COVID-19 
Η ώρα είναι 8.00 το πρωί. Ο Γιάννης ξυπνά και πιάνει το κινητό του. Πριν καλά καλά σηκωθεί απ’ το κρεβάτι, επισκέπτεται τις σελίδες του στα social media και σκρολάρει ακατάπαυστα. Τελικά αργεί στη δουλειά. Το ίδιο κάνει και η μητέρα της Φαίης το μεσημέρι, ο 15χρονος μαθητής Γυμνασίου ο Γιώργος που αρνείται να κοιμηθεί γιατί χαζεύει στο κινητό του, η τριτοετής φοιτήτρια Άννα και πάει λέγοντας… Όλες αυτές οι εικόνες, σίγουρα σας χτυπούν καμπανάκι!
Τα social media έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Μόνο που αυτό που ξεκίνησε ως ένας τρόπος επαφής, επανασύνδεσης και επικοινωνίας, έχει μετατραπεί λένε, σε πηγή άγχους και αγωνίας. Οι ερευνητές ανά τον κόσμο, που μελετούν την επίδραση που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στους χρήστες, το πηγαίνουν ένα βήμα παραπέρα. Αποτελούν λένε, πηγή δυστυχίας. Ένας από τους λόγους, είναι πως ενθαρρύνουν τη σύγκριση και οδηγούν τελικά σε συναισθήματα δυσαρέσκειας και απογοήτευσης. Το γιατί, εξηγεί στο Flash.gr, η ψυχολόγος ψυχοθεραπεύτρια, Θεανώ Πολυζωγοπούλου…
«Αυτή η εικόνα είναι ζηλευτή από τους άλλους. Υπάρχουν άνθρωποι και μάλιστα υπάρχουν και έρευνες αυτή τη στιγμή, πολλές έρευνες σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, όπου δείχνουν ότι τα social media, είναι πηγή δυστυχίας, γιατί μπαίνεις μέσα στην κοινωνική σύγκριση, έτσι λέγεται ο όρος. Δηλαδή να δούμε αν ο άλλος είναι καλύτερος από εμένα και τελικά στενοχωριόμαστε γιατί νομίζουμε ότι όλοι περνούν ωραία, όλοι είναι επιτυχημένοι, όλοι είναι ευτυχισμένοι, όλοι είναι όμορφοι. Όλοι, όλοι, εκτός από εμάς!»
Ζήλεια και φθόνος
Αυτά είναι δύο μόνο από τα πολλά συναισθήματα που έχουν καταγραφεί πως βιώνει κανείς, με τη συχνή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η ζήλεια και ο φθόνος, έρχονται αναπόφευκτα και αυξάνονται, λένε, ως επακόλουθο αυτής της κοινωνικής σύγκρισης και της προβολής των επιτευγμάτων…των άλλων! Μια σύγκριση που σύμφωνα με αρκετές έρευνες, οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και δυσφορία, επηρεάζοντας την ευτυχία του ατόμου…
“-Ποια ανάγκη καλύπτουν τα social media, στους χρήστες που αναρτούν πολλές λεπτομέρειες από την καθημερινότητά τους, από τον προσωπικό τους χώρο;
Είναι η ανάγκη για να παρουσιάσουν την καλή εικόνα και να πάρουν την επιβεβαίωση από τον περίγυρο. Ότι εγώ περνάω καλά, εγώ ανήκω στους ευτυχισμένους και τους επιτυχημένους. Αγωνία είναι. Ανασφάλεια και αγωνία να ζωγραφίσουμε για τον εαυτό μας την εικόνα του ανθρώπου που είναι μαζί με τους επιτυχημένους. Δεν είναι τυχαίο. Θέλουμε να είμαστε με τους δυνατούς. Με τους κυρίαρχους. Με αυτούς που έχουν την ισχύ.”
Μοναξιά και κατάθλιψη
Κι αυτό είναι το οξύμωρο. Μέσα σε μια “διαδικτυακή παρέα” χιλιάδων ατόμων, μπορεί κανείς να βιώνει την απόλυτη μοναξιά και να χάνει τον αρχικό, ρομαντικό του στόχο, που ήταν να επανασυνδεθεί με απομακρυσμένους φίλους, χαμένους συμμαθητές και αγαπημένους αλλά πολυάσχολους συγγενείς. Επιπλέον, αυτές οι καθημερινές και πολύωρες περιηγήσεις στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να μας κάνουν να νιώσουμε δυστυχισμένοι και ανικανοποίητοι. Γι αυτό και χρειάζεται πολύ προσοχή, κυρίως στις νεαρές ηλικίες, τονίζει η κυρία Πολυζωγοπούλου.
“Ειδικά στα νέα παιδιά, στους εφήβους, αυτός είναι ένας πολύ σοβαρός παράγων κακουχίας. Για τους άλλους ανθρώπους που δεν είναι έφηβοι, σημαίνει ότι ένα ανώριμο κομμάτι τους απαντά σε αυτό το πράγμα και λειτουργούν γύρω από αυτό. Και τι άλλο συμβαίνει…Επειδή ακριβώς έχει προηγηθεί όλο αυτό, υπάρχει και μια συνθήκη στην οποία μπαίνουν. Αυτή του ανθρώπου προϊόντος. Με πολλούς τρόπους, η εποχή μας έχει ξεπεράσει. Δηλαδή ως άνθρωποι, ως συναισθηματικά πλάσματα έχουμε έναν τρόπο λειτουργίας. Το ότι αυτή τη στιγμή η πληροφορία τρέχει με τέτοιον ιλιγγιώδη ρυθμό κι εμείς το κάνουμε αυτό και χρησιμοποιούμε όλα τα εργαλεία και υπάρχουμε με αυτόν τον τρόπο δεν σημαίνει ότι έχουμε μέσα μας πάντα τη συγκρότηση και τη γείωση, ώστε να έχουμε ανά πάσα στιγμή την απόκριση που χρειάζεται.”
30 Minute Ick Factor: Ένα πρόβλημα που το έχετε και δεν το γνωρίζετε καν!
Έτσι ονόμασαν οι επιστήμονες τη συνήθεια που έχουμε όλοι, να “ξεχνάμε” να αποσυνδεθούμε, ακόμη κι αν αυτό γνωρίζουμε πως είναι μη παραγωγικό και εθιστικό…Ο χρήστης, λένε, μπαίνει με σκοπό να ελέγξει π.χ. για λίγο τα μηνύματά του και μετά διαπιστώνει πως έχουν περάσει κιόλας 30 λεπτά, παρακολουθώντας posts φίλων και γνωστών. Αυτό είναι το 30 Minute Ick Factor. Όταν “χάνει” κανείς τον εαυτό του, ανάμεσα στις άπειρες αναρτήσεις, γιατί γι αυτό το σκοπό έχουν σχεδιαστεί έτσι αυτές οι πλατφόρμες, που έχουν ως τελικό σκοπό το κέρδος. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα που οδηγεί ακόμα και σε δυσλειτουργία της καθημερινότητας και το οποίο μελέτησαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, παρουσιάζοντας τα ευρήματα για πρώτη φορά σε συνέδριο το 2022, με θέμα Ανθρώπινοι Παράγοντες στα Υπολογιστικά Συστήματα.
Άρα φτιάχνουμε λίγο λίγο, κομμάτι κομμάτι, όχι μόνο τελικά το σύμπτωμα αλλά και τι είναι αυτό που το προκαλεί. Να βάλουμε την παράμετρο λοιπόν ότι όλο αυτό το πράγμα πουλάει, έχει οικονομικό ενδιαφέρον…Τα social media, σκεφθείτε πως θεωρούνται έως και επικίνδυνα για τα παιδιά πλέον. Καταστρατηγείται η ιδιωτικότητα και κυρίως μαθαίνουμε να μη φτιάχνουμε, να μη χτίζουμε σχέσεις. Γιατί η σχέση χτίζεται. Υπάρχει η επαφή, υπάρχει μια γνωριμία, ανταλλάσσουμε απόψεις…Κάτι γίνεται σταδιακά και ωριμάζει. Ζυμώνεται και ωριμάζει μέσα μας. Στα social media, είναι σαν να βρήκες τις χαρτοπετσέτες και να τις πετάς στο καλάθι σου. Ναι, αλλά εδώ υπάρχουν άνθρωποι. Δεν είναι απλά ένα προϊόν”…συμπληρώνει η κυρία Θεανώ Πολυζωγοπούλου.
Ποιος είναι όμως ο λόγος που καταλήγουμε σε αυτήν την εθιστική, ατελείωτη κύλιση στην οθόνη μας; Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ανάπτυξη ψυχολογικής εξάρτησης από την τεχνολογία και η ανάγκη του εγκεφάλου μας για χημικές “ανταμοιβές”, αφού η αδιάκοπη ροή πληροφοριών, οδηγεί στην παραγωγή της ντοπαμίνης και της ωκυτοκίνης. Η πρώτη ενεργοποιείται σε στιγμές απόλαυσης και καλής διάθεσης, ενώ η δεύτερη είναι η ορμόνη της ηρεμίας, της αγάπης και της ευεξίας… Ποιος δεν τα θέλει λοιπόν, όλ’ αυτά;
Τι προτείνουν οι ειδικοί
Να χρησιμοποιούμε εφαρμογές που μας βοηθούν να παρακολουθούμε πόσο χρόνο ξοδεύουμε στο διαδίκτυο
Να καθορίσουμε συγκεκριμένες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπου θα απέχουμε από καθετί ψηφιακό
Να αποσυνδεόμαστε τουλάχιστον μια ώρα πριν τον ύπνο
Να απενεργοποιήσουμε τις ειδοποιήσεις από τις εφαρμογές που δεν θεωρούμε απαραίτητες και δεν χρειάζεται να μας αποσυντονίζουν μέσα στην ημέρα
Να απολαμβάνουμε το φαγητό μας χωρίς κάποια συσκευή δίπλα μας
Να αφιερώνουμε συγκεκριμένες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας για τις ιντερνετικές μας περιπλανήσεις.
