Του Μάνου Λαμπράκη*
Η πρόσφατη συνέντευξη Τύπου του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ δεν είναι άλλη μία ρητορική επιτέλεση ενός πρωθυπουργού εν αναμονή δημοσκοπήσεων υψηλής ανθεκτικότητας. Είναι η αποθέωση μιας παραμορφωτικής αυτοεικόνας, η οποία προβάλλεται ως κοινή λογική. Μιλάμε για το τελικό στάδιο της πολιτικής ψευδαίσθησης, εκεί όπου το βλέμμα του ηγέτη δεν συναντά πλέον τον κόσμο αλλά αντανακλάται μόνον στο επιχρυσωμένο κάτοπτρο του ίδιου του του αφήγηματος. Είναι η «τελευταία συνέντευξη τύπου» όχι γιατί τελειώνει η θητεία, αλλά γιατί τελειώνει η σχέση με την πραγματικότητα.
Ανάμεσα στον Τσάρο της Ρωσίας Νικόλαο Β΄ και τον Ηρόστρατο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιλέγει να μην επιλέγει. Ο πρώτος, ευγενής στην τραγικότητά του, αρνείται μέχρι τέλους να πιστέψει πως το παλάτι του φλέγεται. Ο δεύτερος, εγκληματικά ρεαλιστής, καίει συνειδητά έναν ολόκληρο ναό για να αφήσει όνομα στην ιστορία. Ο Μητσοτάκης, όμως, βρίσκεται ανάμεσα στους δύο αυτούς πόλους της ιστορικής λήθης, σαν να πλέει πάνω από το έθνος με τη διαύγεια του μοιραίου και την ύπνωση του αλαζόνα. Δεν βλέπει, δεν ακούει, δεν καταλαβαίνει. Και επιμένει.
Ο πρωθυπουργός επέλεξε σήμερα να μιλήσει για τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Αντώνη Σαμαρά ως πατέρα, αρνούμενος να απαντήσει πολιτικά στην αυτονόητη ερώτηση: απειλείται η ενότητα της Νέας Δημοκρατίας από τον πατριωτικό πόλο που ενσαρκώνει ο πρώην πρωθυπουργός; Και αντί να μιλήσει για την ιδεολογική κι όχι μόνο πρόκληση που του θέτει ο Σαμαράς, επιλέγει το μονοπάτι της συναισθηματικής αποπολιτικοποίησης, της ηθικής αναστολής κάθε διαλόγου, του «σέβομαι τον πόνο».
Μα και οι γονείς των Τεμπών «χαροκαμένοι» είναι. Τους αναγνώρισε κανείς ως πολιτικούς συνομιλητές; Τους δόθηκε το ηθικό άσυλο της αγιότητας ή τους πέταξαν βουβούς στα κάγκελα του Μαξίμου; Όταν η δυστυχία του άλλου δεν εξυπηρετεί το αφηγηματικό περίγραμμα του κράτους, δεν αναγνωρίζεται ως χρήσιμη οδύνη αλλά ως ενοχλητική φασαρία.
Ο Σαμαράς, λοιπόν, δεν θρηνείται. Καθαίρεται, στο όνομα ενός αφηρημένου ανθρωπισμού που υποδύεται τον οίκτο αλλά εκτελεί την πολιτική διάσταση του πατριωτισμού. Και αυτό είναι το έγκλημα: η πολιτική εξόντωση με τα μέσα της συναισθηματικής κατανάλωσης.
Ο Μητσοτάκης περιέγραψε σήμερα μια Ελλάδα που αναπτύσσεται, μειώνει φόρους, συνδέει ενεργειακά νησιά, διασώζει το δημοσιονομικό κύρος και εμπνέει επενδυτές. Αλλά αυτή δεν είναι η Ελλάδα των πολιτών. Είναι η Ελλάδα του Excel, των Eurogroup, της Bain & Company, του ελεγχόμενου newsroom. Είναι η θεσμική φαντασίωση μιας χώρας-μοντέλου, στην οποία δεν υπήρξαν Τέμπη, δεν υπήρξαν μαζικές υποκλοπές, δεν υπάρχει οργανωμένο έγκλημα, δεν υπάρχουν καμένα συμβόλαια θανάτου με συμμετοχή κρατικών λειτουργών, δεν υπάρχει ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν υπάρχει κρητική μαφία με ρόλο παρακράτους, δεν υπάρχουν διαπλοκές στα μέσα και στην Εκκλησία. Υπάρχουν μόνον «ερωτήσεις καλοπροαίρετες», με ευπρεπή syntax, για να φιλτράρονται από τον λευκό θόρυβο των υπερήχων της γραβάτας.
Η συνέντευξη δεν ήταν επικοινωνία. Ήταν ένα σόλο αποπροσανατολισμού. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν συνομίλησε με τον λαό. Έδωσε παράσταση μπροστά στον καθρέφτη του. Και το κοινό, όπως ο λαός στα έργα του Ιονέσκο, δεν μπορεί να φωνάξει. Μόνο να καταπιεί τον ρόλο του.
Ο πατριωτισμός του Αντώνη Σαμαρά, είτε κανείς συμφωνεί είτε διαφωνεί μαζί του, αποτελεί το τελευταίο ιδεολογικό στίγμα μέσα στη ΝΔ που θυμίζει κόμμα, όχι προσομοίωση διακυβέρνησης. Είναι ένας απρόσβλητος πολιτικός με ενισχυμένη πατριωτική ρητορική, αμήχανος κάποιες φορές, αλλά πολιτικά επικίνδυνος για ένα σχήμα που διολισθαίνει στη διαχείριση του μηδενός. Γι’ αυτό και πρέπει να εξουδετερωθεί όχι με ιδεολογική σύγκρουση, αλλά με το δηλητήριο της ψευδο-στοργής. Ο Σαμαράς δεν αμφισβητείται. Αναστέλλεται. Κανείς δεν τολμά να τον διαγράψει από την Ιστορία. Άπαντες τον πνίγουν με το μαξιλάρι της οδύνης.
Η Νέα Δημοκρατία δεν διαχειρίζεται μια διάσπαση. Διαχειρίζεται την αποσύνθεση της ίδιας της της μνήμης. Ο χώρος που γέννησε το ριζοσπαστικό φιλελεύθερο κράτος, την εθνική στρατηγική στην Κύπρο, το βέτο στα Σκόπια, τον αντιαριστερό ρεαλισμό, παραδίδεται σήμερα στην τεχνοκρατική αφασία, στη μνήμη του γεύματος με τον Άινχορν, στις συνομιλίες με CEO, στο «market friendly» χαμόγελο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είναι τσάρος. Δεν έχει καν τη μελαγχολική καλλιέργεια του Νικόλαου. Δεν είναι Ηρόστρατος, δεν έχει το σθένος της βεβήλωσης. Είναι κάτι πιο επικίνδυνο: είναι ο μετριοπαθής αρχιτέκτονας της Λήθης. Ο αναίμακτος διαχειριστής ενός καθεστώτος όπου όλα καίγονται αθόρυβα, χωρίς να φαίνεται η φωτιά. Και όλοι πνίγονται, χωρίς να ακουστεί το νερό.
Ίσως, τελικά, η ελληνική πολιτική σκηνή να έχει ανάγκη από ένα άλλο πολιτικό υποκείμενο, όχι επειδή δεν αντέχεται άλλο ο Μητσοτάκης και ο Τσίπρας(της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ), αλλά επειδή αντέχονται υπερβολικά εύκολα. Ο ένας διαχειρίζεται την εξουσία σαν spreadsheet με σταθερό κέρδος λήθης, ο άλλος σαν ρητορική ανάμνηση ενός πάθους που κάποτε υποσχέθηκε επανάσταση και κατέληξε σε lifestyle. Η φθορά τους δεν είναι εκκωφαντική, είναι άνετη, φιλική, ρυθμισμένη στο mute. Κι ενώ το βλέμμα της κοινωνίας γλιστράει απαθές ανάμεσα στους δύο καθρέφτες του ίδιου κενού, κάποιοι ακούνε ξανά μια φωνή από το βάθος: όχι φωναχτή, όχι μεσσιανική, αλλά παρούσα. Όταν ο θόρυβος των μηχανισμών κοπάσει, ίσως ο στοχασμός της επανεθνικοποίησης του νοήματος βρει τον χώρο που του πρέπει — εκεί που δεν κατασκευάζεται ρόλος, αλλά αποκαθίσταται το ερώτημα.
Αν ο Σαμαράς ιδρύσει κόμμα, δεν θα είναι επειδή θέλει να επιστρέψει. Θα είναι επειδή δεν μπορεί να παραμείνει σε έναν μηχανισμό που μετατρέπει κάθε πολιτική ιδέα σε μάρκετινγκ προϊόν. Και τότε, η Ιστορία δεν θα αποφασίσει ποιος είχε δίκιο. Θα αποκαλύψει ποιος δεν μιλούσε τη γλώσσα του λαού.
Κι όταν πια όλοι σιωπήσουν, τότε μόνο θα ακουστεί καθαρά ο ήχος από τα κάγκελα των Τεμπών. Τότε μόνον θα καταλάβει κι ο Κυριάκος Μητσοτάκης—αν ποτέ καταλάβει— ότι η τελευταία του συνέντευξη δεν ήταν απολογισμός διακυβέρνησης, αλλά επικήδειος ψευδαίσθησης.
*Επιμελής και σχολαστικός αναγνώστης του europost.gr
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα