COVID-19 
Χωρίς αμφιβολία, ο Ισμαήλ Χανίγια είναι αυτή τη στιγμή το πλέον υψηλόβαθμο στέλεχος της Χαμάς. Γενημμένος στον προσφυγικό καταυλισμό Αλ Σάτι το 1962 (εποχή που η Λωρίδα της Γάζας ήταν υπό τον έλεγχο της Αιγύπτου), είναι μέλος της οργάνωσης από τη δεκαετία του ’80. Ο Χανίγια φέρει ως “παράσημο” τα τρία χρόνια που πέρασε σε ισραηλινές φυλακές μετά τη σύλληψή του το 1989.
Το 1992, η Χαμάς φρόντισε να τον εξαφανίσει από τα ραντάρ “εξορίζοντάς” τον – μαζί και με άλλα ηγετικά στελέχη της οργάνωσης – σε μια no man’s land, σε ένα απομακρυσμένο τόπο μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου
Μετά από ένα χρόνο στην αυτοεξορία, ο Χανίγια επέστρεψε στη Γάζα. Το 1997 διορίστηκε επικεφαλής του γραφείου πνευματικής καθοδήγησης της Χαμάς και δίδαξε στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο στη Γάζα – του οποίου είναι και απόφοιτος με δίπλωμα στην αραβική λογοτεχνία. Η θέση αυτή του πνευματικού καθοδηγητή, τον ισχυροποίησε στους κόλπους της οργάνωσης.
Το 2006 ήταν η στιγμή του. Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς τον διόρισε πρωθυπουργό της Γάζας μετά την εκλογική νίκη της Χαμάς. Έναν χρόνο αργότερα όμως τον καθαίρεσε όταν η Χαμάς επικράτησε της Φατάχ, του κόμματος του Αμπάς, μετά από μία εβδομάδα σκληρών και αιματηρών μαχών. Η θέση του Χανίγια αν και αρχικά κλονίστηκε, ο ίδιος ορκίστηκε ότι “δεν θα εγκαταλείψει ποτέ τις ευθύνες τους απέναντι στον παλαιστινιακό λαό”. Στην πράξη δεν μετακινήθηκε ποτέ από τη θέση του και παρέμεινε πρωθυπουργός της Γάζας μέχρι το 2014.
Από το 2017, είναι εκλεγμένος στη θέση του επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς. Το 2018, το Στέητ Ντιπάρτμεντ τον χαρακτήρισε τρομοκράτη. Τα τελευταία χρόνια ζει στο Κατάρ από όπου διευθύνει τη Χαμάς από το πολυτελές γραφείο που του έχει παραχωρηθεί, όπως γράφει το BBC.
Ρεπορτάζ της εφημερίδας Times of Israel εξηγεί πώς ο Χανίγια από τις 7 Οκτωβρίου όταν η Χαμάς εξαπέλυσε την πρωτοφανούς αγριότητας επίθεσή της στο Ισραήλ, τα παρακολουθεί όλα από την ασφάλεια που του προσφέρει ο πλούτος και η ισχύς του Κατάρ.
Το ρεπορτάζ αναφέρεται σε ένα βίντεο που κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα από την 7η Οκτωβρίου. Ο αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης εμφανίζεται στο κομψό γραφείο του στην πρωτεύουσα του Κατάρ. Παρακολουθεί την αιματηρή επίθεση από τη Ντόχα μέσα από τις συνδέσεις του αγγλόφωνου αραβικού καναλιού Al Jazeera, που επίσης έχει την έδρα του στη Ντόχα και αποτελεί ιδιοκτησία του εμιράτου ως ιδιωτικό κοινωφελές ίδρυμα.
Ο Χανίγια είναι μαζί με άλλα στελέχη της Χαμάς και συνεργάτες του. Παρακολουθούν, χειρονομούν έντονα, σχολιάζουν. Και αμέσως μετά όλοι μαζί “προσκυνούν σε ένδειξη ευγνωμοσύνης”.
The head of the Hamas Political Bureau, Ismail Haniyeh, his deputy, Saleh Al-Arouri, and other members of the Hamas leadership “prostrate in gratitude” for the ongoing attacks against Israel. pic.twitter.com/ACuajF4PTf
— Gianluca Pacchiani (@GLucaPacchiani) October 7, 2023
Η εικόνα αυτή δεν σοκάρει τους Παλαιστινίους αν και κάποιοι εκφράζονται επικριτικά. Εδώ και αρκετά χρόνια έχουν αποδεχθεί ότι ο αρχηγός της Χαμάς απολαβάνει μια ζωή πολύ διαφορετική από τη δική τους. Ενώ οι Παλαιστίνιοι της Λωρίδας της Γάζας ζουν μια ζωή μέσα σε κακουχίες και στερήσεις, ο Χανίγια και η οικογένειά του ζουν με ασφάλεια και πολλές ανέσεις στο χρυσό καταφύγιο που τους προσφέρει το Κατάρ.
Ο Χανίγια, τα χρόνια που ζούσε ακόμα στη Γάζα, εκτός από ισχύ αύξησε και τον προσωπικό του πλούτο χάρη στους δασμούς που η κυβέρνηση της Λωρίδας της Γάζας επέβαλλε στα προϊόντα που εισάγονταν από την Αίγυπτο. Σύμφωνα δε, με τον ισραηλινό ειδησεογραφικό ιστότοπο Ynet, η Χαμάς εισέπραττε 20% φόρο σε όλα τα προϊόντα που εισέρχονταν παράνομα στη Λωρίδα της Γάζας μέσω του εκτενούς δικτύου των σηραγγών.
Οι Times of Israel επικαλούνται δημοσίευμα του σαουδαραβικού εβδομαδιαίου εντύπου “Al-Majalla” σύμφωνα με το οποίο ανώτατος Παλαιστίνιος αξιωματούχος έχει υποστηρίξει ότι το παράνομο εμπόριο μέσω σηραγγών έκανε εκατομμυριούχους τουλάχιστον 1.700 ηγετικά στελέχη της Χαμάς.
Ο Χανίγια έχει αποκτήσει 13 παιδιά στα οποία έχει γράψει το μεγαλύτερο μέρος της μεγάλης ακίνητης περιουσίας που έχει αποκτήσει. Τα περισσότερα βέβαια από αυτά βρίσκονται στη Λωρίδα της Γάζας, ένα από τα φτωχότερα και με τη μεγαλύτερη διαφθορά μέρη στον κόσμο. Ωστόσο, το αιγυπτιακό περιοδικό Rose al-Yusuf έχει γράψει ότι ο Χανίγια δαπάνησε το 2010 4 εκατ. δολάρια για να χτίσει βίλες και άλλα οικήματα σε παραλία της Γάζας, κοντά στον καταυλισμό Αλ Σάτι όπου γεννήθηκε.
Τον Δεκέμβριο του 2022, παλαιστινιακή πηγή με καλή γνώση της κατάστασης, όπως γράφουν οι Times of Israel, αποκάλυψε ότι ο γιος του Χανίγια Μαάζ, που στη Γάζα είναι περισσότερο γνωστός ως Αμπού Αλ-Ικαράτ ή “πατέρας του real estate”, έλαβε τουρκικό διαβατήριο. Αυτό του επέτρεψε να φύγει από το Γάζα και να εγκατασταθεί στην Τουρκία όπου άρχισε τις επενδύσεις σε ακίνητα.
Εκτός από τον “πατέρα του real estate”, πληροφορίες αναφέρουν ότι και άλλοι γιοι του Χανίγια που δραστηριοποιούνται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την πώληση γεννητριών ηλεκτρικού ρεύματος – κάτι πολύτιμο στον αραβικό κόσμο – απολαμβάνουν μια ζωή με τις ανέσεις και τις “συνήθειες “των Δυτικών. Πίνουν αλκοόλ, έχουν σχέσεις με γυναίκες που δεν είναι οι σύζυγοί τους και διασκεδάζουν σε νυχτερινά κέντρα.
Το ότι η οικογένεια Χανίγια τυγχάνει προνομιακής μετακίνησης είναι κοινό μυστικό. Τον Ιούλιο του 2022, αποκαλύψθηκε έγγραφο με λίστα ονομάτων ανθρώπων που είχαν λάβει ειδική άδεια να εγκαταλείψουν τη Λωρίδα της Γάζας από το πέρασμα στη Ράφα. Μεταξύ των ονομάτων στη λίστα ήταν και αυτά άλλου γιου του Χανίγια, της συζύγου και των παιδιών τους. Όλοι βρήκαν καταφύγιο στην Τουρκία.
Αυτή η αποκάλυψη είχε προκαλέσει στη Γάζα μεγάλες αντιδράσεις καθώς και μια καμπάνια στα κοινωνικά δίκτυα κατά της ηγεσίας της Χαμάς που πήρε τον τίτλο “Καθαρά Χέρια”.
#ايادينا_بيضاء 😉 pic.twitter.com/k6CGBjj2Dn
— 𝐌𝐚𝐡𝐦𝐨𝐮𝐝 𝐍𝐚𝐬𝐡𝐰𝐚𝐧 (@MNashwan90) July 18, 2022
Ελάχιστα φαίνεται πως άγγιξαν τον Χανίγια αυτές οι αντιδράσεις. Τον Απρίλιο του 2023, στο τέλος του Ραμαζανιού, ήταν ο κεντρικός ομιλιτής σε δείπνο στη Ντόχα ενώπιον τριάντα διπλωματών από αραβικές και ισλαμικές χώρες αλλά και αρκετές μη αραβικές χώρες “φιλικές” προς αυτούς.
Μεταξύ των διπλωματών ήταν οι πρεσβευτές του Ιράν, της Τουρκίας, του καθεστώτος των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και της Ρωσίας, ενώ έκπληξη προκαλεί η αναφορά σε “υψηλόβαθμο σύμβουλο ασφαλείας από ευρωπαϊκή χώρα”.
