COVID-19 LIVE όλες οι εξελίξεις

ΑΡΘΡΑ ΓΝΩΜΗΣ

Τα αρνητικά σημεία της Συμφωνίας Ελλάδος – Αιγύπτου για τις Θαλάσσιες Ζώνες

Του αντιστρατήγου Λάμπρου Τζαούμη

H Συμφωνία της ΑΟΖ με την Αίγυπτο ήταν μια λύση ανάγκης, η οποία προέκυψε λόγω του τουρκο-λιβυκού Συμφώνου. Το περιεχόμενο της συμφωνίας δεν έχει δημοσιοποιηθεί μέχρι στιγμής, αλλά από τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας μπορούν να επισημανθούν τα εξής ;

– Κατέδειξε για μια ακόμα φορά την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού από την πλευρά μας. Η Τουρκία υπογράφοντας το παράνομο μνημόνιο με τη Λιβύη, πέραν του γεγονότος ότι έκοψε τη Ν.Α. Μεσόγειο στη μέση, πρόλαβε την αναβλητικότητα της Ελλάδας, καθόσον οι συζητήσεις με το Κάιρο διεξάγονταν επί 15ετία χωρίς αποτέλεσμα. Οδηγηθήκαμε στην υπογραφή της συμφωνίας «τρέχοντας» πίσω από τις εξελίξεις, προκειμένου να ανατρέψουμε τα τετελεσμένα που είχαν δημιουργηθεί. Να υπενθυμίσουμε ότι, πριν υπογραφεί το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο, ο Τούρκος ΥΠΑΜ κ. Ακάρ τον Οκτ. του 2018 είχε μεταβεί στη Λιβύη και μας είχε εξαγγείλει τη συμφωνία με σχετικούς χάρτες. Παρ΄ όλα αυτά ουδεμία ενέργεια εκδηλώθηκε από την πλευρά μας. Η Ελλάδα ήταν η επισπεύδουσα στη συμφωνία και η Αίγυπτος εκμεταλλευόμενη το γεγονός αυτό άσκησε πιέσεις προκειμένου να πάρει τα μέγιστα σε ότι αφορά τα συμφέροντά της. Αυτό ενδεχομένως να οδήγησε σε υποχωρήσεις (π.χ μειωμένη επήρεια των νήσων μας στις θαλάσσιες ζώνες) που θα διαπιστώσουμε όταν δει η συμφωνία το φως της δημοσιότητας. Αν συνέβη κάτι τέτοιο, η ελληνική πλευρά θα οδηγηθεί σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία με ετεροβαρείς όρους σε ότι αφορά την επήρεια των νησιών μας, που η ίδια αποδέχθηκε μέσω της εν λόγω συμφωνίας.

– Ο καθορισμός ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου δημιουργεί μια διεθνή νομική διαφορά μεταξύ 4 κρατών, καθόσον συμπίπτει με το τουρκολιβυκό σύμφωνο. Αυτό ενδεχομένως να δημιουργεί την εντύπωση ότι η διαφορά μπορεί να επιλυθεί μέσω ενός Διεθνούς Δικαιοδοτικού Δικαστηρίου. Πρέπει να επισημάνουμε ότι η προσφυγή σε Διεθνές Δικαστήριο δεν κατοχυρώνει απόλυτα τα ζωτικά συμφέροντα και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, καθόσον οι αποφάσεις για κάθε περίπτωση είναι μοναδικές και βασίζονται σε διεθνή νομοθεσία που ερμηνεύεται διαφορετικά από τα διάδικα μέρη. Απαραίτητη προϋπόθεση επίσης είναι οι χώρες να έχουν αποδεχθεί τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου. Να επισημάνουμε ότι το 1976 λόγω κρίσης που είχε δημιουργηθεί ανάμεσα στις δύο χώρες για το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας, η Ελλάδα προσέφυγε μονομερώς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αλλά η Τουρκία δεν προσήλθε και το Δικαστήριο κήρυξε εαυτόν αναρμόδιο. Δεν θα είχε επίσης ουσιαστικό αποτέλεσμα αν η προσφυγή δεν περιελάμβανε και πολιτική συμφωνία για το σύνολο των διαφορών που υπάρχουν ανάμεσα στη χώρα μας και την Τουρκία και το οποιοδήποτε αποτέλεσμα θα διατηρούσε την υφιστάμενη κατάσταση έντασης.

– Ένας χάρτης της συμφωνίας ΑΟΖ Ελλάς – Αιγύπτου, που είδε το φως της δημοσιότητας, δείχνει το ανατολικό όριο που φτάνει περίπου στο μέσον της Ρόδου. Αυτό σημαίνει ότι πήγαμε σε μια τμηματική οριοθέτηση, η οποία αφήνει εκτός την περιοχή από τον 28ο μεσημβρινό και ανατολικότερα. Η τμηματική οριοθέτηση δημιουργεί προβληματισμούς αν έγινε κατόπιν απαίτησης της Αιγύπτου που δεν επιθυμούσε να αποτελέσει μέρος της ελληνοτουρκικής διένεξης για το θέμα του Καστελορίζου ή επειδή η ελληνική πλευρά δεν ήθελε να προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας; Να επισημάνουμε ότι η περιοχή από τον 28ο μεσημβρινό και ανατολικότερα διεκδικείται από την Τουρκία από το 2011 που κάθε χρόνο καταθέτει γραπτώς συντεταγμένες στον ΟΗΕ, με τις οποίες επιχειρεί να την οικειοποιηθεί. Η υπογραφή λοιπόν της συμφωνίας ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου δεν ανατρέπει τις διεκδικήσεις της Τουρκίας ανατολικότερα του 28ου μεσημβρινού.

– Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη την αντίδραση της Τουρκίας και να είμαστε έτοιμοι για το επόμενο βήμα. Η Τουρκία μας έχει δείξει αδιάλλακτη επιμονή στο σκοπό που θέτει, αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις του διεθνούς παράγοντα. Θεμελιώδης κανόνας στις διεθνείς σχέσεις είναι να έχεις την ικανότητα να προβλέπεις τις κινήσεις του αντιπάλου, προκειμένου να προετοιμάσεις και εσύ τις δικές σου.

*Ο αντιστράτηγος ε.α Λάμπρος Τζούμης είναι τακτικός επιστημονικός συνεργάτης του europost.gr

Back to top button