COVID-19 
Σε «εφιάλτη» εξελίσσεται η συμφωνία των Πρεσπών για εκατοντάδες επιχειρηματίες της Μακεδονίας. Μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών κύρωσης και από τα δύο μέρη, οι επιχειρηματίες αντιλαμβάνονται ότι αυτό που θεωρούσαν ως αυτονόητο, δηλαδή τη λέξη «Μακεδονία» ή παράγωγό της σε εμπορικές ονομασίες και προϊόντα, τίθεται πλέον και επίσημα υπό αμφισβήτηση.
Η συμφωνία των Πρεσπών φέρνει τα πάνω – κάτω σε πολλές εμπορικές επιχειρήσεις, δημιουργεί νέα δεδομένα,βάζει σε (πολυέξοδους) μπελάδες τους ιδιοκτήτες και αναμένεται να αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα ενός αέναου δικαστικού αγώνα για το αυτονόητο, δηλαδή την κατοχύρωση της λέξης «Μακεδονία»! Την ίδια ώρα, οι Σκοπιανοί αποδεικνύονται εξαιρετικά… προσαρμοστικοί και ευφάνταστοι βγάζοντας στην αγορά προϊόντα με παραπλήσια ονομασία της «Μακεδονίας» και του «Μακεδονικού», όπως… «Μακεδών»!
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, ο τίτλος «Μακεδονία/Μακεδονικός» χρησιμοποιείται στην επωνυμία 182 επιχειρήσεων όλων των κλάδων και από 39 επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού κλάδου, ενώ σε 4.000 ανέρχονται οι περιπτώσεις των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τον όρο για τα προϊόντα τους.
Πρόσφατα στοιχεία αναφέρουν ότι μόλις 24 ελληνικές επιχειρήσεις έχουν κατοχυρώσει τα μακεδονικά προϊόντα τους σε ευρωπαϊκό και δύο σε διεθνές επίπεδο. Πρωτοβουλία για να στηρίξει τα μέλη του στην κατοχύρωση του ονόματος και των προϊόντων του είχε αναλάβει από το περασμένο καλοκαίρι ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων Βορείου Ελλάδος. Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου, μόλις… 12 (!) από τα συνολικά 420 μέλη ζήτησαν βοήθεια.
Από αυτά, τα οκτώ προχώρησαν την πολύχρονη διαδικασία της κατοχύρωσης του ονόματος. Βέβαια, από τον ΣΒΒΕ ξεκαθαρίζουν ότι δεν έχουν και τα 420 μέλη του τη λέξη Μακεδονία ή μακεδονικά προϊόντα.
Κατά παράδοξο τρόπο, οι Ελληνες επιχειρηματίες τηρούν ακόμη στάση αναμονής στο συγκεκριμένο θέμα. Ορισμένοι θέλουν να δουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η ελληνική κυβέρνηση για το ζήτημα και ορισμένοι δηλώνουν ότι αδυνατούν να ανταποκριθούν στο κόστος της κατοχύρωσης.
«Προσπαθούμε να βρούμε τα χρήματα που απαιτούνται.Μας ρώτησε η κυβέρνηση αν τα έχουμε; Εμείς υπογράψαμε τη συμφωνία των Πρεσπών; Ηταν δική μας υποχρέωση να προχωρήσουμε σε κατοχύρωση;», αναρωτήθηκε ο πρόεδρος του αγροτικού οινοποιητικού συνεταιρισμού ΒΑΕΝΙ ΝΑΟΥΣΑ και επικεφαλής του Συνδέσμου Οινοποιών και Αμπελουργών της Ζώνης Νάουσας, Γιώργος Φουντούλης.
Με πόνο παραδέχθηκε ότι για να κατοχυρώσει τις έντεκα ετικέτες με τη λέξη «Μακεδονικό» που εμφιαλώνει η ΒΑΕΝΙ ΝΑΟΥΣΑ θα απαιτηθούν περισσότερα από 20.000 ευρώ.
«Πού θα τα βρούμε τόσα χρήματα; Ολα είναι… έωλα. Μας λένε ότι το κρασί δεν θα επηρεαστεί γιατί είναι Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Θα συμφωνήσω. Αλλά τι γίνεται στις υπόλοιπες αγορές; Εμείς εξάγουμε σε 33 χώρες. Εκεί ποιος θα μας προστατεύσει; Αναγκαστικά, θα πρέπει να βγάλουμε το φίδι από την τρύπα μόνοι μας και να δώσουμε ένα σωρό λεφτά», πρόσθεσε. Μάλιστα, ο κ. Φουντούλης παρουσίασε και μία νέα διάσταση της υπόθεσης, καθώς πρόσφατα συνεργάτες του βρήκαν σε σούπερ μάρκετ του εξωτερικού σκοπιανό κρασί με την ονομασία «Μακεδών»! «Πρόκειται για μία ακόμη προσπάθεια των Σκοπιανών να πουλήσουν -από την πίσω πόρτα- μακεδονικό κρασί. Πριν από λίγα χρόνια, επιχείρησαν να το κάνουν με φιάλη Μακεδονικό στη Γερμανία. Πήγαμε στα δικαστήρια και δικαιωθήκαμε. Τώρα και μετά τις εξελίξεις στις Πρέσπες, σκαρφίστηκαν νέους τρόπους. Εκαναν το Μακεδονικό… Μακεδών και ούτε γάτα ούτε ζημιά! Αλλωστε, ο Ευρωπαίος καταναλωτής θα πρέπει να έχει βαθιές και πολυεπίπεδες γνώσεις για να αντιληφθεί την απάτη, ενώ στη συμφωνία των Πρεσπών δεν γίνεται αναφορά σε… «Μακεδών», αλλά σε Μακεδονία και Μακεδονικό. Δηλαδή, με αυτόν τον τρόπο ξεγλιστρούν από τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει με τη συμφωνία των Πρεσπών. Πολύ φοβάμαι ότι αυτό θα έχουμε εφεξής… Θα τους κυνηγάμε για να προστατεύσουμε την ονομασία των προϊόντων μας», κατέληξε.
Ο υπεύθυνος εξαγωγών της εταιρίας Pitenis-Gourmet Food Industry, Δημήτρης Τσιμπέρης, εμφανίστηκε καθησυχαστικός καθώς τα γεμιστά μακεδονικά πιπεράκια, που διαθέτει στην αγορά η επιχείρηση, είναι κατοχυρωμένα στην Ε.Ε. Από την πλευρά του, ο υπεύθυνος πωλήσεων της εταιρίας πιπεριών Φλωρίνης Naoumidis all pepper, Πέτρος Ναουμίδης, είπε ότι έχουν κατοχυρώσει τα προϊόντα πριν από την υπογραφή της συμφωνίας. «Αν η γειτονική χώρα ξεκινήσει να διακινεί πιπεριές Φλωρίνης στη διεθνή αγορά, έχοντας πάρει το πράσινο φως για την είσοδο στην Ε.Ε., τότε φυσικά θα αξιοποιήσει και το όνομα Μακεδονία. Εκεί, ο καταναλωτής από τη Γαλλία, τη Γερμανία και από άλλες χώρες θα μπερδευτεί γιατί γνωρίζει ότι οι πιπεριές Φλωρίνης έχουν καταγωγή από τη Μακεδονία. Μόνο που το κόστος παραγωγής στα Σκόπια είναι ασύγκριτα φθηνότερο, άρα το προϊόν που θα φτάνει στα ράφια θα είναι σε πολύ χαμηλή τιμή, επομένως έρχονται δύσκολες μέρες για τους καλλιεργητές της πιπεριάς Φλωρίνης», κατέληξε.
Αυτό που προκαλεί την αγωνία και την ανασφάλεια στους Ελληνες επιχειρηματίες είναι η παράγραφος που αναφέρεται στο επίμαχο ζήτημα. Συγκεκριμένα, η συμφωνία των Πρεσπών αναφέρει: «Σε σχέση με τα προαναφερόμενα όνομα και ορολογίες στις εμπορικές ονομασίες (commercial names), τα εμπορικά σήματα και τις επωνυμίες (trademarks και brand names), τα Μέρη συμφωνούν να υποστηρίξουν και να ενθαρρύνουν τις επιχειρηματικές κοινότητές τους να θεσμοθετήσουν έναν ειλικρινή, δομημένο και με καλή πίστη διάλογο, στο πλαίσιο του οποίου θα επιδιώξουν και θα βρουν αμοιβαίως αποδεκτές λύσεις στα θέματα που πηγάζουν από τις εμπορικές ονομασίες (commercial names), τα εμπορικά σήματα και τις επωνυμίες (trademarks και brand names), και όλα τα σχετικά ζητήματα σε διμερές και διεθνές επίπεδο. Για την υλοποίηση των προαναφερόμενων προνοιών θα δημιουργηθεί μια διεθνής ομάδα ειδικών η οποία θα αποτελείται από εκπροσώπους των δύο κρατών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης («Ε.Ε.») με την κατάλληλη συνεισφορά των Ηνωμένων Εθνών και του ΔΟΤ. Αυτή η ομάδα ειδικών θα συγκροτηθεί εντός του 2019 και θα ολοκληρώσει την εργασία της εντός τριών ετών». Κοντολογίς, η ελληνική κυβέρνηση καλεί τους επιχειρηματίες (τους οποίους έχει φέρει στα όριά τους με την υπερφορολόγηση και τις αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές) να κάνουν «έναν ειλικρινή, δομημένο και με καλή πίστη διάλογο» με τους Σκοπιανούς και με παρατηρητές ξένους αξιωματούχους, προκειμένου να λυθεί το μυστήριο του… χαλβά. Αν δηλαδή, από το 2022 θα είναι Μακεδονικός… Αν όχι, τι θα μπορούσε να είναι… Το ίδιο ισχύει και για τα παραπάνω προϊόντα…
Το παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας πολύ εύστοχα παρατήρησε σε Ομάδα Εργασίας που συνέστησε για το συγκεκριμένο σκοπό: «Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι μετά από μία πιθανή είσοδο της “Βόρειας Μακεδονίας” στην Ε.Ε., σύντομα θα ζητηθεί η αλλαγή της ονομασίας των Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης προϊόντων μας που περιέχουν τους όρους Μακεδονία ή Μακεδονικό ή στην καλύτερη περίπτωση η συμπερίληψη σε αυτά και των αντιστοίχων της ΠΓΔΜ και φυσικά αναμένεται η έντονη και συντονισμένη επιθετικότητα των επιχειρήσεων της ΠΓΔΜ με κάθε ένδικο μέσα στα ελληνικά προϊόντα που επίσης φέρουν τους όρους Μακεδονία ή Μακεδονικό. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των διεκδικήσεων, πέραν της οικονομικής εξάντλησης και βλάβης των επιχειρήσεών μας, αναμένεται να είναι δυσμενές γιατί θα αντιπαρατίθεται μία χώρα με επίσημα κατοχυρωμένο τον όρο Μακεδονία στο όνομά της και στον καθομιλούμενο χαρακτηρισμό της και μία ελληνική γεωγραφική περιοχή». Ειδικά, η τελευταία αναφορά αποτελεί την πεμπτουσία του προβλήματος, καθώς οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη Μακεδονία, δηλαδή σε ένα γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας, θα είναι δύσκολο να αντιπαρατεθούν στην αγορά με μία ολόκληρη χώρα που φέρει το ίδιο όνομα. Και ειδικά όταν η κυβέρνηση «σφυρίζει αδιάφορα» για το θέμα, επιλέγοντας να προβάλλει τις προοπτικές… «συνανάπτυξης» των δύο χωρών!
Πάντως, όλοι οι φορείς εκτιμούν ότι μία πιθανή επίσημη και αναγνωρισμένη από την Ελλάδα χρήση της ονομασίας «Μακεδονικός» σε διατροφικά ή άλλα προϊόντα από επιχειρήσεις της ΠΓΔΜ θα έχει δυσμενέστατες συνέπειες για τα αντίστοιχα προϊόντα των ελληνικών επιχειρήσεων για πολλούς και διάφορους λόγους. Τα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα είναι ποιοτικά και ελεγμένα, ενώ αντίθετα είναι γνωστό ότι στην ΠΓΔΜ δεν υπάρχουν τα πρότυπα και οι έλεγχοι (π.χ. υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων και άλλοι επιμολυντές) που γίνονται στη Μακεδονία. Το κόστος παραγωγής και οι τιμές των προϊόντων διαφέρουν επίσης κατά πολύ, με άμεση συνέπεια τον ορατό κίνδυνο για την παραπλάνηση του καταναλωτή ως προς την προέλευση, τον αθέμιτο ανταγωνισμό κτλ.
ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗΣ
Οι τρεις επίσημες διαδικασίες κατοχύρωσης εμπορικού σήματος από τις επιχειρήσεις είναι:
ΕΘΝΙΚΟ ΣΗΜΑ
Ηλεκτρονική υποβολή.
Παράβολο του Δημοσίου 110 ευρώ για την πρώτη κλάση (για κάθε επιπλέον κλάση και μέχρι και τη δέκατη, παράβολο 20 ευρώ).
Χρόνος: Η σχετική απόφαση καταχώρισης δημοσιεύεται στο δικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου μέσα σε προθεσμία ενός μηνός από την ημερομηνία κατάθεσης.
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΗΜΑ (ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ)
Ηλεκτρονική υποβολή https://euipo.europa.eu/ohimportal/ Αλικάντε Ισπανίας.
Το βασικό τέλος καλύπτει μία κλάση και ανέρχεται σε 850 ευρώ για ηλεκτρονική αίτηση και για έντυπη 1.000 ευρώ.
Το τέλος για τη δεύτερη κλάση προϊόντων και υπηρεσιών ανέρχεται σε 50 ευρώ.
Το τέλος για την τρίτη και κάθε επιπλέον κλάση ανέρχεται σε 150 ευρώ ανά κλάση.
Από την ημερομηνία δημοσίευσης και μετά, κάθε τρίτο πρόσωπο που πιστεύει ότι το σήμα δεν πρέπει να καταχωριστεί έχει προθεσμία τριών μηνών να προβάλει τις αντιρρήσεις του. Μετά την άπρακτη παρέλευση αυτής της προθεσμίας το σήμα μπορεί να καταχωρισθεί. Σε κάθε περίπτωση, όποια προθεσμία ταχθεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, δεν μπορεί να είναι μικρότερη του μηνός και μεγαλύτερη των έξι μηνών.
3. ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΗΜΑ
Η κατοχύρωση ενός σήματος σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η διαδικασία αποστολής στο διεθνές γραφείο γίνεται μέσω της Διεύθυνσης Εμπορικής Ιδιοκτησίας της Ελλάδος που κάνει τους βασικούς ελέγχους.
Βασική προϋπόθεση είναι η ύπαρξη ενός σήματος βάσης, είτε εθνικό είτε κοινοτικό. Το έντυπο της αίτησης διατίθεται μέσω INTERNET στο site του Διεθνούς Γραφείου www.wipo.int στη Γενεύη.
Εξοδα: Παράβολο 15 ευρώ, για αποστολή της αίτησης στο Διεθνές Γραφείο Σημάτων. Το βασικό τέλος της αίτησης για το διεθνές σήμα ανέρχεται στο ποσό των 653 ελβετικών φράγκων για ασπρόμαυρο σήμα ή 903 ελβετικών φράγκων για έγχρωμο σήμα. Χρόνος που απαιτείται για την απόφαση: έως 18 μήνες.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι αν μια εταιρία έχει δέκα κωδικούς προϊόντων, πρέπει να κάνει δέκα ξεχωριστές κατοχυρώσεις, με αποτέλεσμα το κόστος να πολλαπλασιάζεται.
