COVID-19 
Η συζήτηση για την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών ενέργειας έχει επανέλθει δυναμικά στο προσκήνιο εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία. Και ενώ φαινομενικά το «πάγωμα» του Nord Stream 2 συνιστά μια νίκη γοήτρου για τις ΗΠΑ, στην πραγματικότητα εντάσσεται στον γενικότερο στρατηγικό σχεδιασμό των Αμερικάνων. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η κυβέρνηση Μπάιντεν επιδιώκει την πλήρη απεξάρτηση της Δύσης από τους συμβατικούς αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου, όπως ο πάλαι ποτέ φιλόδοξος EastMed και τώρα ο Nord Stream 2. Και δίνει πλέον προτεραιότητα σε έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης, όπως αυτό μεταξύ Αιγύπτου, Κύπρου και Ελλάδος (EuroAfrica Interconnector), και εκείνο μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδος (EuroAsia Interconnector), επιθυμώντας, όμως, να βάλει δυναμικά στο παιχνίδι και την Άγκυρα. Στο περίφημο non-paper, που οι ΗΠΑ «ενταφιάζουν» τα σχέδια για τον EastMed, παροτρύνουν εμμέσως πλην σαφώς και την συμμετοχή της Τουρκίας στα έργα αυτά, όπως άλλωστε είχε γίνει και στο παρελθόν όταν ο Αμερικανός πρέσβης Τζέφρυ Πάιατ είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία EastMed Gaz Forum και η Άγκυρα.
Είναι ενδεικτικό ότι κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Ισραηλινού Προέδρου την περασμένη Τετάρτη στην Άγκυρα, ο Ερντογάν δήλωσε με νόημα ότι «η επίσκεψη Χέρτζογκ αποτελεί σημείο καμπής στις Τουρκο-Ισραηλινές σχέσεις» και «μια ευκαιρία να αναπτύξουμε την ενεργειακή μας συνεργασία». Σε μια αινιγματική, ωστόσο, απάντηση ο Ισραηλινός Πρόεδρος αρκέστηκε στο να επισημάνει ότι «το Ισραήλ και η Τουρκία μπορούν και πρέπει να έχουν μια συνεργασία που θα μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο σε ολόκληρη την περιοχή που αποκαλούμε σπίτι μας». Και αυτό διότι το Τελ Αβίβ δεν φαίνεται να ευθυγραμμίζεται διόλου με το σχέδιο του Ερντογάν περί μεταφοράς του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Ο Γιόσι Αμπου, διευθύνων σύμβουλος της NewMed Energy, δήλωσε ότι η εταιρεία του μπορεί να τροφοδοτήσει την Τουρκία, αν η Άγκυρα προσφέρει την υποδομή, δεν έκανε όμως καμία αναφορά στην πρόταση του Ερντογάν. «Η θέση μας υπήρξε πάντα ξεκάθαρη. Αν θέλετε φυσικό αέριο περίφημα!. Είμαστε έτοιμοι να δώσουμε. Κατασκευάζετε το αγωγό μέχρι εμάς και εμείς θα προμηθεύσουμε το φυσικό αέριο», επεσήμανε ο Γιόσι Αμπου κατά την διάρκεια διασκέψεως επενδυτών προ δύο εβδομάδων.
Η ισραηλινή στάση φυσικά δεν είναι τυχαία. Ούτε σημαίνει τον εσαεί αποκλεισμό της Τουρκίας από μια ενεργειακή συνεργασία. Συνδέεται άρρηκτα με την αλλαγή στόχευσης της αμερικανικής πολιτικής, η οποία πλέον εγκαταλείπει την στήριξη έργων που περιλαμβάνουν την κατασκευή συμβατικών αγωγών φυσικού αερίου όπως ο EastMed και δίδει προτεραιότητα σε αυτά που στηρίζονται στην ηλεκτρική διασύνδεση. Συγκεκριμένα, το Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) μεταξύ της Ελλάδος, της Κύπρου και του Ισραήλ για την ηλεκτρική διασύνδεση των τριών χωρών μέσω του καλωδίου EuroAsia Interconnector υπεγράφη το Μάρτιο το 2021. Το έργο αφορά στην κατασκευή υποθαλάσσιου καλωδίου με μεταφορική ικανότητα 2.000 MW και συνολικό μήκος περίπου 1.200 χιλιομέτρων. Στα τέλη Ιανουαρίου η ΕΕ ενέκρινε την χρηματοδότηση του έργου με 657 εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον η Ελλάδα θα συμμετέχει και στο έργο EuroAfrica Interconnector, το οποίο θα μεταφέρει, μέσω ενός ηλεκτρικού καλωδίου 950 χιλιομέτρων, πράσινη ενέργεια από την Αφρική στην Ελλάδα συνολικής ισχύος 3.000 MW.
«Υποστηρίζουμε έργα σαν αυτά της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής μέσω της διασύνδεσης της Αιγύπτου με την Κύπρο και την Ελλάδα, και την προτεινόμενη ηλεκτρική διασύνδεση του Ισραήλ με την Κύπρο και το Ευρωπαϊκό δίκτυο» διαμήνυσε στα μέσα Ιανουαρίου εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
«Παραμένουμε επικεντρωμένοι στην ενεργειακή ασφάλεια και διασύνδεση της Ανατολικής Μεσογείου. Η διασύνδεση μέσω ηλεκτρικής ενέργειας με την Ευρώπη θα ενώσει ενεργειακά τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη, επιτρέποντας τις μελλοντικές εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προερχόμενης από ανανεώσιμες πηγές, ενισχύοντας τις χώρες της περιοχής», συνέχισε. Και σε αυτά τα έργα θα ήταν ιδανικό -συμφώνως πάντα προς την αμερικανική πλευρά-, να περιλαμβάνεται και η Τουρκία προκειμένου να υπάρχει ηρεμία εντός του ΝΑΤοϊκού μπλοκ, το οποίο αναμένεται να ενδυναμωθεί περαιτέρω μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Εξ’ άλλου σύμφωνα με πληροφορίες ήδη γίνονται βήματα για την μεταφορά στην Τουρκία των σχεδόν 5.000 αμερικανικών επιχειρήσεων που λειτουργούν στην Ρωσία και οι εκπρόσωποί τους έχουν ήδη προσκληθεί για συνομιλίες από την Αμερικανική Πρεσβεία.
