COVID-19 
Ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας προειδοποιεί ότι η Ρωσία ίσως προσπαθήσει να εμποδίσει τον ανεφοδιασμό των εγκαταστάσεων φυσικού αερίου στην Ευρώπη πριν από τον χειμώνα.
Η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί αμέσως για την περίπτωση που η Ρωσία σταματήσει όλες τις εξαγωγές φυσικού αερίου στην περιοχή για αυτόν το χειμώνα, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ), ο οποίος κάλεσε τις κυβερνήσεις να εργαστούν για τη μείωση της ζήτησης και τη διατήρηση των πυρηνικών σταθμών ανοιχτών.
Ο Φατίχ Μπιρόλ είπε ότι οι μειώσεις που παρατηρούνται στις προμήθειες τις τελευταίες εβδομάδες, τις οποίες το Κρεμλίνο απέδωσε σε εργασίες συντήρησης, θα μπορούσαν, στην πραγματικότητα, να είναι η αρχή ευρύτερων περικοπών, που έχουν σχεδιαστεί για να αποτρέψουν την πλήρωση των αποθηκευτικών εγκαταστάσεων φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα.
«Η Ευρώπη θα πρέπει να είναι έτοιμη σε περίπτωση που το ρωσικό αέριο διακοπεί πλήρως. Όσο πλησιάζουμε στον χειμώνα, τόσο περισσότερο κατανοούμε τις προθέσεις της Ρωσίας. Πιστεύω ότι οι περικοπές στοχεύουν στο να αποφευχθεί η πλήρωση της αποθηκευτικών εγκαταστάσεων στην Ευρώπη και η αύξηση της μόχλευσης της Ρωσίας κατά τους χειμερινούς μήνες», είπε σε συνέντευξή του στους «Financial Times» ο διευθυντής του ΔΟΕ.
Πώς αντιδρούν οι ευρωπαϊκές χώρες μπροστά στον κίνδυνο διακοπής της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία
Οι χώρες της ΕΕ αγωνίζονται για την αναπλήρωση των σημείων αποθήκευσης με φυσικό αέριο, με τη Γερμανία να ελπίζει να φτάσει το 90% της χωρητικότητας μέχρι τον Νοέμβριο. Αυτή τη στιγμή, οι αποθήκες της είναι γεμάτες μόνο μέχρι το μισό.
Τα Κράτη-Μέλη εργάζονται επίσης για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, λαμβάνοντας φυσικό αέριο από άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, και επιταχύνοντας τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παρ’ όλα αυτά, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν παραδεχθεί ότι ο αγώνας για τη σταδιακή κατάργηση ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου θα σημαίνει καύση περισσότερου άνθρακα και διατήρηση της λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών.
Ο Μπιρόλ τόνισε ότι τα έκτακτα μέτρα που έλαβαν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για τη μείωση της ενεργειακής ζήτησης μάλλον δεν έχουν προχωρήσει αρκετά και προέτρεψε τις χώρες να εργαστούν για τη διατήρηση των αποθεμάτων ενέργειας.
«Πιστεύω ότι θα υπάρξουν περισσότερα και βαθύτερα μέτρα για τη μείωση της ζήτησης καθώς πλησιάζει ο χειμώνας» είπε ο Μπιρόλ, προσθέτοντας ότι ίσως χρειαστεί να μπει πλαφόν στις προμήθειες φυσικού αερίου, εάν η Ρωσία μειώσει περαιτέρω τις εξαγωγές φυσικού αερίου.
Η Ρωσία κλείνει μία-μία τις στρόφιγγες προς την Ευρώπη
Στο μεταξύ, η Μόσχα μείωσε ή και διέκοψε τις παραδόσεις φυσικού αερίου σε πολλές χώρες της ΕΕ τις τελευταίες εβδομάδες, ως απάντηση στην απόφασή τους να επιβάλουν κυρώσεις στο Κρεμλίνο για την εισβολή στην Ουκρανία.
Οι προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη που λαμβάνονται μέσω του αγωγού Nord Stream 1 -ο οποίος εκτείνεται κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα προς τη Γερμανία- μειώνονται συνεχώς.
Την περασμένη εβδομάδα, ο ελεγχόμενος από το κράτος ενεργειακός κολοσσός της Ρωσίας, Gazprom, ανακοίνωσε τη δεύτερη μείωση του φυσικού αερίου που μεταφέρεται μέσω του αγωγού, μειώνοντας τις προμήθειες σε μόλις 40%.
Η ιταλική εταιρεία ενέργειας Eni ανέφερε μείωση κατά 50% στις προμήθειες φυσικού αερίου από την Gazprom στην Ιταλία, η οποία προμηθεύεται περίπου το 40% του εισαγόμενου αερίου της από τη Ρωσία.
Εν τω μεταξύ, ο γαλλικός πάροχος δικτύου GRTgaz είπε ότι η Γαλλία δεν έχει λάβει καθόλου ρωσικό αέριο μέσω Γερμανίας από τα μέσα Μαΐου.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, την περασμένη εβδομάδα υπέδειξε τα προβλήματα συντήρησης ως υπεύθυνα για τις μειώσεις της προσφοράς, αναφερόμενος σε προηγούμενα σχόλια ότι η Ρωσία δεν ήταν σε θέση να εξασφαλίσει την επιστροφή του εξοπλισμού που στάλθηκε στον Καναδά για επισκευή.
Γιατί η Ελληνική κυβέρνηση αρνείται πεισματικά το λιγνίτη;
Για πρώτη φορά από το 2017 η Ευρώπη αυξάνει τη χρήση λιγνίτη για παραγωγή ρεύματος, μάλιστα κατά 18%, από την αρχή του έτους. Κι όμως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Κώστας Σκρέκας παραμένουν βυθισμένοι στη φαντασίωση της σκληροπυρηνικής απολιγνιτοποίησης…
Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Ενέργειας αρνούνται πεισματικά να βγουν από τον ενεργειακό λήθαργό τους και επιμένουν σε μια πράσινη μετάβαση, την οποία όλη η Ευρώπη βάζει σήμερα στην άκρη λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο «δαιμονοποιημένος» από την κυβέρνηση λιγνίτης εξακολουθεί να παραμένει ο τελευταίος τροχός στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας, την ώρα που το Bloomberg σημαίνει γενικό συναγερμό: «Το σταδιακό κλείσιμο της ρωσικής στρόφιγγας εξαναγκάζει όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να χρησιμοποιούν ήδη από τις αποθεματικές εγκαταστάσεις τους τα καύσιμα που προορίζονταν για κατανάλωση τον χειμώνα».
Στραγγίζει…
Τον Απρίλιο ο κ. Μητσοτάκης προέβη σε μια εξαγγελία που δεν πίστευε τελικά ούτε ο ίδιος, όπως αποδεικνύει η στάση του στη συνέχεια. Έκτοτε ο πρωθυπουργός περνάει με κάθε ευκαιρία σε όλο το ηλεκτροπαραγωγικό σύστημα της χώρας το μήνυμα ότι ο λιγνίτης είναι αχρείαστος.
Έτσι, η ΔΕΗ επί Στάσση εξακολουθεί να υπολειτουργεί τις διαθέσιµες µονάδες λιγνίτη, ακόμα και τους τελευταίους μήνες που η χρήση του είναι άκρως συμφέρουσα. Η δέσμευση Μητσοτάκη στις 6/4 για αύξηση κατά 50% της παραγωγής ρεύματος από λιγνίτη, με στόχο να μειωθεί η εξάρτηση από το φυσικό αέριο, δεν έχει υλοποιηθεί.
Κάτι αναμενόμενο, όταν ακόμα και την περασμένη εβδομάδα, μιλώντας στη Γ.Σ. του ΣΕΒ, είπε ότι «ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που κοιτάμε είναι η ακόμα μεγαλύτερη δυνατότητα μείωσης εκπομπών ρύπων, κυρίως φεύγοντας από τον λιγνίτη». Στο ίδιο κλίμα ήταν οι πρόσφατες τοποθετήσεις του τόσο στην Καλαμάτα, στην εκδήλωση για το ΕΣΠΑ, όσο και στη συνέντευξή του στο Reuters.
Η πραγματικότητα είναι γεμάτη από αρνητικές εκπλήξεις. Η Gazprom στραγγίζει διαρκώς τις ροές προς την Ευρώπη, με διάφορες προφάσεις. Αρκούσε μια βλάβη στις τουρμπίνες της Siemens τις τελευταίες μέρες, για να σπεύσει η Γερμανία να αλλάξει όλη την ενεργειακή στρατηγική της. Η ελληνική κυβέρνηση, ωστόσο, εξακολουθεί να πορεύεται σε ένα δικό της παράλληλο σύμπαν, όπου όλα λειτουργούν ομαλά και ο Νο 1 στόχος παραμένει η πράσινη μετάβαση. Σαν να μην την αγγίζουν οι κλειστές στρόφιγγες σε περίπου 10 χώρες.
Εύλογα θα περίμενε κανείς ότι, λόγω των δεσμεύσεων Μητσοτάκη, της οριακής κατάστασης και της νέας έκρηξης ακρίβειας του φυσικού αερίου κατά 60% την περασμένη εβδομάδα, η Ελλάδα θα είχε αυξήσει ήδη το ρεύμα από λιγνίτη στο ενεργειακό της μείγμα. Στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο… Ο λιγνίτης εξακολουθεί να είναι στο περιθώριο. Κι ας είναι φτηνότερος από το πανάκριβο φυσικό αέριο, κι ας έχει δώσει από την άνοιξη το πράσινο φως η Ε.Ε. στην αύξηση παραγωγής.
Οι αριθμοί γκρεμίζουν τις δεσμεύσεις Μητσοτάκη
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι για την Ελληνική κυβέρνηση. Η χώρα μας βασίζεται στη Ρωσία για το 46% του εισαγόμενου αερίου της. Το 2021 το ποσοστό λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα ήταν στο 10%. Δέκα χρόνια πριν, το 2011, ήταν στο 53%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, στο μείγμα παραγωγής ρεύματος Φεβρουαρίου, και ενώ κάλπαζε από το καλοκαίρι του 2021 η ενεργειακή κρίση, το ποσοστό λιγνίτη παρέμενε κολλημένο στο 9,9%.
Τον Απρίλιο, όταν έγιναν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού για αύξηση κατά 50% της παραγωγής λιγνίτη, ο μέσος όρος στο μείγμα, αντί να ανέβει, καταποντίστηκε στο μισό, στο 4,8%. Το πρώτο 20ήμερο του Μαΐου μόλις που ξεπερνούσε το 5,5%. Συνολικά, στο α’ τετράμηνο του 2022 η χρήση λιγνίτη στο μείγμα ήταν στο 10,2%, ποσοστό ίδιο με αυτό του 2021.
Στο διάστημα 2019-2021 και λόγω της κυβερνητικής πολιτικής η παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη έπεσε όσο ποτέ άλλοτε στη χώρα μας. Χαρακτηριστικά, το 2020 η πρωτογενής παραγωγή από λιγνίτη μειώθηκε κατά 47% σε σχέση με το 2019.
Σύμφωνα με αναλυτές που έχουν γνώση της αγοράς, για να υπάρξει αισθητή πτώση της τιμής ηλεκτρικού ρεύματος απαιτείται ποσοστό λιγνίτη 25%-30% στο ενεργειακό μείγμα. Ο υπολογισμός από τα επίσημα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, και παρά τις αναφορές ότι έχουν αυξηθεί τα διαθέσιμα αποθέματα, δείχνει ότι στο τελευταίο δεκαήμερο, 10-20 Ιουνίου, δηλαδή μέχρι και χθες, ο μέσος όρος χρήσης λιγνίτη για την παραγωγή ρεύματος παρέμενε καθηλωμένος στο 10,5%.
Πιο… πράσινος κι από τον Γερμανό πράσινο ΥΠΟΙΚ ο Κυριάκος
Η Γερμανία, ο έκτος μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως, είναι το τελευταίο και πιο τρανταχτό παράδειγμα που καταδεικνύει με τον πιο εμφατικό τρόπο τον εκτροχιασμό και τις μονολιθικές αντιλήψεις της ελληνικής κυβέρνησης στο πλέον ευαίσθητο θέμα των τελευταίων μηνών.
Η βιομηχανική Γερμανία, που ρυπαίνει όσο ελάχιστοι ενώ δεν έχει καν υπέρογκες αυξήσεις στο ρεύμα, «τρέχει» πίσω στον λιγνίτη. Στην Ελλάδα, το κλιματικό αποτύπωμα της οποίας είναι απειροελάχιστο, οι λογαριασμοί ρεύματος είναι οι μεγαλύτεροι στην Ευρώπη και διαθέτει τεράστια αποθέματα λιγνίτη, επιμένει στο πράσινο… όνειρο.
Στη Γερμανία, την ανακοίνωση για μεγαλύτερη χρησιμοποίηση των σταθμών άνθρακα έκανε ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο υπουργός Οικονομικών που εκπροσωπεί το κόμμα των Πρασίνων και που, κόντρα στις δεσμεύσεις του κόμματός του, αποφάσισε ότι αυτή ήταν η σωστή κίνηση. Στην Ελλάδα, η εμμονική τακτική της κυβέρνησης στο θέμα της ενέργειας απαξιώνει τον λιγνίτη σε βάρος των πολιτών και της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας. «Είναι σκληρή απόφαση, αλλά και απαραίτητη», είπε ο ρεαλιστής Γερμανός οικολόγος υπουργός.
