COVID-19 
Μόνο γιατί σ`αγάπησα… Είναι ένα από τα ωραιότερα ποιήματα της Μαρίας Πολυδούρη. (Βίντεο)
Μια χαρισματική γυναίκα που έφυγε δυστυχώς πολύ νέα – μόλις 28 ετών.
Η Μαρία Πολυδούρη υπήρξε σπουδαία Ελληνίδα ποιήτρια της νεορομαντικής σχολής. Μια χαρισματική γυναίκα που έφυγε δυστυχώς πολύ νέα – μόλις 28 ετών- στις 29 Απριλίου του 1930, έχοντας ζήσει ένα συναρπαστικό, αλλά και «ασύδοτο» για την εποχή της βίο. Έφυγε από ένεση μορφίνης στην κλινική Χρηστομάνου στα Πατήσια.
Για την ημέρα της κηδείας της, γράφει ο Άγγελος Τερζάκης στο «Βήμα»: «Ακολουθήσαμε το δρόμο για τον τάφο λιγοστοί πάντα, μια κηδεία σχεδόν οικογενειακή, όπου εμείς, οι νέοι οι ολότελα ξένοι στην οικογένεια, είχαμε το αίσθημα πως κηδεύουμε κάποιον, που, κρυφά, ανήκει μόνο σ’ εμάς.
Είναι κάτι, που δεν μοιάζει με τίποτα, το πένθος αυτό των νέων για τους νέους. Σα να ξέρουν αυτοί κάτι, ένα μυστικό, κάποιο σύνθημα, που τους δένει μεταξύ τους. Οι μεγάλοι δεν το υποψιάζονται. Είναι ανίκανοι να το νιώσουν. Σκέφτονται συμβατικά, τυπικά και καθιερωμένα».
Πολλοί τη θυμούνται και για τον έρωτα της με τον Κώστα Καρυωτάκη.
Ήταν το 1921 όταν μετατέθηκε στη Νομαρχία Αθηνών και παράλληλα εγγράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην υπηρεσία της εργαζόταν και ο ομότεχνός της Κώστας Καρυωτάκης. Η μοίρα έμελλε να έρθουν αυτές οι δύο σπουδαίες προσωπικότητες κοντά.
Γνωρίστηκαν και μεταξύ τους αναπτύχθηκε ένας μεγάλος έρωτας, που μπορεί να είχε μικρή διάρκεια, ωστόσο επηρέασε καθοριστικά τη ζωή και το έργο της.
Ο Καρυωτάκης ήταν ένας μελαγχολικός νέος, με χαμηλή αυτοεκτίμηση και πολλές ανασφάλειες. Ζούσε ήσυχα και παράλληλα με το επάγγελμά του, έγραφε ποιήματα. Η Πολυδούρη ήταν μια χειραφετημένη νεαρή, με φεμινιστικές ιδέες. Ο τρόπος ζωής της ήταν αρκετά προκλητικός για την εποχή της, αν σκεφτεί κανείς ότι συναναστρεφόταν συνέχεια με άντρες, και ότι συμμετείχε στις συζητήσεις τους σαν ίση….
Ο ποιητής, αν και όπως φάνηκε από ποιήματά του, που είδαν αργότερα το φως της δημοσιότητας, αγάπησε πολύ την Πολυδούρη, αρνήθηκε τον έρωτά της. Στην αρχή χρησιμοποίησε σαν πρόσχημα την καχεκτική του εμφάνιση. Όταν μάλιστα δέχτηκε την επίσημη πρόταση από την αγαπημένη του, δεν τόλμησε να την παντρευτεί, γιατί έπασχε από αφροδίσιο νόσημα- όπως της αποκάλυψε. Η Πολυδούρη δεν τον πίστεψε και θεώρησε ότι ήταν αυτή ήταν απλά μια δικαιολογία για να χωρίσουν….
Το ποίημα του «Ωχρά Σπειροχαίτη» ( το όνομα του μικροβίου που προκαλεί τη σύφιλη), είναι σύμφωνα με τους μελετητές του έργου του, η απόδειξη ότι ο ποιητής έπασχε από αυτήν την ασθένεια.
Ο Καρυωτάκης πρότεινε στην Πολυδούρη να συνεχίσουν τη φιλία τους κι εκείνη δέχτηκε. Οι συναντήσεις τους όμως, έγιναν πιο αραιές. Αργότερα η Πολυδούρη, απογοητευμένη από το άδοξο τέλος της σχέσης της, έφυγε για το Παρίσι, όπου συνέχισε την αντισυμβατική ζωή. Ένα βράδυ τη βρήκαν πεσμένη σε ένα σοκάκι του Παρισιού. Διαγνώστηκε πως είχε φυματίωση και μεταφέρθηκε στην Ελλάδα, στο τότε σανατόριο Σωτηρία. Τον Ιούλιο του 1928, η Πολυδούρη πληροφορήθηκε το τραγικό γεγονός για τον αγαπημένο της Κώστα Καρυωτάκη. Είχε δώσει τέλος στη ζωή του…
Όταν έμαθε πως ο αγαπημένος της αυτοκτόνησε, κλονίσθηκε και η ήδη άσχημη κατάσταση της υγείας της, επιδεινώθηκε. Στις 29 Απρίλιου του 1930, φεύγει κι εκείνη από τη ζωή….
«Η Μαρία δραπετεύει από παντού. Από το σπίτι της, από τον έρωτα, από τη δουλειά της, από την Ελλάδα, από τα νοσοκομεία, από την παραδοσιακή ποίηση κι από την ίδια τη ζωή. Υπερτιμά τις δυνάμεις της, γιατί δεν τις διαχωρίζει από τις ανησυχίες της, που ’ναι ακατάλυτες. Ενώ η ίδια αισθάνεται πως ζει πολύ σοβαρά και με πάθος, εμείς, παρακολουθώντας τη ζωή της, έχομε την εντύπωση ότι παίζει, διασκεδάζει, βαριέται και φεύγει», γράφει για εκείνη η Λιλή Ζωγράφου.
Δυο άνθρωποι που μπορεί να έφυγαν πολύ νέοι, μας άφησαν ωστόσο σπουδαίο έργο.
Μόνο γιατί σ`αγάπησα… Είναι ένα από τα ωραιότερα ποιήματα της Μαρίας Πολυδούρη.
Στο ποίημα αυτό ζωή και τέχνη αναζητούν δικαίωση. Αυτή, βρίσκεται στην αγάπη. Η Πολυδούρη χαρακτηρίζεται από έναν πρωτογενή λυρισμό. Η ποίησή της έχει λόγο ύπαρξης μόνον όταν απευθύνεται σε ένα “εσύ”.Τα ποιήματά της μοιάζουν με σελίδες ημερολογίου-όπως γράφει και ο ποιητής Κώστας Στεργιόπουλος- ή με ερωτικές επιστολές που έχουν συγκεκριμένο αποδέκτη. Μοιάζουν σαν να έχουν γραφτεί για να υπάρξει ανταπόκριση στο ερωτικό τους κάλεσμα. Ίσως όμως και για ακόμα ένα λόγο…
Για να βιώσει η ίδια η ποιήτρια με περισσότερη ένταση και με περισσότερη ποιότητα το μοναδικό ερωτικό της συναίσθημα….Όλα όσα ένιωσε για τη μεγάλη της αγάπη..
Μόνο γιατί μ` ἀγάπησες
Δέν τραγουδῶ, παρά γιατί μ` ἀγάπησες
στά περασμένα χρόνια.
Καί σέ ἥλιο, σέ καλοκαιριοῦ προμάντεμα
καί σέ βροχή, σέ χιόνια,
δέν τραγουδῶ παρά γιατί μ` ἀγάπησες.
Μόνο γιατί μέ κράτησες στά χέρια σου
μιά νύχτα καί μέ φίλησες στό στόμα,
μόνο γι` αὐτό εἶμαι ὡραία σάν κρίνο ὁλάνοιχτο
κι ἔχω ἕνα ρῖγος στήν ψυχή μου ἀκόμα,
μόνο γιατί μέ κράτησες στά χέρια σου.
Μόνο γιατί τά μάτια σου μέ κύτταξαν
μέ τήν ψυχή στό βλέμμα,
περήφανα στολίστηκα τό ὑπέρτατο
τῆς ὕπαρξής μου στέμμα,
μόνο γιατί τά μάτια σου μέ κύτταξαν.
Μόνο γιατί μ` ἀγάπησες γεννήθηκα
γι` αὐτό ἡ ζωή μου ἐδόθη
στήν ἄχαρη ζωή τήν ἀνεκπλήρωτη
μένα ἡ ζωή πληρώθη.
Μόνο γιατί μ` ἀγάπησες γεννήθηκα.
Μονάχα γιατί τόσο ὡραῖα μ` ἀγάπησες
ἔζησα, νά πληθαίνω
τά ὀνείρατά σου, ὡραῖε, πού βασίλεψες
κι ἔτσι γλυκά πεθαίνω
μονάχα γιατί τόσο ὡραῖα μ` ἀγάπησες.
