COVID-19 
Ο Εφραίμ Ζούροφ εντοπίζει τους τελευταίους ναζί που συμμετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο Ολοκαύτωμα και δηλώνει ότι ο μεγάλος αντίπαλός του πια είναι ο χρόνος. Όσοι συμμετείχαν στη συστηματική εξόντωση των έξι εκατομμυρίων Εβραίων στην Ευρώπη, είναι τώρα άνω των 90 χρονών και σχεδόν όλοι τους είναι αδύναμοι ή άρρωστοι. Ο ίδιος ο Ζούροφ είναι πλέον 72 ετών (έχει γεννηθεί τρία χρόνια μετά το τέλος του πολέμου) και κυνηγά πρώην ναζί εγκληματίες για περισσότερο από 40 χρόνια. Παρ’ όλη την ηλικία του είναι παθιασμένος με το έργο του, όσο όταν άρχιζε.
Τον τελευταίο καιρό, οι έρευνές του επικεντρώνονται σε μια γυναίκα της που ζει στη Λιθουανία, και τώρα πιθανώς είναι 97 ετών. Η γυναίκα αυτή, ως έφηβος φέρεται να συνέτριβε τα κρανία των μωρών των Εβραίων, που ήταν γείτονές της. Πριν από τρεις μήνες, ο Ζούροφ είχε πλησιάσει αρκετά στην υπόθεση, αλλά η πανδημία του κορωνοϊού έχει φρενάρει τις έρευνες για την τώρα. «Θα μπορούσε, αυτή η γυναίκα, να πεθάνει ανά πάσα στιγμή. Αυτοί είναι οι… κίνδυνοι του επαγγέλματος », λέει ο Ζούροφ από την Ιερουσαλήμ.
Στα σαράντα χρόνια του, ως κυνηγός των ναζί εγκληματιών, ο Ζούροφ ερεύνησε τις ταυτότητες περισσότερων από 3.000 υπόπτων σε 20 χώρες. «Πολλά κράτη αργούν να ευαισθητοποιήσουν τη δικαιοσύνη και να απαγγείλουν κατηγορίες», λέει. Ο θάνατος επέτρεψε σε πολλούς από τους υπόπτους να ξεφύγουν από την απονομή δικαιοσύνης. «Είναι κρίμα, εγκληματίες τέτοιου μεγέθους να απόλαυσαν γηρατειά και να είχαν έναν ήσυχο θάνατο», επισημαίνει.
Υπήρξαν όμως και αξιοσημείωτες επιτυχίες για τον τελευταίο κυνηγό ναζί. Όταν ρωτήθηκε, ποια ήταν η μεγαλύτερη σύλληψή του, ο Ζούροφ αναφέρει τον Dinko Šakić (Ντίνκο Σάκιτς), ο οποίος ήταν διοικητής του στρατοπέδου συγκέντρωσης Jasenovac στην Κροατία, που σε ηλικία 22 ετών ήταν υπεύθυνος για τη δολοφονία 2.000 ανθρώπων. Μετά τον πόλεμο, ο Σάκιτς, μετανάστευσε στην Αργεντινή, όπου έζησε επί 50 χρόνια πριν οδηγηθεί – μετά τις έρευνες του Ζούροφ – σε δίκη το 1998. Ο Σάκιτς γελούσε σαρδόνια όταν άκουσε την απόφαση των δικαστών: «Ένοχος και του επιβάλλεται 20 χρόνια φυλακή».
Πριν από ακριβώς εξήντα χρόνια Κυριακή, 11 Απριλίου του 1961, άρχισε στην Ιερουσαλήμ η δίκη του Adolf Eichmann (Άντολφ Άιχμαν), βασικού αρχιτέκτονα της Τελικής Λύσης για την εκκαθάριση των Εβραίων από τους Ναζί.
«Στην ουσία, ήταν μια δίκη όχι μόνο για τον Άιχμαν, αλλά για ολόκληρο το Ολοκαύτωμα. Για πρώτη φορά, επιζώντες είχαν την ευκαιρία να καταθέσουν επίσημα εναντίον του διώκτη τους», λέει ο Ζούροφ. «Ήμουν 12 χρονών τότε και ζούσα στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Θυμάμαι πολύ καλά τη δίκη, γιατί την παρακολουθήσαμε στην τηλεόραση». Ο Ζούροφ, έφηβος, εγκαταστάθηκε στο Ισραήλ, σπούδασε Ιστορία, και το 1986 έγινε διευθυντής του γραφείου του Κέντρου «Simon Wiesenthal», που πήρε το όνομά του από τον περίφημο κυνηγό ναζί, που πέθανε το 2005. «Όταν βλέπεις οι κόποι σου να έχουν αποτέλεσμα, νοιώθεις το πιο υπέροχο συναίσθημα στον κόσμο», λέει ο Ζούροφ.
Οι έρευνές του Εφραίμ Ζούροφ στηρίζονται σε τρεις πυλώνες: 1. Τον εντοπισμό πρώην Ναζί εγκληματιών, 2. Τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων για το χτίσιμο της υπόθεσης και 3. Την άσκηση πίεσης στην κυβέρνηση για απόδοση δικαιοσύνης.
Τα τελευταία χρόνια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον βοήθησαν να εντοπίσει μάρτυρες. Πριν από δέκα χρόνια, ξεκίνησε εκ νέου την Επιχείρηση Last Chance με ανταμοιβή 25.000 δολαρίων για πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψη και την καταδίκη πρώην Ναζί και συνεργατών τους.
Η τρέχουσα υπόθεσή του είναι σε συνεργάτες από τα κράτη της Βαλτικής. «Η Λιθουανία είχε το υψηλότερο ποσοστό θυμάτων του Ολοκαυτώματος: 220.000 Εβραίοι ζούσαν στη Λιθουανία και 212.000 δολοφονήθηκαν. Στις επαρχίες, στην ύπαιθρο, το ποσοστό των θανάτων έφθασε σχεδόν στο 98-99%. Ειδεχθείς δολοφονίες έγιναν από ντόπιους, γείτονες και γείτονες. Έτσι όσοι επέζησαν γνώριζαν καλά ποιοι ήταν οι δολοφόνοι», λέει ο Ζούροφ και συμπληρώνει τα βασικά στοιχεία που τον κάνουν να είναι ακόμα παθιασμένος κυνηγός ναζί εγκληματιών: «Το πέρασμα του χρόνου δεν μειώνει την ενοχή των δολοφόνων. Τα γηρατειά δεν πρέπει να παρέχουν προστασία σε άτομα που διέπραξαν τέτοια φρικτά εγκλήματα. Έχουμε την υποχρέωση απέναντι στα θύματα και τις οικογένειές τους να οδηγήσουμε σε δίκη τους δολοφόνους και να λογοδοτήσουν. Στέλνουμε ένα ηχηρό μήνυμα που λέει ότι αν διαπράξεις τέτοια εγκλήματα θα λογοδοτήσεις ακόμη και πολλά χρόνια αργότερα. Οι δίκες και οι καταθέσεις χρησιμεύουν για την καταπολέμηση των θεωριών περί άρνησης και παραμόρφωσης της ιστορίας του Ολοκαυτώματος. Αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν αδύναμοι όταν διέπραξαν τα εγκλήματά τους, ήταν στο αποκορύφωμα της σωματικής υγείας και αφιέρωσαν όλη τους την ενέργεια για να σκοτώσουν άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Τέλος σε όλες τις περιπτώσεις που αντιμετώπισα, δεν συνάντησα ποτέ έναν Ναζί που δήλωσε μετανοιωμένος ή να εξέφρασε τη λύπη του για όσα έγιναν.
Από τις αρχές του 2021, έχουν αποδοθεί κατηγορίες εναντίον δύο ατόμων, στη Γερμανία : Στον Irmgard Furchner, 95 ετών, για συνενοχή στη δολοφονία 11.430 ανθρώπων και στον «N..N» – ο οποίος είναι 100 ετών θεωρείται συνένοχος στη δολοφονία 3.518 ανθρώπων!
Πηγή: theguardian.com
