COVID-19 
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε ένα σαφές μήνυμα στη σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στο Παρίσι: να βοηθήσει την Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο και να κάνει τον Ρώσο Βλαντιμίρ Πούτιν να υποθέτει. Υπονομεύτηκε από το υποκείμενο της ομιλίας του: την περιφρόνησή του για τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.
Οι υπαινιγμοί του Μακρόν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα σχετικά με την ανάπτυξη στρατευμάτων στην Ουκρανία ανάπτυξη στρατευμάτων στην Ουκρανία ήταν σκόπιμα διφορούμενοι, σύμφωνα με αξιωματούχους, και αποσκοπούσαν στο να δημιουργήσουν αβεβαιότητα στο μυαλό των Ρώσων. Αλλά το μήνυμα του Γάλλου προέδρου «ό,τι χρειαστεί» ήταν αντίθετο με τις ρητές επιθυμίες του του Σολτς, σύμφωνα με αξιωματούχο που γνωρίζει τις συζητήσεις αυτές. Βέβαια, ο Σολτς έσπευσε να διαψεύσει δημοσίως τη θέση του Μακρόν μόλις αυτή έγινε πρωτοσέλιδο. Ο Γερμανός καγκελάριος απέκλεισε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο τα ευρωπαϊκά έθνη να στείλουν στρατεύματα.
Η διαφωνία αυτή αναδεικνύει τις μακροχρόνιες δυσκολίες συνεργασίας των δύο ηγετών, το διαφορετικό στυλ τους, αλλά και το πώς αυτές οι εντάσεις διαχέονται και θέτουν σε κίνδυνο την πορεία μιας σύγκρουσης που τελευταία γέρνει υπέρ της Ρωσίας.
Ηγέτης χωρίς θάρρος και φιλοδοξία
Σύμφωνα με έναν Γάλλο αξιωματούχο, ο Μακρόν βλέπει τον Σολτς ως έναν ηγέτη χωρίς θάρρος και φιλοδοξία που δεν μπορεί να σκεφτεί πέρα από το βραχυπρόθεσμο μέλλον. Το πρόσωπο αυτό, το οποίο μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας όπως και άλλοι από τους οποίους πήρε συνέντευξη το Bloomberg, επισήμανε την έλλειψη χημείας μεταξύ τους από την πρώτη ημέρα.
Στενοί συνεργάτες του καγκελαρίου αναγνωρίζουν επίσης ότι οι δύο τους δεν τα πάνε καλά. Στο Βερολίνο, ο Μακρόν θεωρείται μια μοναρχική φιγούρα που είναι καλύτερος στο να μιλάει μεγάλα οράματα παρά να τα υλοποιεί.
Αυτή η αντίληψη σημαίνει ότι μια άλλη από τις σπόντες του Μακρόν δεν έγινε δεκτή καλά στο Βερολίνο: μιλώντας μετά τη συνάντησή του στο Παρίσι, ο Γάλλος πρόεδρος κατηγόρησε τους συμμάχους που πρόσφεραν στην Ουκρανία απλώς «κράνη και υπνόσακους» την παραμονή του πολέμου – μια σαφής σπόντα κατά της Γερμανίας.
Τα σχόλια αυτά εξόργισαν την καγκελαρία επειδή η Γερμανία, μετά το επεισόδιο με τα κράνη, έχει γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος δωρητής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία μετά τις ΗΠΑ, παρόλο που είναι επιφυλακτική στο να παρασύρει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ στον πόλεμο στέλνοντας είτε στρατεύματα είτε τα πιο προηγμένα όπλα της.
Φόβοι για διάσπαση της ουκρανικής άμυνας
Η διαμάχη μεταξύ των συμμάχων της Ουκρανίας λαμβάνει χώρα σε μια δύσκολη στιγμή της εκστρατείας της για την απόκρουση της ρωσικής εισβολής. Με τα ευρωπαϊκά έθνη να υπολείπονται σε εχέγγυα πυροβολικού και τη ζωτικής σημασίας βοήθεια των ΗΠΑ να καθυστερεί στο Κογκρέσο, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι τα ρωσικά στρατεύματα μπορεί να διαπεράσουν τις άμυνές τους μέχρι το καλοκαίρι, ανέφερε το Bloomberg την Πέμπτη.
Στη συνάντηση της Δευτέρας, στην οποία συμμετείχαν 20 Ευρωπαίοι ηγέτες με αξιωματούχους από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Μακρόν είπε ότι ήθελε να διαλύσει τις αμφιβολίες σχετικά με την ικανότητα του Κιέβου να αντισταθεί σε μια επίδειξη ενότητας, σύμφωνα με έναν συμμετέχοντα.
Αλλά αυτή η ενότητα δεν άργησε να διαρραγεί, εν μέρει λόγω της διαμάχης μεταξύ των επικεφαλής των δύο μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης. Ο Steffen Hebestreit, εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, δήλωσε στο Bloomberg ότι η διαφωνία δεν ήταν μεταξύ του Μακρόν και του Σολτς, αλλά μεταξύ του Γάλλου προέδρου και της ευρύτερης ομάδας που θεώρησε ότι τα σχόλιά του ήταν εκτός γραμμής.
«Ανεξάρτητα από αυτό, και ανεξάρτητα από τους πολύ διαφορετικούς βασικούς τύπους που είναι ο Σολτς και ο Μακρόν, τα πάνε καλά και εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον», είπε.
Τα σχόλια του Μακρόν για τα χερσαία στρατεύματα προκάλεσαν αντιδράσεις από πολλούς συμμάχους και την προσοχή του Πούτιν. Ακόμα κι έτσι, έγιναν δεκτά με ικανοποίηση σε ορισμένες από τις χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία, αξιωματούχους των οποίων είχε βολιδοσκοπήσει πριν από την εκδήλωση, σύμφωνα με έναν άλλο παρευρισκόμενο.
«Είμαστε ένα ανοιχτό βιβλίο για τον Πούτιν, αναμένει ότι αύριο δεν θα φέρει ούτε Taurus ούτε ATACMS ούτε καν επαρκείς ποσότητες πυρομαχικών», έγραψε στο Χ ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Γκαμπριέλιους Λάντσμπεργκις, αναφερόμενος στους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που τόσο η Γερμανία όσο και οι ΗΠΑ ήταν απρόθυμες να παράσχουν. «Είναι επιτακτική ανάγκη να αλλάξουμε την προσέγγισή μας, να αγκαλιάσουμε τη στρατηγική ασάφεια, να σπάσουμε τα ταμπού και να συμπεριλάβουμε όλες τις διαθέσιμες επιλογές στην εργαλειοθήκη μας», είπε, υποστηρίζοντας τη θέση του Μακρόν.
Γερμανική ενόχληση
Αλλά οι αντιλήψεις ότι η Γερμανία δεν κάνει αρκετά, ενοχλούν τον καγκελάριο, δεδομένου ότι η χώρα του έχει δαπανήσει πολύ περισσότερα για βοήθεια από ό,τι ο γείτονάς της στην απέναντι όχθη του Ρήνου.
«Είμαι πολύ ενοχλημένος από την έλλειψη ισορροπίας μεταξύ αυτού που πραγματικά χρειάζεται τώρα και της συζήτησης για αυτό το ένα σύστημα», δήλωσε ο Σολτς σχετικά με τους πυραύλους Taurus νωρίτερα αυτή την εβδομάδα σε ένα συνέδριο στο Βερολίνο. «Αυτό που λείπει από την Ουκρανία είναι πυρομαχικά για όλες τις πιθανές αποστάσεις».
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο του Κιέλου, οι στρατιωτικές δεσμεύσεις μεταξύ Ιανουαρίου 2022 και Ιανουαρίου 2024 προς την Ουκρανία ανέρχονται σε 17,7 δισ. ευρώ (19 δισ. δολάρια) από τη Γερμανία και 0,64 δισ. ευρώ από τη Γαλλία. Η γαλλική κυβέρνηση λέει ότι έχει δαπανήσει 3,8 δισεκατομμύρια ευρώ, χωρίς να παρέχει ανάλυση των στοιχείων αυτών.
«Το ζήτημα είναι ότι η θέση του Μακρόν αποδυναμώνεται από το περιορισμένο ποσό της στρατιωτικής βοήθειας που έχει παράσχει η Γαλλία στην Ουκρανία μέχρι στιγμής, το οποίο δεν είναι ανάλογο με το προφίλ της ως η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης», σύμφωνα με τον Rym Momtaz, ερευνητή του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών με έδρα το Παρίσι.
Δύο υπεροπτικοί ηγέτες
Ένας αξιωματούχος της Ανατολικής Ευρώπης που έχει συνεργαστεί στενά με τους Γάλλους και τους Γερμανούς δήλωσε ότι και οι δύο ηγέτες θεωρούνται υπεροπτικοί, αλλά τουλάχιστον ο Μακρόν καταλαβαίνει ότι κάτι πρέπει να γίνει.
Οι σύμμαχοι επισημαίνουν ότι ο Σολτς δεν προσχώρησε καν στον Μακρόν ζητώντας ανοιχτά τη νίκη της Ουκρανίας, αντίθετα δήλωσε μόνο ότι η Ρωσία δεν πρέπει να κερδίσει τον πόλεμο και η Ουκρανία να μην τον χάσει.
Αυτή η επιφυλακτικότητα υπογραμμίζει τα πολύ διαφορετικά εσωτερικά πλαίσια για το ζευγάρι. Ο Γάλλος πρόεδρος θα παραμείνει αδιαμφισβήτητος μέχρι το τέλος της δεύτερης θητείας του το 2027, οπότε δεν μπορεί να διεκδικήσει επανεκλογή. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον ταλαιπωρημένο Γερμανό ομόλογό του, ο οποίος παλεύει να κρατήσει ενωμένο έναν ατίθασο τριμερή συνασπισμό που χάνει υποστήριξη από το ακροδεξιό AfD- ένα κόμμα του οποίου η αντίθεση στην αποστολή όπλων στην Ουκρανία βρίσκει κάποια εύνοια στους Γερμανούς ψηφοφόρους.
Στο παρασκήνιο αυτών των πολιτικών εντάσεων βρίσκεται η αντιστροφή της σχετικής οικονομικής τύχης από το 2018, όταν η ανάπτυξη της Γαλλίας άρχισε να ξεπερνά την ανάπτυξη της Γερμανίας. Οι προοπτικές της Γαλλίας για το εγγύς μέλλον είναι επίσης αισθητά καλύτερες μετά την ενεργειακή κρίση που έριξε τη Γερμανία – η οποία εξαρτιόταν επί μακρόν από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα – σε συρρίκνωση πέρυσι.
Γνωριμία ετών
Ο Μακρόν και ο Σολτς, που προηγουμένως ήταν υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών των χωρών τους, γνωρίζονται εδώ και πολλά χρόνια. Σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει το θέμα, σημείο καμπής στη σχέση τους ήταν όταν ο Scholz πρότεινε το 2018 να παραιτηθεί η Γαλλία από τη μόνιμη έδρα της στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών υπέρ μιας θέσης για την ΕΕ.
Η άποψη του Γάλλου ηγέτη διαμορφώνεται επίσης από τον σεβασμό του για την προκάτοχο του Σολτς, την Άνγκελα Μέρκελ, με την οποία συνεργάστηκε από το 2017 έως το 2021.
Σε μια ένδειξη νοσταλγίας, ο Μακρόν δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου της Δευτέρας: «Γνώρισα έναν κόσμο όπου η Γερμανία και η Γαλλία συμφωνούσαν μεταξύ τους».
