λογοδοτήσει. Ποιος έφταιξε αυτή την καταστροφή και τι συνέβη με τα κεφάλαια που δόθηκαν πριν από μερικά χρόνια που υποτίθεται ότι θα μας προστάτευαν από μελλοντικές καταιγίδες;» διερωτάται ο Βασίλης Πατσιάλης, μεγάλος παραγωγός σιταριού και βαμβακιού με έδρα την πόλη της Δυτικής Θεσσαλίας, την Καρδίτσα. Αυτό το αίσθημα αντηχεί σε όλη την περιοχή.
«Είναι η δεύτερη φορά που καλούμαστε να ξαναφτιάξουμε τα κοπάδια μας», ανέφερε ο Φώτης Πατούνης, πρόεδρος του κτηνοτροφικού συλλόγου του Παλαμά, του ελληνικού χωριού που επλήγη περισσότερο από την καταιγίδα Daniel. «Στην προηγούμενη πλημμύρα, τα ζώα μας πνίγηκαν και τα εδάφη μας πλημμύρισαν, αλλά καταφέραμε να επιβιώσουμε».
«Αυτή τη φορά η καταστροφή θα μπορούσε να μην είναι αναστρέψιμη», πρόσθεσε. «Πολλοί τοπικοί παραγωγοί είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν τα χωριά τους και να μετακομίσουν στις πόλεις. Όλα εξαρτώνται από το πόση βοήθεια θα παράσχει η κυβέρνηση».
