COVID-19 
Της Μαρίας Παπαπαναγιώτου*
Μέγιστες ανησυχίες εγείρουν τα δυο κρούσματα που εντοπιστήκαν στο Λεκανοπέδιο Αττικής και φέρουν συνδυασμό της μετάλλαξης Νοτίου Αφρική και Βραζιλίας .
Σύμφωνα με πληροφορίες του europost.gr, από την επικοινωνία με επιστήμονες του Ιατροβιολογικου Ινστιτούτου της Ακαδημίας Αθηνών, που πραγματοποιεί την γενετική ανάλυση, τα κρούσματα ιχνηλατούνται, αλλά δεν γνωρίζουμε αν είναι εισαγόμενα, ή ορφανά, με λίγα λόγια, δεν γνωρίζουμε τον βαθμό διασποράς στην κοινότητα .
Οι ειδικοί επιστήμονες του Ιατροβιολογικόυ Κεντρου αναφέρουν στο europost,gr ότι από τις 800 καθημερινά γενετικές αναλύσεις κρουσμάτων που πραγματοποιούν για τον προσδιορισμό των μεταλλάξεων στη χώρα και την Αττική, επικρατούσα στις ελληνικές μολύνσεις είναι ήδη η βρετανική μετάλλαξη.
Η παρουσία παραλλαγής με τον συδυασμό των δυο μεταλλάξεων Νοτίου Αφρικης και Βραζιλίας, είναι άγνωστο πως θα συμπεριφερθεί, αν θα επεκταθεί ή είναι ήδη εκτεταμένη.
Προς το παρόν , δεν ονομάζεται «Ελληνική Παραλλαγή», δεν την έχουμε ακουσει όμως να αναφερεται από άλλη χωρα, διεθνώς,- τουλαχιστον η κοινή γνωμη-, και φέρει στελέχη μετάλλαξης τα οποία δεν καλύπτονται πλήρως από τα φάρμακα για την αντιμετώπιση της νόσου, ούτε και από πολλά εμβόλια .
Εν μέσω της έκρηξης των μολύνσεων στην οποία για άλλη μια φορά βρισκόμαστε στην Ελλαδα, με τον υπόλοιπο κόσμο να αναφέρει ήδη το 4ο κύμα της πανδημίας, η επικράτηση και επέκταση της διασποράς μιας τέτοιας παραλλαγής με τον συνδυασμό των στελεχών Νοτίου Αφρικής και Βραζιλίας, θέτει σε αμφισβήτηση τα δεδομένα για την γρήγορη έξοδο της Ελλάδας από την πανδημία , όπως την προσμέναμε έναν μήνα πριν, στηριζόμενοι στην επιτάχυνση της χορήγησης του εμβολίου.
Τι σημαίνει όμως η παρουσία μιας παραλλαγής «συνδυασμού» ή «ανασυνδυασμού» μεταλλάξεων, και μάλιστα των πιο επιθετικών που παγκοσμίως έχουν εντοπιστεί? Της Νοτιοαφρικανικής και της Βραζιλιάνικης, για τις οποίες οι επιστημονικές ενδείξεις είναι ότι ίσως δεν αντιμετωπίζονται ούτε από το εμβόλιο ούτε από τις θεραπείες?
Καταρχήν η παρουσία ενός συνδυασμού μεταλλάξεων σε ένα τόπο, σημαίνει υψηλέ ιικο φορτίο, και ιδιαίτερα εκτεταμένη διασπορά της επιδημίας, ώστε να επιτρέπει στον ιό να πετυχει τον «συνδυασμού».
Ο Amir Attaran, καθηγητής επιδημιολογίας και δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Οττάβα εχει δηλωσει χαρακτηριστικά, ότι «όσο περισσότερος ιός κυκλοφορεί έξω στον κόσμο, κι όσο περισσότερες παραλλαγές επιτρέπεται να αναμιχθούν, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να παρασκευάσει (ο ιός) κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο.
Ο Dr. Fauci για τις παραλλαγές της Ελλάδας
Μιλώντας στην Καθημερινη , ο διασημος Δρ.Φάουτσι εδειξε τον κινδυνο δημιουργίας παραλλαγών Made in Greece, που μπορεί να δημιουργηθουν δηλαδή στην Ελλάδα: «∆εν θα µε εξέπληττε αν η Ελλάδα είχε τις δικές της παραλλαγές, τις οποίες πρέπει να αποµονώσει, για να σιγουρευτεί ότι τα εµβόλια που χρησιμοποιεί είναι πράγματι αποτελεσματικά στις µεταλλάξεις.»
Μάλιστα ο Αμερικανός ειδικός υπεδειξε στην χωρα την αναγκαιοτητα διεξοδικής ανιχνευσης κα απομόνωσης των όποιων παραλλαγών, στη μάχη της ανθρωπότητας για ανόσια, και ενόψει του ανοίγματος του Τουρισμού.
«Πρέπει να συνεχίσουµε να παρακολουθούµε, δηλαδή να κάνουµε γενετική και γονιδιωµατική αλληλουχία των στελεχών που υπάρχουν σε κάθε χώρα».
«Εάν εξακολουθούν να υπάρχουν µέρη του κόσµου που δεν έχουν τη δυνατότητα εµβολιασµού των κατοίκων τους και περιορισµού του ιού, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να έρθουν νέες παραλλαγές που θα µολύνουν την Ελλάδα, θα µολύνουν τις ΗΠΑ».
Η αποτελεσματικοτητα των εμβολιων και φαρμακων στις παραλαγές Νοτίου Αφρικής και Βραζιλίας
Όπως διευκρίνησε και ο Dr. Fauci,
- «η παραλλαγή που είναι πιο διαδεδοµένη είναι της Νοτίου Αφρικής, αυτή που ονοµάζουµε Β1351. Γνωρίζουµε ότι αυτή η παραλλαγή όχι µόνο είναι πιο µεταδοτική, αλλά επίσης, όσον αφορά την προστασία που θα περιµέναµε από τα µονοκλωνικά αντισώµατα, η αποτελεσµατικότητα είναι µειωµένη, αν όχι ανύπαρκτη. Αλλά και τα αντισώµατα από τα εµβόλια έχουν περίπου πέντε φορές µικρότερη αποτελεσµατικότητα όσον αφορά την ικανότητά τους για περιορισµό του µεταλλαγµένου ιού. Αυτά είναι τα απογοητευτικά νέα.
Ωστόσο, αυτό που γνωρίζουµε είναι ότι κάποια εµβόλια, για παράδειγµα τα εµβόλια mRNA της Moderna και της Pfizer, και της Johnson&Johnson, και πάλι προστατεύουν πολύ καλά από πολύ βαρύτερες καταστάσεις, όπως η εισαγωγή στο νοσοκοµείο ή ο θάνατος. Αλλα εµβόλια, όµως, µπορεί να µην είναι τόσο αποτελεσµατικά όσον αφορά αυτήν την παραλλαγή του ιού.
- Από την άλλη, παραλλαγή της Βραζιλίας µοιάζει πολύ µε εκείνη της Νοτίου Αφρικής.
Βεβαίως, υπάρχουν και άλλες παραλλαγές, όπως, για παράδειγµα,
- η Β117, που ξεκίνησε στο Ηνωµένο Βασίλειο. Γνωρίζουµε ότι είναι πολύ µεταδοτική από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ωστόσο, τα εµβόλια δείχνουν καλή αποτελεσµατικότητα, παρ’ όλη τη µεταδοτικότητά της. »
Συνδυασμός ή ανασυνδυασμός των μεταλλαξεων?
Ενώ η ιδέα δύο ή δυνητικά περισσότερων παραλλαγών του νέου κορανοϊού που συνδυάζονται για να δημιουργήσουν μια πολύ μεταλλαγμένη έκδοση του μπορεί να φαίνεται τρομακτική, οι ειδικοί λένε ότι ο ανασυνδυασμός ως επί το πλείστον είναι μια φυσική διαδικασία ιογενούς εξέλιξης.
Ο Colin Furness, ένας επιδημιολόγος που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, έχει εξηγήσει ότι η διαδικασία ανασυνδυασμού είναι «πολύ πιο ριζοσπαστική».
Για να αν συνδυασθεί ένας ιός, έχει δηλώσει ο Καναδός ιολόγος, δύο διαφορετικά στελέχη κορανοϊού πρέπει να εμφανιστούν στο ίδιο ανθρώπινο κύτταρο και να «καθαρίσουν μεγάλα κομμάτια» του γενετικού τους υλικού, δημιουργώντας «αλλαγές μεγάλης κλίμακας».
Για την ακρίβεια, για να προκύψει ανασυνδυασμένη μετάλλαξη «Κάποιο άτομο πρέπει να μολυνθεί δύο φορές με δύο διαφορετικά στελέχη ταυτόχρονα», σύμφωνα με τον Colin Furness “Αυτό μπορεί να μην ακούγεται ως κάτι εύκολο, παρόλα αυτά, , ταξιδεύοντας κανείς σε ένα αεροπλάνο για οχτώ ώρες, μπορεί να του συμβεί.”
Σύμφωνα με τον Furness, ο ανασυνδυασμός είναι πιο συχνός σε περιοχές όπου διαφορετικά στελέχη του ιού έχουν ευκαιρίες αλληλεπίδρασης – όπως μέσα σε αεροδρόμια ή σε πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα, όπως είναι αυτή την ώρα η Αττική. .Γιατί όχι, μπορεί να σκεφτεί κανείς, και εντός νοσοκομείων…
Προηγήθηκε παγκοσμίως η Καλιφορνεζικη ανασυνδυασμένη παραλλαγή,
Ο Καναδός ιολόγος , αλλά και άλλοι Καναδοί και Αμερικανοί εμπειρογνώμονες είχαν πρόσφατα σχολιάσει τον προηγούμενο μήνα το φαινόμενο του ανα συνδυασμού, όταν καταγραφηκε, για πρώτη φορά παγκοσμίως η ανα συνδυασμένη παραλλαγή της Καλιφόρνια, που έφερε στοιχεία ανασυνδυασμού δυο μεταλλάξεων
«Αυτό που σχεδόν σίγουρα συνέβη είναι ότι ένα άτομο μολύνθηκε τόσο από ένα στέλεχος του ιού από την Μ.Βρεττανία, όσο και από το στέλεχος του ιού από την Καλιφόρνια και μέσα στο σώμα αυτού του ατόμου, οι δύο ιοί ενώθηκαν και αντάλλαξαν γονίδια και δημιούργησαν έναν τρίτο τύπο του ιού που φέρει χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τόσο της Βρεττανικής όσο και της παραλλαγής της Καλιφόρνιας », είχε δηλώσει ο Amir Attaran, καθηγητής επιδημιολογίας και δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Οττάβα , ο οποίος είχε κρούσει τον κίνδυνο λέγοντας ότι η συμπεριφορά ενός τέτοιου υβριδίου του ιού δεν μπορεί να προβλεφθεί παρά μόνον να τεθεί υπό στενή παρακολούθηση στην πράξη .
Τις περισσότερες φορές, τέτοια μεταλλαγμένα υβρίδια παράγουν ακρωτηριασμένες εκδόσεις του ιού που δεν μπορούν πλέον να εξαπλωθούν σύμφωνα με τον Furness, αν και εξακολουθεί να υπάρχει η περιστασιακή δυνατότητα «ο ανασυνδυασμός να οδηγήσει σε κάτι που είναι αρκετά βιώσιμο».
Τι σημαίνει για την ανθρωπότητα
Ένας ανασυνδυασμός θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε ένα πολύ διαφορετικό κύμα της πανδημίας, όπως ομολογούν οι ειδικοί .
Το αν η πιθανή εξάπλωση των υβριδίων των ανασυδυασμένων στελεχών θα μπορούσε να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων COVID-19, είναι ακόμα άγνωστο
Αν και δεν έχουν δημοσιευθεί δεδομένα από την Ελληνική επιστημονική κοινότητα για την Ελληνική ανασυνδυασμένη μετάλλαξη, ο Dr.Fauci, μιλώντας στην Καθημερινή έκρουσε τον κίνδυνο των παραλλαγών που μπορεί να έρθουν στη χώρα, πριν οι άνθρωποι προλάβουν να εμβολιαστούν.
«Δεν έχουμε ιδέα τι σημαίνει ( μια ανασυνδυασμένη παραλλαγή) όσον αφορά την απόκριση αντισωμάτων ή την επιτυχία του εμβολίου, αλλά είναι ανησυχητικό.” τονίζει ο καθηγητής Timothy Sly ομότιμος καθηγητής στη Σχολή Επαγγελματικής και Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Ryerson, ο οποίος είχε από τα μέσα Φεβρουαρίου προετοιμάσει την διεθνή κοινότητα ότι ο ανασυνδυασμός της Καλιφόρνια μπορεί να ήταν ο πρώτος “αλλά μάλλον δεν είναι ο τελευταίος.”
Ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της πιθανότητας δημιουργίας μιας πολύ επικίνδυνης έκδοσης του νέου κορανοϊού πρέπει να είναι ο περιορισμός του αριθμού των μολύνσεων και ο εμβολιασμός όσο το δυνατόν περισσότερων ανθρώπων, είπε.
*Η Μαρία Παπαπαναγιώτου είναι διακεκριμένη δημοσιογράφος, με διεθνή εξειδίκευση σε θέματα υγείας και είναι τακτική αρθρογράφος του europost.gr
