Το λιώσιμο των πάγων και η κλιματική κρίση ενδέχεται να προκαλέσουν μια πρωτοφανή επισιτιστική και υδρευτική κρίση, επηρεάζοντας τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως. Ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι οι επιπτώσεις είναι ήδη ορατές και οι κίνδυνοι εντείνονται, απαιτώντας άμεση και συντονισμένη δράση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με νέα έκθεση της UNESCO, περίπου δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως διατρέχουν κίνδυνο να επηρεαστεί η πρόσβασή τους σε τρόφιμα και νερό λόγω της ταχείας τήξης των παγετώνων και της μείωσης των χιονοπτώσεων σε ορεινές περιοχές. Οι περιοχές αυτές αποτελούν βασική πηγή αρδευτικού νερού, και περίπου τα δύο τρίτα της παγκόσμιας αρδευόμενης γεωργίας βασίζονται σε αυτές.
Περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άτομα κατοικούν σε ορεινές περιοχές, και τουλάχιστον οι μισοί εξ αυτών στις αναπτυσσόμενες χώρες ήδη αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια. Η κατάσταση προβλέπεται να επιδεινωθεί, καθώς μεγάλο μέρος της παραγωγής βασίζεται στα παγετωνικά νερά και στο χιόνι που σταδιακά εξαφανίζεται.
Η κρίση δεν γνωρίζει σύνορα
Οι επιπτώσεις δεν περιορίζονται μόνο στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Στις ΗΠΑ, η λεκάνη του ποταμού Κολοράντο βιώνει παρατεταμένη ξηρασία από το 2000, με την αυξημένη θερμοκρασία να μετατρέπει τις χιονοπτώσεις σε βροχές που απορροφώνται άμεσα, ενισχύοντας την ξηρασία. Η μείωση του αποθέματος χιονιού περιορίζει τη δυνατότητα αποθήκευσης και παροχής νερού κατά τη διάρκεια των θερμών μηνών.
“Φυσικοί πύργοι νερού” σε κατάρρευση
Η γενική διευθύντρια της UNESCO, Audrey Azoulay, δήλωσε:
«Ανεξαρτήτως του πού ζούμε, όλοι εξαρτόμαστε από τα βουνά και τους παγετώνες. Πρόκειται για φυσικούς πύργους νερού που βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο. Η αναφορά αυτή δείχνει ξεκάθαρα την ανάγκη για επείγουσα δράση».
Ραγδαία συρρίκνωση και αλυσιδωτές επιπτώσεις
Η απώλεια παγετώνων καταγράφεται πλέον σε πρωτοφανή ρυθμό. Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός αναφέρει ότι η μεγαλύτερη τριετής απώλεια μάζας παγετώνων σημειώθηκε την περίοδο 2022–2024. Περιοχές όπως η Νορβηγία, η Σουηδία, το Σβάλμπαρντ και οι Άνδεις συγκαταλέγονται στις πιο πληγείσες.
Στην ανατολική Αφρική έχει χαθεί έως και το 80% των παγετώνων, ενώ στις Άνδεις, το 33% έως και 50% των παγετώνων έχει εξαφανιστεί από το 1998. Στην Ευρώπη, οι παγετώνες των Άλπεων και των Πυρηναίων έχουν μειωθεί κατά 40% περίπου.
Η συρρίκνωση των παγετώνων μειώνει την ανακλαστικότητα της γης, οδηγώντας σε μεγαλύτερη απορρόφηση της ηλιακής θερμότητας, και ως εκ τούτου, σε περαιτέρω επιδείνωση του φαινομένου της υπερθέρμανσης. Η βροχή που πέφτει πάνω στο χιόνι αυξάνει τον κίνδυνο χιονοστιβάδων, ενώ οι ξαφνικές πλημμύρες από λιώσιμους παγετώνες γίνονται όλο και πιο συχνές. Παράλληλα, το λιώσιμο του μόνιμου στρώματος πάγου απελευθερώνει μεθάνιο – ένα εξαιρετικά ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου.
🗻 Join us for the first-ever #WorldGlaciersDay and commemoration of #WorldWaterDay!
Advertisement
Glaciers are the guardians of the Earth’s future. Learn how we can protect these frozen giants ⬇️
📅 21 March 2025
⏰ 10am EDT
📺 https://t.co/QZKKjXAh57
🔗 https://t.co/zKyJzRyWv4 pic.twitter.com/f7ZWvnL6bd— UN DESA (@UNDESA) March 20, 2025
Advertisement
Η σημασία της ανθεκτικότητας
Η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: σύμφωνα με έρευνα στο περιοδικό Nature, μέχρι το τέλος του αιώνα μπορεί να χαθεί το 50% της παγκόσμιας μάζας των παγετώνων εάν δεν ανακοπεί η υπερθέρμανση. Ο Alex Brisbourne, γεωφυσικός του British Antarctic Survey, τονίζει: «Οι ορεινοί παγετώνες είναι από τις σημαντικότερες πηγές γλυκού νερού στη Γη. Το καλοκαιρινό λιώσιμο εξασφαλίζει νερό σε πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους και στηρίζει κρίσιμες γεωργικές και βιομηχανικές δραστηριότητες. Οι επιπτώσεις θα είναι παγκόσμιες».
Ο πρόεδρος του International Fund for Agricultural Development και του UN-Water, Alvaro Lario, υπογραμμίζει:
«Το νερό ρέει προς τα κάτω, αλλά η επισιτιστική κρίση ανεβαίνει. Τα βουνά μας δίνουν το 60% του γλυκού νερού, αλλά οι κοινότητες που τα προστατεύουν αντιμετωπίζουν τις σοβαρότερες ελλείψεις. Οφείλουμε να επενδύσουμε στην ανθεκτικότητά τους».
Παγκόσμια Ημέρα Παγετώνων – 21 Μαρτίου
Η Παγκόσμια Ημέρα για τους Παγετώνες, που τιμάται στις 21 Μαρτίου, έχει στόχο την ευαισθητοποίηση γύρω από τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν οι παγετώνες στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα. Η ημέρα αυτή σηματοδοτεί μια από τις κορυφαίες στιγμές του Διεθνούς Έτους Διατήρησης των Παγετώνων 2025.
Επιστήμονες, πολιτικοί και κοινωνικοί φορείς αναμένεται να συγκεντρωθούν στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, για να ενισχύσουν τη διεθνή παρακολούθηση και να ζητήσουν την προστασία των παγετώνων από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Ο Michael Zemp, διευθυντής του World Glacier Monitoring Service, δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Ίσως τα παιδιά μας να ζήσουν σε έναν κόσμο χωρίς παγετώνες. Αυτή η προοπτική είναι τρομακτική».
Αγώνας για την επιβίωση
Η γενική γραμματέας του WMO, Celeste Saulo, επισημαίνει: «Η περίοδος 2022–2024 ήταν η χειρότερη που έχει καταγραφεί ποτέ όσον αφορά την απώλεια παγετώνων. Επτά από τα δέκα πιο αρνητικά έτη ισοζυγίου μάζας σημειώθηκαν από το 2016 και μετά. Η προστασία των παγετώνων δεν είναι απλώς περιβαλλοντικό ή οικονομικό ζήτημα. Είναι ζήτημα επιβίωσης».
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα