COVID-19 
Ένα από τα πιο αγαπημένα ποιήματα του κορυφαίου ποιητή, που μελοποίησε ο Μάνος Χατζιδάκις.(Βίντεο)
Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ….Ένα από τα πιο αγαπημένα ποιήματα του κορυφαίου ποιητή, που μελοποίησε ο Μάνος Χατζιδάκις.
Η συνεισφορά του Νίκου Γκάτσου στο τραγούδι είναι τεράστια. Έφερε την ποίηση στον στίχο, καταφέρνοντας να δώσει, κυρίως μέσω της συνεργασίας του με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον κανόνα του ποιητικού τραγουδιού. Είχε σπουδαίες συνεργασίες με τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Σταύρο Ξαρχάκο, τον Δήμο Μούτση, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Χριστόδουλο Χάλαρη, καθώς και με νεώτερους συνθέτες. `Εγραφε, συνήθως, πάνω στη μελωδία, με πρώτο το «Χάρτινο το φεγγαράκι» σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.
Ο Μεγάλος Ερωτικός έχει πει για εκείνον:
«Πολλοί συγκαταλέγουν τον Γκάτσο ανάμεσα σ’όλους εκείνους που γράφουν στίχους. Όμως αυτός δεν έχει σχέση με τους άλλους. Ο ένας ξεκινάει από την ποίηση, οι άλλοι ξεκινάνε από τους στίχους και προσπαθούν να πλησιάσουν την ποίηση, αλλά παραμένουν στιχουργοί. Ενώ ο Γκάτσος, παρ’ όλο που στιχουργεί για να κάνει ένα τραγούδι, παραμένει πάντα ποιητής. ».
Ενα από τα πιο εκπληκτικά ποιήματα του Νίκου Γκάτσου, είναι ο “Κεμάλ”.
Ποιά είναι όμως η ιστορία του;
Ο “Κεμάλ”, το εκπληκτικό τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι, γραμμένο το 1968 στη Νέα Υόρκη – σε πρώτη εκτέλεση το 1969, από τους “New York Rock & Roll Ensemble” σε δικούς τους στίχους. Αρκετά χρόνια αργότερα, αυτή η υπέροχη μελωδία παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις με τους ριζικά διαφορετικούς στίχους του Νίκου Γκάτσου – για να γίνει τελικά ένα από τα αγαπημένα τραγούδια των Ελλήνων.
Eίναι η συγκινητική ιστορία του Κεμάλ, ενός νέου παιδιού που γνώρισε ο Μάνος Χατζιδάκις στη Νέα Υόρκη. Ενός ταξικού αποστάτη που πηγαίνει κόντρα στην εκ καταγωγής τάξη του, που συντάσσεται με τους καταπιεζόμενους και ζητά να τον ακολουθήσουν, υποσχόμενος τη ριζική αλλαγή! Ο Νίκος Γκάτσος, εκ των υστέρων, τον κάνει άραβα πρίγκιπα να προστατεύει τους αδυνάτους.
Ο Μεγάλος Ερωτικός είπε γι`αυτό:
«Στη Νέα Υόρκη το χειμώνα του ΄68, συνάντησα ένα νέο παιδί είκοσι χρονών που το λέγανε Κεμάλ. Μου τον γνωρίσανε. Τί μεγάλο και φορτισμένο από μνήμες όνομα για ένα τόσο όμορφο και νεαρό αγόρι, σκέφθηκα. Είχε φύγει απ΄ τον τόπο του με πρόσχημα κάποιες πολιτικές του αντιθέσεις. Στην πραγματικότητα, φαντάζομαι, ήθελε να χαθεί μέσ΄ στην Αμερική. Του το είπα. Χαμογέλασε.
-Δέχεστε να σας ξεναγήσω;
Αρνήθηκε ευγενικά. Προτιμούσε μόνος.
Κι έτσι σαν γύρισα στο σπίτι μου τον έκανα τραγούδι, μουσική.
Ο Γκάτσος εκ των υστέρων, γράφοντας τους στίχους στα ελληνικά, τον έκανε άραβα πρίγκιπα να προστατεύει τους αδυνάτους. Κάτι σαν μια ταινία του ΄Ερολ Φλυν του ΄35.
Η Πελοπόννησος (καταγωγή του Γκάτσου), από τη φύση της αδυνατεί να κατανοήσει την αμαρτωλή ιδιότητα των μουσουλμάνων Τούρκων, που μοιάζουν σαν ηλεκτρισμένα σύννεφα πάνω απ΄ τον Έβρο, ή σαν χαμένα και περήφανα σκυλιά.
Το μόνο που αφήσαμε ανέπαφο στα ελληνικά είναι εκείνο το «Καληνύχτα Κεμάλ». Είτε πρίγκιπας άραψ είτε μωαμεθανός νεαρός της Νέας Υόρκης, του οφείλουμε μια «καληνύχτα» τέλος πάντων, για να μπορέσουμε να κοιμηθούμε ήσυχα τη νύχτα. Χωρίς τύψεις, χωρίς άχρηστους πόθους κι επιθυμίες. Κατά πως πρέπει σ΄ Έλληνες, απέναντι σ΄ ένα νεαρό μωαμεθανό- όπως θα έλεγεν κι ο φίλος μας ο ποιητής ο Καβάφης.»
Μπορεί να έχει το Λόγο αλλά όχι την Ισχύ και στο τέλος καταλήγει στην κρεμάλα. Φτάνει λοιπόν να ακούσει από το στόμα του Αλλάχ την πικρή συμβουλή : “Νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί, με φωτιά και με μαχαίρι, πάντα ο κόσμος προχωρεί.”
Οι βουλές του Αλλάχ είναι πικρές και οι ψυχές των ανθρώπων σκοτεινές. Δυστυχώς πάντα θα υπάρχει βία και τραγικές σκηνές θα μας σοκάρουν.
Οι στίχοι στην κατακλείδα του τραγουδιού αποκαλύπτουν την τραγική αλήθεια που κυριαρχεί:
“Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ.”
Κεμάλ
Ακούστε την ιστορία του Κεμάλ
ενός νεαρού πρίγκιπα, της ανατολής
απόγονου του Σεβάχ του θαλασσινού, που νόμισε ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
αλλά πικρές οι βουλές του Αλλάχ
και σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων.
Στης Ανατολής τα μέρη μια φορά και ένα καιρό
ήταν άδειο το κεμέρι, μουχλιασμένο το νερό
στη Μοσσούλη, τη Βασσόρα, στην παλιά τη χουρμαδιά
πικραμένα κλαίνε τώρα της ερήμου τα παιδιά.
Κι ένας νέος από σόι και γενιά βασιλική
αγροικάει το μοιρολόι και τραβάει κατά εκεί.
τον κοιτάν οι Βεδουίνοι με ματιά λυπητερή
κι όρκο στον Αλλάχ τους δίνει, πως θ’ αλλάξουν οι καιροί.
Σαν ακούσαν οι αρχόντοι του παιδιού την αφοβιά
ξεκινάν με λύκου δόντι και με λιονταριού προβιά
απ’ τον Τίγρη στον Ευφράτη, απ’ τη γη στον ουρανό
κυνηγάν τον αποστάτη να τον πιάσουν ζωντανό.
Πέφτουν πάνω του τα στίφη, σαν ακράτητα σκυλιά
και τον πάνε στο χαλίφη να του βάλει την θηλιά
μαύρο μέλι μαύρο γάλα ήπιε εκείνο το πρωί
πριν αφήσει στην κρεμάλα τη στερνή του την πνοή.
Με δύο γέρικες καμήλες μ’ ένα κόκκινο φαρί
στου παράδεισου τις πύλες ο προφήτης καρτερεί.
πάνε τώρα χέρι χέρι κι είναι γύρω συννεφιά
μα της Δαμασκού τ’ αστέρι τους κρατούσε συντροφιά.
Σ’ ένα μήνα σ’ ένα χρόνο βλέπουν μπρος τους τον Αλλάχ
που από τον ψηλό του θρόνο λέει στον άμυαλο Σεβάχ:
«νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί,
με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί»
Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ
Καληνύχτα…
