COVID-19 
Η ανακάλυψη ενός νέου μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ ανακατεύει και πάλι την τράπουλα στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο.
Το ζητούμενο είναι τα επόμενα βήματα της Τουρκίας, καθώς στην Αθήνα θεωρούν ότι η ηρεμία επί του πεδίου που απολαμβάνει η Ελλάδα το τελευταίο διάστημα είναι τεχνητή, ότι οι φραστικές απειλές στις οποίες επιδίδονται συνεχώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ανώτεροι αξιωματούχοι του καθεστώτος αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κλίμα και ότι ο Τούρκος Πρόεδρος δεν θα διστάσει να προχωρήσει σε κλιμάκωση της έντασης, ακόμα και σε θερμό επεισόδιο, αν κρίνει ότι αυτό εξυπηρετεί τις επιδιώξεις του.
Ο σουλτάνος εξακολουθεί να καλλιεργεί πολεμικό κλίμα απέναντι στην Ελλάδα και επανήλθε, στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, στο σχήμα ότι «θα έρθω νύχτα», το οποίο αυτή τη φορά συνδύασε με την απειλή του πυραύλου Tayfun. Το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών και της επικείμενης εισβολής είναι καθημερινό ψωμοτύρι στα τουρκικά μέσα.
Οι Τούρκοι συνεχίζουν τις παραβιάσεις και τις υπερπτήσεις, όχι πάντως σε μεγαλύτερη ένταση απ’ ό,τι τους προηγούμενους μήνες. Μέσα σε αυτό το κλίμα, έχει σημασία -και για την Αθήνα- το πώς θα αντιδράσει ο Ερντογάν στην ανακάλυψη του νέου κοιτάσματος στο οικόπεδο 6, το οποίο, με τις πιο συγκρατημένες εκτιμήσεις, θα προσθέσει άλλα τρία τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια στα επιβεβαιωμένα κοιτάσματα της Κύπρου, ανεβάζοντας το συνολικό δυναμικό της στα 12 τρισεκατομμύρια κυβικά. Το κοίτασμα βρίσκεται στο οικόπεδο 6, μέρος του οποίου διεκδικεί επισήμως η Τουρκία ως ευρισκόμενο εντός της δικής της υφαλοκρηπίδας.
Κυβερνητικά στελέχη στην Αθήνα θεωρούν υπαρκτό το ενδεχόμενο να προχωρήσει η Τουρκία σε μια πρόκληση στην κυπριακή ΑΟΖ, στέλνοντας εκεί το πλοίο-γεωτρύπανο «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν», η αποστολή του οποίου σε τουρκικά νερά έξω από τον Κόλπο της Αττάλειας ολοκληρώνεται στις 23 Ιανουαρίου. Οπως εκτιμούν, δεν θα το στείλει κατ’ ανάγκη στο οικόπεδο 6, όπου συνεχίζει τις έρευνες η κοινοπραξία ENI-Total, καθώς η παρουσία μεγάλων εταιρειών λειτουργεί συνήθως αποτρεπτικά, μπορούν όμως να το στείλουν οπουδήποτε εντός της κυπριακής ΑΟΖ για να δηλώσουν παρουσία και ισχύ.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως το σενάριο αυτό θα αρχίσει να γίνεται όλο και πιο επικίνδυνο όσο πιο κοντά πλησιάζουμε στις τουρκικές εκλογές και όσο πιο καθαρό γίνεται το προεκλογικό τοπίο για τον Τούρκο Πρόεδρο. Οπως λένε χαρακτηριστικά, όταν ο Ερντογάν θα έχει μάθει τον αντίπαλό του και θα μπορεί να μετρήσει τον αντίκτυπο των κινήσεών του στο εκλογικό σώμα, τότε κανένα σενάριο δεν θα πρέπει να αποκλείεται, ούτε καν αυτό της σκόπιμης πρόκλησης ενός θερμού επεισοδίου.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Ερντογάν θα μπορούσε, πέρα από μια πρόκληση στην κυπριακή ΑΟΖ, να προχωρήσει και σε προκλήσεις με αποδέκτη την Ελλάδα, είτε στην περιοχή του παράνομου Τουρκολιβυκού Μνημονίου, είτε σε κάποιο νησί ή νησίδα του Αιγαίου που η Τουρκία επιθυμεί να «γκριζάρει» και εγείρει συνεχώς το θέμα της αποστρατιωτικοποίησής τους. Παράλληλα, η Αθήνα υπολογίζει και το σενάριο η Τουρκία να κινηθεί διά αντιπροσώπου (την κυβέρνηση της Τρίπολης, την οποία ελέγχει) για να δημιουργήσει εμπόδια στις προγραμματισμένες έρευνες στα ελληνικά οικόπεδα νοτίως της Κρήτης. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρείται πιθανό το ενδεχόμενο να στείλει η κυβέρνηση της Τρίπολης επιστολή διαμαρτυρίας στον ΟΗΕ ή ακόμα και να καταθέσει συντεταγμένες. Στην Αθήνα αναγνωρίζουν πως δύο βασικοί λόγοι για τους οποίους ο Ερντογάν δεν έχει προχωρήσει από τα λόγια στα έργα είναι οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, που βρίσκονται σε εξέλιξη, για την αναβάθμιση των τουρκικών F-16 και η δυνατότητα του φιλελληνικού λόμπι να θέσει όρους και εμπόδια.
Εκτιμούν ωστόσο πως όσο πλησιάζουμε στις τουρκικές εκλογές η σημασία και αυτού του αναχώματος θα βαίνει μειούμενη. Σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα εστιάζει στην όσο το δυνατόν ταχύτερη ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, ειδικά ενόψει της εξοπλιστικής φρενίτιδας στη γείτονα και της πρόθεσης του Ερντογάν να ξοδέψει 35,5 δισ. για όπλα τα επόμενα δύο χρόνια. Το δεύτερο μέλημα της Αθήνας είναι να επανενεργοποιηθεί ο δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στο Λευκό Παλάτι και το Μέγαρο Μαξίμου και γι’ αυτό αποδέχθηκε τη γερμανική πρωτοβουλία να υπάρξει συνάντηση ανάμεσα στη διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού Αννα-Μαρία Μπούρα και στον εκπρόσωπο της τουρκικής προεδρίας και εξ απορρήτων του Ερντογάν, Ιμπράημ Καλίν, στις Βρυξέλλες. Η συνάντηση αυτή πραγματοποιήθηκε πριν από 10 περίπου μέρες στα γραφεία της γερμανικής μόνιμης αντιπροσωπείας στη βελγική πρωτεύουσα, παρουσία του διπλωματικού συμβούλου του Γερμανού καγκελαρίου Ολαφ Σολτς, Γενς Πλέτνερ. Θα πρέπει να σημειωθεί πως, σε αντίθεση με την ανάλογη γερμανική πρωτοβουλία το 2020, οι Γερμανοί δεν ασκούν διαμεσολάβηση, αλλά ο ρόλος τους εξαντλείται στη διευθέτηση της συνάντησης. Οπως λένε κυβερνητικές πηγές, το ζητούμενο ήταν να ξανανοίξει αυτός ο δίαυλος επικοινωνίας και αυτό έγινε στις Βρυξέλλες. Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει η δυνατότητα της απευθείας επικοινωνίας με το τουρκικό προεδρικό μέγαρο σε περίπτωση που -όπως περιμένουν- η ένταση κλιμακωθεί.
Το θέμα είναι τι αντανακλαστικά θα επιδείξει η Αθήνα και πόσο αποφασιστική θα είναι η απάντηση της Ελληνικής κυβέρνησης…
