Τέλος στο πλαφόν κέρδους σε καύσιμα και σούπερ μάρκετ – Φόβοι για ανεξέλεγκτη αισχροκέρδεια και «ράλι» ανατιμήσεων από 1η Ιουλίου

Η ελληνική αγορά βρίσκεται στο κατώφλι μιας κρίσιμης μετάβασης, καθώς από την 1η Ιουλίου παύει να ισχύει το πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους που είχε επιβληθεί το 2020 ως μέτρο συγκράτησης της αισχροκέρδειας σε συνθήκες πανδημίας.

Τέλος στο πλαφόν κέρδους σε καύσιμα και σούπερ μάρκετ – Φόβοι για ανεξέλεγκτη αισχροκέρδεια και «ράλι» ανατιμήσεων από 1η Ιουλίου

Με την κατάργηση αυτού του περιορισμού, η ανησυχία για σαρωτικές αυξήσεις τιμών είναι πλέον διάχυτη σε καταναλωτές και κοινωνία. Η συγκεκριμένη ρύθμιση είχε αποτελέσει ανάχωμα επί σχεδόν τέσσερα χρόνια, χάρη σε διαδοχικές παρατάσεις, προκειμένου να προστατεύσει το εισόδημα των νοικοκυριών από κερδοσκοπικές πρακτικές σε είδη πρώτης ανάγκης. Η άρση της, ωστόσο, ανοίγει διάπλατα την πόρτα σε ένα περιβάλλον πλήρους «απελευθέρωσης», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κόστος ζωής.

Η κυβέρνηση, προφανώς αντιλαμβανόμενη την κοινωνική αγωνία, έχει ήδη απευθύνει αυστηρές συστάσεις στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, στους προμηθευτές και στους πρατηριούχους καυσίμων να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν προκλητικές αυξήσεις. Σε αντίθετη περίπτωση, διαμηνύει ότι δεν θα διστάσει να επιβάλει υψηλά πρόστιμα για παραβιάσεις και να δημοσιοποιήσει τα ονόματα όσων επιχειρήσεων επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν την άρση του πλαφόν για να θησαυρίσουν σε βάρος του καταναλωτή.

Ωστόσο, οι φόβοι για ένα νέο κύμα ακρίβειας δεν είναι αβάσιμοι. Ήδη οι τιμές δείχνουν ανησυχητική τάση:

• Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός σε βασικά αγαθά παραμένει επίμονα υψηλός, με εκρηκτικές αυξήσεις σε κατηγορίες όπως τα φρούτα (+13,2%) και τα ροφήματα καφέ, κακάο, τσαγιού (+12,3%).

• Ψωμί, δημητριακά, κρέας, γαλακτοκομικά παρουσιάζουν επίσης σημαντικές αυξήσεις.

  ---

• Ζάχαρη, γλυκά, παγωτά και σοκολάτες ακολουθούν ανοδική τροχιά, ενώ αναψυκτικά, χυμοί και εμφιαλωμένα νερά καταγράφουν ανατιμήσεις σε πολλές κατηγορίες.

Τέλος στο πλαφόν κέρδους σε καύσιμα και σούπερ μάρκετ – Φόβοι για ανεξέλεγκτη αισχροκέρδεια και «ράλι» ανατιμήσεων από 1η Ιουλίου

Επιπλέον, η τιμή των καυσίμων ήδη σκαρφαλώνει, εν μέρει λόγω της γεωπολιτικής αστάθειας στη Μέση Ανατολή, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί να τινάξει στον αέρα τον οικογενειακό προϋπολογισμό.

Η κυβέρνηση προσπαθεί να επιβάλει «ηθική αυτορρύθμιση» στην αγορά. Ωστόσο, είναι εύλογο το ερώτημα αν οι εκκλήσεις θα εισακουστούν ή αν θα δούμε ένα ανεξέλεγκτο κύμα αυξήσεων που θα κορυφωθεί μέσα στο καλοκαίρι, πλήττοντας με ιδιαίτερη σφοδρότητα τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά.

Προκειμένου να προλάβει φαινόμενα κερδοσκοπίας, το υπουργείο Ανάπτυξης και η ΔΙΜΕΑ έχουν ήδη ξεκινήσει εντατικούς ελέγχους. Στις αρχές Ιουνίου, πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες έρευνες στις δέκα μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ της χώρας, συλλέγοντας χιλιάδες παραστατικά για να διαπιστωθεί αν τηρήθηκαν οι προβλέψεις της προηγούμενης ρύθμισης. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία τρία χρόνια επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ σε παραγωγούς, εισαγωγείς και μεγάλες αλυσίδες λιανικής, δείγμα της έκτασης του φαινομένου.

Τώρα, χωρίς το «δίχτυ ασφαλείας» του πλαφόν, η αγορά εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά. Η κυβέρνηση μπορεί να υπόσχεται αυστηρούς ελέγχους και κυρώσεις, αλλά η πραγματική δοκιμασία θα είναι αν μπορεί να αποτρέψει τη νέα έξαρση της αισχροκέρδειας που απειλεί να μετατρέψει τον πληθωρισμό σε μόνιμο εφιάλτη για την ελληνική κοινωνία.