COVID-19 
Την κυριαρχία των μεταλλαγμένων στελεχών του κορωνοϊού στην Ελληνική επικράτεια τον τελευταίο μήνα, επιβεβαιώνει η δειγματοληπτική μελέτη του Eθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης για τις μεταλλάξεις.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη γονιδιωματική ανάλυση σε 400 επιλεγμένα νέα δείγματα που αφορούν στην περίοδο 13 Φεβρουαρίου έως 8 Μαρτίου 2021 και με προέλευση από τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Κρήτης, Αττικής και τις Περιφερειακές Ενότητες Λευκάδας, Φθιώτιδας και Ρόδου, αναδείχθηκαν συνολικά 371 δείγματα με στελέχη μεταλλάξεων ειδικού ενδιαφέροντος (Variants Of Concern – VOC) και 2 δείγματα με το στέλεχος υπό διερεύνηση (Variant Under Investigation – VUI) B.1.1.318 .
Από τα 371 δείγματα με στελέχη VOC, τα 368 βρέθηκαν με τη βρετανική μετάλλαξη Β.1.1.7/UK lineage (Variant VOC_202012) και 3 δείγματα με τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη Lineage B.1.351/South Africa (Variant 501.V2).
Επιπλέον, ολοκληρώθηκε η γονιδιωματική ανάλυση σε 139 επιλεγμένα νέα δείγματα που αφορούν στην περίοδο 21 Δεκεμβρίου έως 18 Ιανουαρίου 2021. Τα δείγματα προέρχονται από την Περιφέρεια Αττικής. Από τον έλεγχο των 139 δειγμάτων, αναδείχθηκαν συνολικά 16 στελέχη με μεταλλάξεις ειδικού ενδιαφέροντος (variants of concern). Από τα 16 στελέχη, τα 12 βρέθηκαν με τη μετάλλαξη Β.1.1.7/UK lineage (Variant VOC_202012) και 4 δείγματα ήταν θετικά για Variant with deletion in S Gene.
Συνολικά έχουν ταυτοποιηθεί 2.047 θετικά για την παρουσία Βρετανικής μετάλλαξης Β.1.1.7/UK lineage (Variant VOC_202012) και 51 θετικά για την παρουσία νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης B.1.351/South Africa (Variant 501.V2) από την έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης για τις μεταλλάξεις του SARS- CoV-2 έως σήμερα.
Τα 51 θετικά στελέχη για την παρουσία μετάλλαξης Lineage B.1.351/South Africa (Variant 501.V2) είναι όλα εγχώρια, εκ των οποίων 43 προέρχονται από την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, 2 από την Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων, 5 από την Περιφέρεια Αττικής και ένα από την Περιφέρεια Κρήτης.
Στο 85% των κρουσμάτων της Αττικής η Βρετανική μετάλλαξη σήμερα
Στο μεταξύ, την ώρα που η βρετανική μετάλλαξη του κορωνοϊού έχει, σύμφωνα με τα παγκόσμια στοιχεία, εξαπλωθεί σε πάνω από 100 χώρες, προβληματισμό προκαλούν τα ποσοστά του στελέχους στην Ελλάδα, με την Κρήτη να έχει αγγίξει το 95% και στην Αθήνα να υπολογίζεται γύρω στο 85%.
Σύμφωνα με τους ειδικούς η βρετανική μετάλλαξη θεωρείται πιο θανατηφόρα από 30% έως 100% με το φαινόμενο να προκαλεί παγκόσμια ανησυχία.
Όπως εξηγεί ο Δημήτρης Θάνος, διευθυντής του Εργαστηρίου του Ελληνικού Κέντρου Γονιδιωματικής, που λειτουργεί στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών και μαζί με την ομάδα ανιχνεύουν τις παραλλαγές του κορωνοϊού η κατάσταση θέλει ιδιαίτερη προσοχή αρκεί να υπολογιστεί πως τα ποσοστά αυτά έχουν καταγραφεί και σε περίοδο lockdown: «Ανά περιοχή τα ποσοστά των μεταλλαγμένων στελεχών του ιού είναι διαφορετικά. Στην Κρήτη υπολογίζουμε πως το ποσοστό αυτή την στιγμή είναι γύρω στο 90 με 95%, ενώ στην Αττική και συγκεκριμένα στην Αθήνα το ποσοστό εξακολουθεί να δημιουργεί ανησυχία, καθώς φτάνει το 85%. Μιλάμε φυσικά για το βρετανικό στέλεχος γιατί όλα τα υπόλοιπα είναι σε αρκετά μικρά ποσοστά. Από τα δείγματα που έχουμε κάνει και για την Θεσσαλονίκη, το βρετανικό στέλεχος φαίνεται να αγγίζει σε ποσοστό και εκεί πάνω από 55 με 60%».
Μόνο στην Αθήνα έχει γίνει γονιδιοματική ανάλυση σε πάνω από 3.500 δείγματα θετικά στον ιό: «Η εικόνα που έχουμε για την Αθήνα σύμφωνα με τα δείγματα που έχουμε εξετάσει και στα οποία έχουμε κάνει γονιδιοματική ανάλυση, είναι πάνω από 3,5χιλ κάτι που ανταποκρίνεται αρκετά στην πραγματικότητα μέχρι στιγμής αν και εξαιτίας της υψηλής μεταδοτικότητας αυτά τα νούμερα αλλάζουν συνεχώς. Το ποσοστό του 80 με 85% μόνο για την Αθήνα προκύπτει για την εβδομάδα 26 Φεβρουαρίου με 3 Μαρτίου και θα ανακοινωθούν σήμερα από τον ΕΟΔΥ. Σε μια εβδομάδα για παράδειγμα θα είναι λίγο παραπάνω το ποσοστό».
Μεγαλύτερη είναι η ανησυχία για το Βρετανικό στέλεχος, μιας και το νοτιοαφρικάνικο φαίνεται να περιορίζεται σε χαμηλά ποσοστά εξαιτίας του lockdown, εξηγεί ο καθηγητής Δημήτρης Θάνος: «Τα ποσοστά φυσικά και προκαλούν μεγάλη ανησυχία γιατί οι ιοί μεταλλάσσονται διαρκώς. Στελέχη έρχονται και φεύγουν, ενώ εμφανίζονται και κάποια καινούργια, που μπορεί να έχουν διαφορετικές ιδιότητες. Το Βρετανικό στέλεχος επειδή έχει μια μεγάλη μεταδοτικότητα και πολλαπλασιάζεται καλύτερα, σύντομα θα καλύψει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό στην κοινότητα. Αν δεν είχαμε κάνει γονιδιοματική επιτήρηση δεν θα γνωρίζαμε αυτή την στιγμή τι κυκλοφορεί. Τουλάχιστον τώρα ξέρουμε πως το Βρετανικό στέλεχος έχει περίπου επικρατήσει, ενώ το νοτιοαφρικάνικο περιορίζεται εξαιτίας του Lockdown σε μικρά ποσοστά».
Αναφορικά με το κατά πόσο τα εμβόλια καλύπτουν τα νέα στελέχη ο Δημήτρης Θάνος εξηγεί: «Με το εμβόλιο θα έχουμε μια σχετική απελευθέρωση. Τα εμβόλια καθεαυτά καλύπτουν σε άριστο βαθμό στην Βρετανική μετάλλαξη, ενώ σε ότι αφορά τη νοτιοαφρικάνικη έχουν μια μικρότερη αποτελεσματικότητα, η οποία όμως μπορεί να είναι αρκετή».
