Στις 16 Δεκεμβρίου έρχεται η Αλβανίδα Υπουργός Εξωτερικών στην Αθήνα- Θα συζητηθούν όλα τα «αγκάθια» στις ελληνοαλβανικές σχέσεις

Στις 16 Δεκεμβρίου, η Αθήνα δεν θα υποδεχθεί απλώς τη νέα υπουργό Εξωτερικών, αλλά ολόκληρη την επόμενη φάση στις σχέσεις Ελλάδας – Αλβανίας όπως μεταδίδουν τα αλβανικά ΜΜΕ.

Στις 16 Δεκεμβρίου έρχεται η Αλβανίδα Υπουργός Εξωτερικών στην Αθήνα- Θα συζητηθούν όλα τα «αγκάθια» στις ελληνοαλβανικές σχέσεις

Η Ελίσα Σπιροπάλι, η νεοεκλεγείσα υπουργός Ευρώπης και Εξωτερικών της Αλβανίας, θα βρεθεί για πρώτη φορά επίσημα στην ελληνική πρωτεύουσα, προκειμένου να συναντήσει τον Γιώργο Γεραπετρίτη. Στον αλβανικό Τύπο η επίσκεψη περιγράφεται ως καθοριστική διπλωματική συνάντηση, με στόχο τη διαμόρφωση ενός νέου οδικού χάρτη συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες.

Ο μεγάλος πίνακας της ατζέντας

Πίσω από τις τυπικά ευγενικές δηλώσεις, η ατζέντα είναι ιδιαίτερα πλούσια και σύνθετη:

• Οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και ΑΟΖ στο Ιόνιο: Το ζήτημα αυτό, που βρίσκεται σε εκκρεμότητα εδώ και χρόνια, μπορεί να οδηγήσει σε συνυποσχετικό για την Χάγη και σε σαφή νομική επίλυση.

• Ενεργειακά και υποδομικά projects: Διασυνδέσεις ηλεκτρικού ρεύματος, αγωγοί φυσικού αερίου και πιθανές πλωτές υποδομές LNG στην Αδριατική και το Ιόνιο, στο πλαίσιο της νέας ενεργειακής αρχιτεκτονικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  ---

• Ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας: Η Ελλάδα εμφανίζεται ως «πύλη» αλλά και ως «εταίρος – φύλακας» της ενταξιακής διαδικασίας.

Και πάντα, σαν σταθερή υπόγεια σημείωση: Χιμάρα, ελληνική μειονότητα και υπόθεση Μπελέρη παραμένουν στο βάθος της ατζέντας.

Τα αλβανικά μέσα ενημέρωσης υπογραμμίζουν ότι η επίσκεψη παρουσιάζεται ως προσπάθεια «να ξεμπλοκάρει η θαλάσσια συμφωνία και να ανοίξει ο δρόμος για νέα συνεργασία».

Η ελληνική σκοπιά

Από την ελληνική πλευρά, η επίσκεψη θεωρείται ευκαιρία για σαφή προώθηση των βασικών στόχων:

• Οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών με δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για προσφυγή στη Χάγη.

• Ενσωμάτωση της Αλβανίας σε ενεργειακούς και μεταφορικούς διαδρόμους όπου η Ελλάδα παίζει κεντρικό ρόλο.

• Θέσπιση σαφών δεσμεύσεων σχετικά με το κράτος δικαίου και την προστασία της ελληνικής μειονότητας, η οποία αποτελεί σταθερή προτεραιότητα της ελληνικής διπλωματίας.

Η Αθήνα δεν κρύβει ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τον μηχανισμό της ΕΕ ως μοχλό πίεσης, όπως έχει ήδη γίνει στο πλαίσιο της υπόθεσης Μπελέρη, όπου έχει μπλοκάρει τεχνικές πρωτοβουλίες και ενδεχόμενα βήματα προώθησης των ενταξιακών διαδικασιών.

Στις 16 Δεκεμβρίου έρχεται η Αλβανίδα Υπουργός Εξωτερικών στην Αθήνα- Θα συζητηθούν όλα τα «αγκάθια» στις ελληνοαλβανικές σχέσεις

Τι θα καθορίσει την επιτυχία της συνάντησης

Μια θετική έκβαση της 16ης Δεκεμβρίου θα περιλαμβάνει:

1. Σαφή βήματα για ΑΟΖ/Χάγη: Δεσμευτικό συνυποσχετικό με χρονοδιάγραμμα.

2. Μηχανισμό προστασίας της μειονότητας: Μέσω διμερών επιτροπών ή ενταξιακών ρητρών που διασφαλίζουν δικαιώματα και περιουσίες.

3. Προώθηση ενεργειακών projects: Διασυνδέσεις φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, πιθανές υποδομές LNG, ενίσχυση της ελληνικής θέσης ως ενεργειακού κόμβου.

4. Αποσύνδεση της ευρωπαϊκής πορείας από μικροεκβιασμούς: Σαφής δέσμευση των Τιράνων ότι η πορεία προς την ΕΕ δεν θα συνοδεύεται από καταστρατήγηση των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, η Βόρεια Ήπειρος αποκτά ισχυρότερες εγγυήσεις, το Ιόνιο ξεκαθαρίζει νομικά, και η Αλβανία προχωρά προς πιο ώριμες σχέσεις με την Ελλάδα.

Μία μέρα, τρεις χάρτες

Στην Αθήνα δεν θα παρουσιαστεί μόνο ένας χάρτης:

• Ο θαλάσσιος χάρτης του Ιονίου, με τις ΑΟΖ και τα ενεργειακά μονοπάτια.

• Ο πολιτικός χάρτης της Βόρειας Ηπείρου, με έμφαση στη μειονότητα και τις διμερείς σχέσεις.

• Ο ευρωπαϊκός χάρτης των Δυτικών Βαλκανίων, που καθορίζει την πορεία της Αλβανίας προς την ένταξη.

Αν η συνάντηση περιοριστεί σε φωτογραφίες και τυπικές δηλώσεις, οι χάρτες θα μείνουν «γκρίζες ζώνες». Αν όμως προκύψει ένας πραγματικός «οδικός χάρτης» με ημερομηνίες και δεσμεύσεις, η 16η Δεκεμβρίου μπορεί να μείνει στην ιστορία ως η μέρα που Ελλάδα και Αλβανία αποφάσισαν να υπερβούν παλιές αντιπαραθέσεις και να χτίσουν μια πιο ώριμη συνεργασία.

Μέχρι τότε, η Αθήνα θα συνεχίσει να παίζει τον ρόλο του «εταίρου-θυρωρού» και τα Τίρανα θα ισορροπούν ανάμεσα στο «θέλω την Ευρώπη» και στο «δεν υποκύπτω σε πιέσεις από την Ελλάδα».