COVID-19 
Παρά την πρόσκαιρη φαινομενικά εξομάλυνση της αγοράς γάλακτος στην Ελλάδα το προηγούμενο διάστημα, φαίνεται ότι σύντομα τα δεδομένα θα τροποποιηθούν εκ νέου.
Κι αυτό γιατί παρά την σχετική σταθεροποίηση που παρουσιάζεται το τελευταίο χρονικό διάστημα σε ένα από τα βασικά προϊόντα διατροφής οι τιμές εκτιμάται από έμπειρα στελέχη της αγοράς ότι θα αυξηθούν κατά τους επόμενους μήνες.
Κάτι που αναμένεται να φανεί και από την τιμολόγηση που θα παρουσιάσει το προσεχές διάστημα ο ΕΛΓΟ Δήμητρα, ο οποίος αποτυπώνει την τιμή αγοράς των γαλακτοβιομηχανιών από τους κτηνοτρόφους. Χαρακτηριστικό της έως τώρα εξομάλυνσης των τιμών είναι το γεγονός ότι μέση τιμή αγοράς αγελαδινού από τον πρωτογενή τομέα με βάση τα στοιχεία του ΕΛΓΟ Δήμητρα ήταν τον Αύγουστο του 2023 στα 50 λεπτά το κιλό από 54 λεπτά το κιλό τον Αύγουστο του 2022.
Υψηλότερα η μέση τιμή γάλακτος τον Οκτώβριο
Επιπροσθέτως εκτιμάται από ανθρώπους της ίδιας αγοράς ότι και η τιμολόγηση του Οκτωβρίου θα κινηθεί ακόμα υψηλότερα. Με βάση τα δεδομένα της αγοράς, η τιμή διατηρείται ψηλά στο αγελαδινό και αυξάνεται στην Ελλάδα κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους καθότι φθίνει η πρωτογενής παραγωγή. Ειδικότερα το γίδινο γάλα κινείται σε πολύ χαμηλότερες ποσότητες παραγωγής όπως συμβαίνει και με το πρόβειο λόγω μείωσης της παραγωγής των γαλακτοπαραγωγικών ζώων κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Αντίστοιχα και το αγελαδινό παρουσιάζει μειωμένη παραγωγή από τον Σεπτέμβριο και ύστερα για τον ίδιο λόγο. Αυτό σημαίνει ότι κάποιες βιομηχανίες είτε επιλέγουν να αγοράσουν το γάλα από το εξωτερικό όπου η τιμή του αγελαδινού είναι χαμηλότερη, είτε να αυξήσουν την τιμή αγοράζοντας γάλα από την εγχώρια αγορά. Στην περαιτέρω αύξηση της τιμής συντείνει και η ελλειμματικότητα που παρουσιάζει η εγχώρια παραγωγή αγελαδινού γάλακτος. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία της εταιρείας μετρήσεων αγοράς Circana, όπου για τον Αύγουστο του 2023 τα γαλακτοκομικά προϊόντα είχαν αύξηση τζίρου κατά 12,8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2022 και η αύξηση των πωλήσεων σε τεμάχια ήταν οριακά θετική κατά 0,9%. Η αύξηση αυτή στο τζίρο γαλακτοκομικών σχετίζεται άμεσα με τις πληθωριστικές τάσεις της περιόδου και τις ευρύτερες ανατιμήσεις στα τελικά προϊόντα που έχουν πραγματοποιηθεί στον τομέα του γάλακτος στην Ελλάδα σε σχέση με πριν από ένα χρόνο, παρά το γεγονός ότι οι τιμές παραγωγού τον περασμένο Αύγουστο ήταν μειωμένες.
“Πόλεμος” προσφορών από τους μεγάλους
Αυτή την περίοδο πάντως, μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες όπως ο Όλυμπος και η Δέλτα έχουν προβεί σε διαδοχικές προωθητικές ενέργειες, μειώνοντας την τιμή στο λίτρο του αγελαδινού γάλακτος. Έτσι, όπως προκύπτει από το eshop της ΑΒ Βασιλόπουλος το 1 λίτρο φρέσκο αγελαδινό πλήρες γάλα Όλυμπος από τα 1,74 ευρώ κόστιζει 1,39 ευρώ και το φρέσκο αγελαδινό πλήρες γάλα της Δέλτα από τα 1,92 ευρώ τιμάται με την προσφορά στα 1,73 ευρώ το λίτρο. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και σε άλλες αλυσίδες όπως τα My market όπου του πλήρες αγελαδινό γάλα της Δέλτα στο 1 λίτρο, πωλείται από 1,96 ευρώ, 1,76 ευρώ και το πλήρες αγελαδινό γάλα Όλυμπος από 1,74 ευρώ πωλείται 1,39 ευρώ το λίτρο.
Πότε μπορεί να υπάρξει μείωση
Κατά τις ίδιες πηγές εφόσον δεν υπάρξουν νέες γεωπολιτικές αναταράξεις από τον Φεβρουάριο και ύστερα, η τιμή θα μειωθεί εκ νέου σε επίπεδο παραγωγού, δεδομένου ότι και οι παραγόμενες ποσότητες από τα γαλακτοπαραγωγικά ζώα θα αυξηθούν με την αγορά να κινείται σε αυτούς τους ρυθμούς έως και τις αρχές Ιουνίου, οπότε και διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα οι ποσότητες παραγωγής.
Επί της ουσίας, εφόσον δεν συμβούν σπουδαίες αναταράξεις στον παγκόσμιο ή ευρωπαϊκό χάρτη θεωρείται σχεδόν νομοτελειακό να αυξάνεται η τιμή αγοράς γάλακτος από τους παραγωγούς το φθινόπωρο και να μειώνεται την άνοιξη. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα το γεγονός ότι τους μήνες Φεβρουάριο, Μάρτιο και Απρίλιο μειώνεται σημαντικά η τιμή του γάλακτος καθότι αυξάνονται με μεγάλη ένταση οι ποσότητες, γεγονός που δημιουργεί υψηλή διαθεσιμότητα και κατ’ επέκταση επηρεάζει δραστικά το περιβάλλον της αγοράς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες από τις μεγάλες – και όχι μόνο – γαλακτοβιομηχανίες να μειώνουν δραστικά τις τιμές πώλησης προκειμένου να μην δημιουργηθούν αδιάθετα αποθέματα γάλακτος, ενώ ταυτόχρονα η περίοδος των μηνών αυτή συμπίπτει και με ένα διάστημα κατά το οποίο αρκετοί καταναλωτές νηστεύουν για θρησκευτικούς λόγους πριν από το Πάσχα, γεγονός που συντείνει στην περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης.
Η συμφωνία των δύο μεγάλων στην Ολλανδία και το καθεστώς στην Ελλάδα
Στον αντίποδα, δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως στον τομέα του γάλακτος, Friesland Campina (NOYNOY) Hochwald στην Ολλανδία, προχώρησαν σε συμφωνία συνεργασίας για τη μεταφορά από την πρώτη, γάλακτος που θα συλλέγει από τους παραγωγούς της, στις εγκαταστάσεις της δεύτερης στη συγκεκριμένη χώρα και τη δεύτερη αντίστοιχα να μεταφέρει γάλα από τους συνεργαζόμενους παραγωγούς στο εργοστάσιο της Friesland Campina στο Veghel της Ολλανδίας. Πρόκειται για μία κίνηση που σκοπό έχει να διατηρηθούν σταθερές οι τιμές στο γάλα λόγω της παρατηρούμενης μείωσης στην κατανάλωση.
Στην Ελλάδα πηγές με γνώση του θέματος εκτιμούν ότι δεν θα δούμε τέτοιου είδους συνεργασίες μεγάλων εταιρειών που δεν ανήκουν στον ίδιο όμιλο, γιατί εάν επρόκειτο να δούμε κάτι ανάλογο ακόμα και για καλό σκοπό, μία τέτοια κίνηση θα επέφερε άμεσα σκληρούς όρους από πλευράς της Επιτροπής Ανταγωνισμού και θα έρχονταν στην επιφάνεια καταγγελίες για σύσταση οριζόντων συμπράξεων. Για το παράδειγμα της Ολλανδίας, το ίδιο πρόσωπο κάνει λόγο για χώρες που λειτουργούν περισσότερο θεσμικά και σε επίπεδο βιομηχανίας δύνανται να διαχειριστούν σημαντικές κρίσεις όπως η τρέχουσα της έντονης ακρίβειας, ανακόπτοντας το ράλι των τιμών με κινήσεις όπως η προαναφερόμενη.
