COVID-19 
Στα απόρρητα αρχεία του υπουργείου Πολιτισμού, υπάρχει μια ογκώδης αναφορά (160σελιδων) με τίτλο «Ζημίαι των Αρχαιοτήτων εκ του Πολέμου και των Στρατών Κατοχής», που συντάχθηκε το 1946 από τη Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Ιστορικών Μνημείων του Υπουργείου Παιδείας και ήρθε στη δημοσιότητα πρόσφατα.
Την υπογράφουν οι σπουδαιότεροι αρχαιολόγοι εκείνης της εποχής, οι οποίοι μετά την απελευθέρωση ανέλαβαν να καταγράψουν τις ζημιές και τις απώλειες των θησαυρών της χώρας, που προκάλεσαν οι κατακτητές, κατά την διάρκεια της τετράχρονης κατοχής.
Η έρευνα, που θεωρείται μία από τις πλέον αξιόπιστες και εμπεριστατωμένες, υποστηρίζει ότι κατά τη διάρκεια της Κατοχής, σε 37 πόλεις και περιοχές της Ελλάδας, εκλάπησαν αρχαιότητες από τους Γερμανούς κατακτητές, ενώ την ίδια περίοδο, Γερμανοί αρχαιολόγοι πραγματοποίησαν παράνομες ανασκαφές σε 17 περιοχές της χώρας, απ’ όπου χιλιάδες ευρήματα στάλθηκαν στη Γερμανία.
Τα ευρήματα είναι συγκλονιστικά!
Οι ναζί έκλεψαν περισσότερα από 8.000 αρχαία αντικείμενα ανυπολόγιστης άξιας, προξένησαν τεράστιες καταστροφές σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, αλλά το κυριότερο, δεν σεβάστηκαν την ιστορία και τον πολιτισμό και με τις πράξεις τους, βεβήλωσαν ένα από τα πιο σημαντικά παγκόσμια μνημεία.
Την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα!
ΟΥΡΗΤΗΡΙΟ ΜΕ ΣΠΑΣΜΕΝΑ ΜΠΟΥΚΑΛΙΑ
«Πίνουν γκαζόζας η οίνο και θραύουν τας φιάλας επί των μαρμάρων και ουρούν συστηματικά επί της Ακροπόλεως. Προτιμούν τα Προπύλαια και τον Παρθενώνα, όπου τις φεγγαρόλουστες νύχτες γλεντούν με γυναίκες ελευθεριών ηθών πάνω η γύρω από τα μνημεία…» κατήγγειλε τον Αύγουστο του 1941 ο τότε έφορος της Ακρόπολης, Γιάννης Μηλιάδης.
«Διά τους στρατιωτικούς της κατοχής όλα τα μνημεία της Ακροπόλεως ήσαν ουρητήρια, κατά προτίμησην δε ο Παρθενών.
Τη νύκτα της 27-28 Νοεμβρίου 1942 στρατιωτικός των δυνάμεων κατοχής εκόπρισεν εις το εσωτερικόν του Παρθενώνος […]
Οι Γερμανοί στρατιώται μεμονωμένος ή καθ’ ομάδας, μόνοι των ή και μετ’ αξιωματικών, απέσπων τμήματα ειργασμένων μαρμάρων χρησιμοποιούντες προς τούτον παν μέσον, συνήθως δε ξιφολόγχη ή άλλον λίθον» πρόσθεσε…
Αυτή είναι μόνο μια παράγραφος της συγκλονιστικής έκθεσης που περιγράφει τις χυδαιότητες των Γερμανών.
Σε παρατηρήσεις που τους έκαμαν οι Έλληνες φύλακες, οι Γερμανοί τους απειλούσαν (ως και δια τουφεκισμού) και τους χαστούκιζαν.
Τον Ιούλιο του 1941 οι Γερμανοί ανέβασαν αντιαεροπορικά πυροβόλα επί της Ακροπόλεως!
Στις 14.11.1941 απαγορεύθηκε η είσοδος στην Ακρόπολη σε όλους τους Έλληνες! Επιτράπηκε ξανά στις 14.4.1942!
Γερμανός αξιωματικός, με πολιτική ενδυμασία, «αφαίρεσε» τεμάχιο μαρμάρου.
Η γερμανική Υπηρεσία Προστασίας Καλλιτεχνημάτων υποβάθμισε το γεγονός, λέγοντας πως αφαίρεσε «δείγμα λίθου».
Οι Γερμανοί πέταξαν από πάνω τους κάθε ευθύνη, λέγοντας πως από τους φύλακες δεν δόθηκε το όνομα του Γερμανού ιερόσυλου -ενώ ήταν γνωστό πως κανείς Έλληνας δεν μπορούσε να ζητήσει ταυτότητα Γερμανού επί Κατοχής, πόσο μάλλον αξιωματικού.
Οι Γερμανοί επί Κατοχής πήραν επίσης και τα κλειδιά του Μουσείου Κεραμεικού, παρ’ ότι αυτό είχε παραδοθεί στο ελληνικό Δημόσιο.
Παρόντος του Γερμανού αρχαιολόγου Gebauer κ.ά. Γερμανών, εκλάπη από Γερμανούς, από τον Κεραμεικό γραπτός μελανόμορφος πίνακας, εξαιρετικής τέχνης, μετά παραστάσεως προθέσεως νεκρού (διαστ. 0,245 X 0,167).
Η παράνομη πράξη έγινε στις 9.11.1941.
Γερμανός αξιωματικός αγόρασε από τον χώρο ανασκαφής του Κεραμεικού από εργάτη, αρχαίο λύχνο.
Πιθανώς τέτοιες παράνομες αγορές και φυγαδεύσεις από τον χώρο της ανασκαφής έγιναν και από άλλους Γερμανούς, δεδομένου ότι επί Κατοχής τους, επισκέπτονταν τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού ακόμη και 300 στρατιώτες συγχρόνως!
Τον Νοέμβριο του 1941 απαγορεύθηκε η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο του Κεραμεικού σε όλους τους Έλληνες αρχαιολόγους!
Μια από τις τελευταίες ημέρες τους, μάλιστα, και προ της αναχωρήσεώς τους, οι Γερμανοί πυροβόλησαν κατά του ανάγλυφου του Χάρωνος και προκάλεσαν ανεπανόρθωτες βλάβες σε αυτό.
ΟΙ ΖΗΜΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΗΛΑΣΙΕΣ
Αποκαλυπτικές για τη βαρβαρότητα απέναντι στα παγκόσμιας σημασίας μνημεία, αλλά και τον «επαγγελματισμό» στην αρχαιοκαπηλία, ακόμα και αρχαιολόγων Γερμανών, είναι οι περιγραφές που υπάρχουν στον ειδικό τόμο του υπουργείου Παιδείας.
Αθήνα
Γερμανοί αξιωματικοί πήραν αρχαία κεφαλή γυναικός, σε άριστη κατάσταση, του 4ου αιώνος π.Χ., την οποία χάρισαν στο στρατάρχη Λιστ.
Αυτός την έβγαλε από την Ελλάδα (σ.σ.: στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών διευθυντής ήταν ο Βάλτερ Βρέντε, αρχαιολόγος, αλλά ακραιφνής ναζί, με τον οποίο είχε συναντηθεί και ο Χίτλερ όταν είχε έλθει στην Αθήνα).
Σούνιο
Οι Γερμανοί, κατά την αποχώρησή τους, έκαναν ανατινάξεις κοντά στο Ναό του Ποσειδώνα.
Ένα περιστύλιο της ανατολικής πλευράς κομματιάστηκε.
Κορωπί
Στο σχολείο ήταν συγκεντρωμένη η αρχαιολογική συλλογή.
Οι Γερμανοί διέλυσαν τελείως αυτή τη συλλογή, πολλά αρχαία αντικείμενα τα χρησιμοποίησαν για να στολίσουν τη λέσχη τους, άλλα τα έκλεψαν και άλλα τα κατέστρεψαν.
Ελευσίνα
Γερμανοί στρατιώτες διέρρηξαν το μουσείο και αφαίρεσαν αγγεία και διάφορα ειδώλια.
Επίσης, οι χιτλερικοί ανέτρεψαν κολόνες και κατέστρεψαν διάφορα αρχαία στο εκεί μουσείο.
Ότι μπορούσαν το έπαιρναν σαν «ενθύμιο».
Με τις αρχαιότητες «προστάτευαν» το υδραγωγείο, το οποίο είχαν μετατρέψει σε καταφύγιο.
Αίγινα
Τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1941 ο Γερμανός αρχαιολόγος Βάλτερ γέμισε τέσσερα κιβώτια αρχαία από την Αίγινα και τα έβγαλε στο εξωτερικό.
Το τι πήρε αυτός ο «αρχαιολόγος» δεν έγινε δυνατό να εξακριβωθεί, γιατί επί πολλά έτη πριν από τον πόλεμο ο ίδιος έκανε ανασκαφές εκεί.
Μυκήνες
Το καλοκαίρι του 1941 Γερμανοί στρατιώτες πήραν δύο πλάκες από τον κυκλικό περίβολο των τάφων.
Τον Αύγουστο του 1943 πέντε Γερμανοί στρατιώτες μπήκαν στο Θησαυρό του Ατρέως και με κοπίδια, σφυριά κ.λπ. κατέστρεψαν τάφους για να αφαιρέσουν πέντε χάλκινους ήλιους.
Άλλοι «συμβάρβαροί» τους πυροβόλησαν με περίστροφα τα λιοντάρια στην Πύλη των Λεόντων.
Στο τέλος, οι αχρείοι έγραψαν και τα ονόματά τους, για να μείνουν στην Ιστορία.
Ολυμπία
Από την παραμονή των μηχανοκίνητων στο χώρο, προξενήθηκαν μεγάλες ζημιές (σ.σ.: δεκάδες εξ αυτών αναφέρονται). Και όλα αυτά έγιναν ύστερα από τη διαβεβαίωση του αντιπροσώπου του Γ’ Ράιχ, Αλτενμπουργκ, ότι η Ολυμπία είναι χώρος «που ενδιαφέρει εξαιρέτως τον Χίτλερ».
Να φανταστεί κανείς και να μην τον ενδιέφερε εξαιρετικώς!
Αγία Λαύρα
Από φωτιά που έβαλαν οι Γερμανοί, καταστράφηκε ο πάνω όροφος των κελιών του μοναστηριού.
Καλαμάτα
Γερμανικό πυροβολικό κανονιοβόλησε το βυζαντινό μοναστήρι της Βελανιδιάς, μέσα στο οποίο υπήρχαν πολλές βυζαντινές εικόνες και πολύτιμη βιβλιοθήκη.
Χαλκίδα
Κατά την περίοδο 1941-1942, οι Γερμανοί αρχαιολόγοι Λάουφερ και Χάρντερ έκαναν ανασκαφές.
Τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο στην Αθήνα ή αλλού. Αγνοούνται.
Κωπαΐδα
Γερμανοί αρχαιολόγοι έκαναν παράνομες ανασκαφές σε σπήλαιο της Κωπαΐδας.
Ο Λάουφερ έκανε ανασκαφές σε τάφους στην περιοχή.
Τα ευρήματα αγνοούνται.
Βεργίνα
Χωρίς καμιά άδεια, ο Γερμανός αρχαιολόγος Εξνερ έκανε ανασκαφές κοντά σε εκείνες του καθηγητή Ρωμαίου, μεταξύ Παλατίσας και Βεργίνας. Βρέθηκαν 4-6 τάφοι.
Τα ευρήματα δεν παραδόθηκαν στις ελληνικές αρχές, αλλά στη γερμανική στρατιωτική διοίκηση. Τις υποδείξεις των Ελλήνων αρχαιολόγων να μην κάνουν ανασκαφές τις αγνόησαν.
Κέρκυρα
Από γερμανικούς βομβαρδισμούς καταστράφηκαν: τον Σεπτέμβριο του 1943 ο βυζαντινός Ναός των Αγίων Πατέρων.
Οι βυζαντινοί Ναοί του Αγίου Δημητρίου και της Οδηγήτριας (σ.σ.: σε όλους υπήρχαν σπάνιες εικόνες).
Η Μητρόπολη των Καθολικών, μνημείο του 16ου αιώνα, που περιείχε έργα εξαιρετικής ιστορικής αξίας, πολύτιμες ιστορικές επιγραφές, εικόνες και άλλα κειμήλια.
Ο Ναός Ευαγγελισμού.
Οι τάφοι των ηρώων της ναυμαχίας της Ναυπάκτου.
Η Βιβλιοθήκη (βενετικό κτίριο του 18ου αιώνα), στην οποία υπήρχαν 70.000 τόμοι βιβλίων -μεταξύ αυτών ιστορικά χειρόγραφα, πολλές πρώτες εκδόσεις Ελλήνων και ξένων συγγραφέων (π.χ. η πρώτη έκδοση του Σαίξπηρ).
Μετέωρα
Καταστράφηκαν ή υπέστησαν μεγάλες ζημιές το Μοναστήρι της Μεταμόρφωσης (Μετέωρον), η Αγία Μονή, ο Άγιος Νικόλαος, ο Άγιος Στέφανος, ο Άγιος Χαράλαμπος, ο Παντοκράτορας, τα Μοναστήρια Ρουσάνου και Αγίου Αθανασίου.
Θεσσαλονίκη
Στις 31 Μαΐου 1944 οπλισμένοι Γερμανοί εισέβαλαν στο Μουσείο «Άγιος Γεώργιος» και έκλεψαν μαρμάρινο άγαλμα γυναίκας.
Στις διαμαρτυρίες είπαν ψέματα ότι τάχα το μετέφεραν σε καταφύγιο για ασφάλεια, ενώ το έστειλαν στη Βιέννη.
Κνωσός
Ο στρατηγός Ρίνγκελ έκλεψε από το Μουσείο της Κνωσού έντεκα πήλινα μινωικά αγγεία, μια χάλκινη υδρία και ένα λίθινο αγγείο.
Για πολλές μέρες, επίσης, μετέφεραν αντικείμενα από το μουσείο στο σπίτι όπου έμενε.
Στη συνέχεια, τα έστελνε στη Γερμανία (σ.σ.: αναφέρεται λίστα κλοπιμαίων).
Ακόμη, Γερμανοί στρατιώτες έκλεψαν ειδώλια των θεοτήτων του υστερομινωϊκού ΙΙΙ ιερού του ανακτόρου της Κνωσού, ενώ ο βασιλικός τάφος των Ισοπάτων καταστράφηκε ολοκληρωτικά από τους Γερμανούς στο τέλος του 1941 για να χρησιμοποιήσουν το υλικό σε παραπήγματα επάκτιων πυροβολείων.
Πηγές: Istorika themata / vice.com / Του Δημήτρη Σταυρόπουλου
