COVID-19 
Μπορεί οι διαδηλωτές στο Αλμάτι να «ξηλώνουν» τα αγάλματα του άλλοτε πανίσχυρου ηγεμόνα του Καζακστάν, Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, αλλά ο ίδιος όπως λένε οι πληροφορίες έχει προλάβει να εγκαταλείψει τη χώρα. Οσο για τους ανθρώπους του στενού του περιβάλλοντος, αυτοί δεν θα πρέπει να ανησυχούν για το μέλλον τους. Αρκεί μόνο να δει κανείς τις «επενδύσεις» σε ακίνητα που έχουν κάνει στις πιο ακριβές περιοχές του Λονδίνου που υπολογίζονται σε 530 εκατομμύρια λίρες, με τα μέλη της οικογενείας του μόνο να εκτιμάται ότι κατέχουν σπίτια, βίλες και άλλα ακίνητα αξίας 330 εκατομμυρίων λιρών.
Η βουλευτής του Εργατικού Κόμματος Μάργκαρετ Χοτζ μιλώντας σε Βρετανούς δημοσιογράφους θέτει και ζήτημα εμπλοκής των αρχών του Ηνωμένου Βασιλείου στις διαδικασίες απόκτησης αυτής της περιουσίας του Ναζαρμπάγιεφ στο Λονδίνο.
Το χαρτοφυλάκιο ακινήτων της «ευρύτερης» οικογένειας, που περιλαμβάνει την κόρη του πρώην προέδρου, Νταρίγκα, τον γιο της Νουράτ Αλίγιεφ, τον δισεκατομμυριούχο γαμπρό του πρώην προέδρου, Τιμούρ Κουλιμπάγιεφ και τον Καϊράτ Μπορονμπάγιεφ, έναν επιχειρηματία από το Καζακστάν του οποίου η κόρη ήταν παντρεμένη με τον εγγονό του Ναζαρμπάγιεφ, αφορούσε ένα «οικοδομικό σύγκρότημα» αξίας 140 εκατομμυρίων μεταξύ των αριθμών 215 και 237 στην Baker Street έως μια πολυτελή έπαυλη στη λεωφόρο Bishops του Λονδίνου, γνωστή ως «Billionaires Row».
Το 2007, ο Κουλιμπάγιεφ αγόρασε μια έπαυλη, το «Sunninghill Park», από τον πρίγκιπα Αντριου – έναντι αντιτίμου υψηλότερου κατά 3 εκατομμύρια από την αρχική τιμή. Η περιουσία της οικογένειας Ναζαρμπάγιεφ έχει προσελκύσει πάντως στο παρελθόν την προσοχή των βρετανικών αρχών. Το 2020, η Εθνική Υπηρεσία Εγκλήματος (NCA) πραγματοποίησε έρευνες «πόθεν έσχες» για την αγορά τριών ακινήτων, ισχυριζόμενη ότι είχαν αγοραστεί με κεφάλαια που υπεξαίρεσε ο Ραχάτ Αλίγιεφ, πατέρας του Νουράτ. Αυτή η υπόθεση απορρίφθηκε αργότερα από δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο οποίος διαπίστωσε ότι ο ισχυρισμός της NCA ήταν «αναξιόπιστος». Μιλώντας τότε, ο Αλίγιεφ είπε ότι η NCA είχε «ακολουθήσει μια αβάσιμη και μοχθηρή νομική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης της σοκαριστικής προσβολής εναντίον μου, της οικογένειάς μου και της χώρας μου».
Άλλοι ευνοούμενοι του καθεστώτος έχουν αγοράσει επίσης ακίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μια κόρη του μεγιστάνα του χαλκού Βλαντιμίρ Κιμ έχει ένα διαμέρισμα 27,5 εκατομμυρίων λιρών στο One Hyde Park, ένα πολυτελές κτίριο μαμούθ στην άκρη του κεντρικού χώρου πρασίνου της πρωτεύουσας. «Αυτό το ποσό των 530 εκατομμυρίων λιρών είναι πιθανό να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου», δήλωσε ο ένας συνεργάτης της οργάνωσης «Chatham House», ενός think tank ειδικευμένου στις διεθνείς σχέσεις, που έχει ερευνήσει τη διαφθορά στην Κεντρική Ασία. «Μάθαμε για μερικά από τα μεγάλα ακίνητα του Ηνωμένου Βασιλείου μόνο χάρη στις μάλλον περιορισμένες σχετικές έρευνες. Είναι πιθανό να είναι πολύ περισσότερα».
Αλλά το Λονδίνο αποτελεί ελκυστικό επενδυτικό καταφύγιο και για αντιπάλους του καθεστώτος Ναζαρμπάγιεφ. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του τραπεζίτη Μουχτάρ Αμπλιάζοφ, του οποίου τη δραματική πτώση ακολούθησε η καταδίωξή του σε όλη την Ευρώπη από την κυβέρνηση του Καζακστάν την τελευταία δεκαετία. Ο Αμπλιάζοφ, ο οποίος εξέφρασε δημόσια την υποστήριξη του στις πρόσφατες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, έχει στην κατοχή του πέντε ακίνητα στην πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου, δύο από τα οποία κοστίζουν 18 εκατομμύρια λίρες το καθένα. Επί του παρόντος διαμένει στη Γαλλία, αφού έχασε το καθεστώς ασύλου του στο Ηνωμένο Βασίλειο, επειδή ούτε αυτός αποκάλυψε την προέλευση των περιουσιακών του στοιχείων.
«Το κράτος χρησιμοποιήθηκε από την άρχουσα ελίτ γύρω από την οικογένεια Ναζαρμπάγιεφ και τους βασικούς συνεργάτες της, για να συγκεντρώσει έναν αμύθητο πλούτο για αυτές τις λίγες οικογένειες. Το πέτυχαν αυτό μέσω του ελέγχου της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου», δήλωσε ο Τζον Χέδερσο, αναπληρωτής καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Εξετερ και συν-συγγραφέας της πρόσφατης έκθεσης της οργάνωσης «Chatham House».
Σύμφωνα με άλλες έρευνες 162 άνθρωποι έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν το 50% του εθνικού πλούτου και ενώ λόγω της πανδημίας η κατάσταση για τα περίπου 19 εκατομμύρια πολιτών χειροτέρευε διαρκώς. Στην επίσημη λίστα των πολυδισεκατομμυριούχων αναφέρονται μόλις επτά ονόματα. Οι εκρηκτικές αυξήσεις στον τομέα της ενέργειας ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Οι αποκαλύψεις αυτές πάντως αυξάνουν την πίεση προς την κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον. Συνολικά οι κυβερνήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν καθυστερήσει να εισαγάγουν μέτρα οικονομικής διαφάνειας, όπως μητρώα ιδιοκτησίας για μεγιστάνες από το εξωτερικό και περισσότερες εξουσίες επαλήθευσης για τις υπηρεσίες του «Κτηματολογίου», που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αποκάλυψη της έκτασης του βρώμικου πλούτου της «εισαγόμενης ελίτ» από δικτατορικά κράτη στο Ηνωμένο» Βασίλειο, που μεταφέρουν εκεί χρήματα μέσα από μονοπάτια που οδηγούν σε εταιρείες των Βρετανικών Παρθένων Νήσων, ή άλλων φορολογικών παραδείσων χωρίς να μπορούν να ελεγχθούν οι διαδρομές τους.
Αλλά φυσικά το χρήμα δεν «μυρίζει» και η βρετανική κυβέρνηση κλείνει κατά καιρούς τα μάτια σε τέτοιες περιπτώσεις, που δεν αφορούν βεβαίως μόνο το Καζακστάν. Πιο γνωστές είναι βεβαίως οι περιπτώσεις των Ρώσων ολιγαρχών που έχουν αγοράσει το… άλλο μισό Λονδίνο.
