Θέρμανση: Αν και ορισµένοι αναλυτές πιστεύουν ότι ο ΟΠΕΚ+ έχει αρκετή πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα για να αντισταθµίσει τη διαταραχή στις ιρανικές εξαγωγές, εάν το Ισραήλ στοχεύσει τις πετρελαϊκές υποδοµές του, η πλεονάζουσα χωρητικότητα πετρελαίου στον κόσµο παραµένει σε µεγάλο βαθµό συγκεντρωµένη στη Μέση Ανατολή, ειδικά µεταξύ των κρατών του Κόλπου.
Θέρμανση: Πόσο θα πληρώσουμε βενζίνη και πετρέλαιο στο εφιαλτικό σενάριο να χτυπήσει εγκαταστάσεις του Ιράν το Ισραήλ
Ειδικότερα, η Μέση Ανατολή αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο της παγκόσµιας προσφοράς αργού.
Το Ιράν αντλεί περίπου 3,3 εκατ. βαρέλια αργού ηµερησίως τους τελευταίους µήνες, καθιστώντας το τον τρίτο µεγαλύτερο παραγωγό στον ΟΠΕΚ. Εκτιµάται ότι έως και το 4% της παγκόσµιας προσφοράς θα µπορούσε να κινδυνεύσει εάν το Ισραήλ στοχεύσει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Σύµφωνα µε τη Citigroup, ειδικότερα, ένα µεγάλο χτύπηµα του Ισραήλ στην εξαγωγική ικανότητα του Ιράν θα µπορούσε να αφαιρέσει 1,5 εκατ. βαρέλια ηµερήσιας προσφοράς από την αγορά. Εάν το Ισραήλ χτυπούσε µικρές υποδοµές, θα µπορούσαν να χαθούν 300.000 έως 450.000 βαρέλια.
Πόσο θα πληρώσουμε βενζίνη και πετρέλαιο θέρμανσης
Η σουηδική τράπεζα SEB προειδοποίησε ότι τα συµβόλαια µελλοντικής εκπλήρωσης
του αργού µπορεί να εκτιναχθούν πάνω από τα 200 δολάρια το βαρέλι σε ένα ακραίο σενάριο, ενώ σύµφωνα µε την Goldman Sachs µια διαρκής πτώση της ιρανικής παραγωγής θα µπορούσε να αυξήσει τις τιµές του πετρελαίου κατά 20 δολάρια το βαρέλι. Αυτό προϋποθέτει ότι ο ΟΠΕΚ+ δεν θα «απαντήσει» αυξάνοντας την παραγωγή.
Εάν τα βασικά µέλη του ΟΠΕΚ+ όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα αντισταθµίσουν ορισµένες από τις απώλειες παραγωγής, οι τιµές του πετρελαίου θα µπορούσαν να δουν µικρότερη αύξηση, κάτω από τα 10 δολάρια βαρέλι, όπως εξηγεί η Goldman.
Υπάρχει επίσης ανησυχία ότι η Τεχεράνη θα µπορούσε να αυξήσει το διακύβευµα στοχεύοντας ενεργειακές υποδοµές σε γειτονικά κράτη ή οδούς εφοδιασµού, συµπεριλαµβανοµένων των κρίσιµων Στενών του Ορµούζ. Το «choke point» αυτό «χειρίζεται» πάνω από 20 εκατ. βαρέλια την ηµέρα ή περισσότερο από το 20% της παγκόσµιας προσφοράς πετρελαϊκών υγρών καυσίµων.
Ενα ενδεχόµενο κλείσιµο των Στενών που µπορεί να οδηγήσει σε σηµαντική περαιτέρω αύξηση των τιµών του πετρελαίου, θα ασκούσε εκ νέου ανοδική πίεση στον πληθωρισµό και θα επιβάρυνε την ανάπτυξη, όπως σηµειώνει η Goldman Sachs.
«Οποιοδήποτε κλείσιµο των Στενών του Ορµούζ θα αντιπροσώπευε σηµείο καµπής για την παγκόσµια αγορά πετρελαίου και την παγκόσµια οικονοµία. Αυτό µπορεί να συµβεί µόνο εάν το Ιράν βρεθεί σε µια κατάσταση χωρίς άλλες επιλογές.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, οι παγκόσµιες αγορές πετρελαίου θα βρεθούν σε αχαρτογράφητα νερά, µε τις τιµές του πετρελαίου πιθανότατα να βιώνουν απότοµη και σηµαντική άνοδο πολύ πέρα από τα προηγούµενα υψηλά ρεκόρ. Ωστόσο, πιστεύουµε ότι µια τέτοια αύξηση θα ήταν προσωρινή καθώς οι δυνάµεις της αγοράς προσαρµόζονται, ενώ διερευνώνται εναλλακτικοί δρόµοι εξαγωγών», όπως σηµειώνει η Citigroup. Κατά την Fitch Solutions, το κλείσιµο των Στενών του Ορµούζ θα µπορούσε να στείλει τις τιµές του πετρελαίου στα 150 δολ./ βαρέλι ή και υψηλότερα.
Η ένταση στη Μέση Ανατολή και το ενδεχόμενο ενός ισραηλινού χτυπήματος στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν προκαλούν ανησυχία για την πορεία των τιμών καυσίμων και ρεύματος. Αν και η Ελλάδα δεν εισάγει πετρέλαιο από το Ιράν, λόγω του εμπάργκο, μια κλιμάκωση της κρίσης θα έχει άμεσες επιπτώσεις στις τιμές καυσίμων, αλλά και στο κόστος παραγωγής και μεταφοράς, ενώ σε ενδεχόμενο κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ οι επιπτώσεις θα είναι μεγαλύτερες και για τη χώρα μας.
Ο φόβος πιθανής επιστροφής του ενεργειακού εφιάλτη, που θα δοκιµάσει εκ νέου τις εύθραυστες οικονοµίες πλανάται σε όλη την Ευρώπη µετά την κλιµάκωση των πολεµικών συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή.
Το ενδεχόµενο µιας γενίκευσης της κρίσης σε µια περιοχή που αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο της παγκόσµιας παραγωγής πετρελαίου συνιστά πλέον µια πραγµατική απειλή για την παγκόσµια αγορά του µαύρου χρυσού και ενισχύει τον κίνδυνο νέων διαταραχών στις παγκόσµιες αλυσίδες αξίας, αύξησης των τιµών ενέργειας και τροφίµων, όπως και του κόστους µεταφορών, οδηγώντας σε υψηλότερο πληθωρισµό και χαµηλότερους ρυθµούς ανάπτυξης.
Οι επιπτώσεις µιας τέτοιας εξέλιξης για την ανοχύρωτη ενεργειακά Ευρώπη και πολύ περισσότερο για οικονοµίες υψηλής ενεργειακής εξάρτησης, όπως της Ελλάδας, θα είναι επώδυνες.
Ολα τα βλέµµατα είναι στραµµένα στη Μέση Ανατολή και στα αναµενόµενα αντίποινα του Ισραήλ κατά του Ιράν για την αιφνίδια επίθεση µε βαλλιστικούς πυραύλους στο έδαφός του την περασµένη Τρίτη.
Ενα χτύπηµα στις ενεργειακές εγκαταστάσεις του Ιράν θα µπορούσε, σύµφωνα µε τους αναλυτές, να οδηγήσει τις τιµές πετρελαίου ξανά στα 100 δολάρια το βαρέλι, καθώς το Ιράν αντιπροσωπεύει το 4% της παγκόσµιας προσφοράς. Αξίζει να αναφερθεί ότι η τιµή του brent κατέγραψε άνοδο 5% την προηγούµενη Πέµπτη, όταν ο Τζο Μπάιντεν είπε ότι οι ΗΠΑ συζητούν εάν θα υποστηρίξουν πιθανές ισραηλινές επιθέσεις στις ιρανικές ενεργειακές υποδοµές.
Σε ένα ακόµη χειρότερο σενάριο αντεπίθεσης του Ιράν σε ενεργειακές υποδοµές του Ισραήλ –κάτι για το οποίο προειδοποίησε την Παρασκευή Ιρανός αξιωµατούχος– και πιθανό κλείσιµο των στενών του Ορµούζ από όπου διέρχεται πάνω από το 20% της παγκόσµιας προσφοράς πετρελαίου, θα έβαζε την πετρελαϊκή αγορά σε αχαρτογράφητα νερά.
«Το Ιράν είναι µια µεγάλη χώρα µε πολλά οικονοµικά κέντρα, ενώ το Ισραήλ έχει τρεις ηλεκτροπαραγωγικούς σταθµούς και ορισµένα διυλιστήρια, τα οποία µπορούµε να χτυπήσουµε ταυτόχρονα», δήλωσε αξιωµατούχος του Ιράν.
Τι θα γίνει στην Ελλάδα;
Αν και η Ελλάδα δεν εισάγει πετρέλαιο από το Ιράν, λόγω του εµπάργκο, µια κλιµάκωση της κρίσης θα έχει άµεσες επιπτώσεις στις τιµές καυσίµων, αλλά και τα κόστη παραγωγής και µεταφοράς, ενώ σε ενδεχόµενο κλείσιµο των στενών του Ορµούζ οι επιπτώσεις θα είναι µεγαλύτερες και για τη χώρα µας.
Οι πρώτες αναταράξεις στη διεθνή αγορά πάντως αναµένεται να γίνουν αντιληπτές από τους καταναλωτές καυσίµων άµεσα. Η αύξηση της τιµής του αργού τύπου brent µέσα σε µια εβδοµάδα κατά 8% (εκτοξεύτηκε στα 78 δολάρια το βαρέλι από την περασµένη Τρίτη µε την κλιµάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή) µεταφέρθηκε ήδη στις τιµές χονδρικής βενζινών και πετρελαίου κίνησης.
Από τις αρχές της εβδοµάδας, σύµφωνα µε παράγοντες της αγοράς, οι αυξήσεις θα περάσουν και στις τιµές αντλίας, οι οποίες θα αυξηθούν περί τα 25 σεντς το λίτρο. Η µέση τιµή της βενζίνης πανελλαδικά, όπως καταγράφεται στο Παρατηρητήριο Τιµών του ΥΠΕΝ, κινήθηκε το τελευταίο τριήµερο στα 1,75 λεπτά/ λίτρο και του πετρελαίου κίνησης στα 1,52 λεπτά/λίτρο.
Αυξηµένη σε σχέση µε τις αρχικές προβλέψεις της αγοράς (1,10 λεπτά/λίτρο) θα είναι και η τιµή του πετρελαίου θέρµανσης στην έναρξη της χειµερινής περιόδου (15 Οκτωβρίου), χωρίς να µπορεί κανείς επί του παρόντος να προβλέψει πού θα κινηθεί η τιµή στη διάρκεια της περιόδου. Παράγοντες της ενεργειακής αγοράς χαρακτηρίζουν το διάστηµα µέχρι και τις 15 Οκτωβρίου ως «αιωνιότητα», για να περιγράψουν την αβεβαιότητα της αγοράς.
Η µεγάλη εικόνα που διαµορφώνεται στη διεθνή αγορά ανατρέπει τα δεδοµένα και για την πορεία της τιµής ηλεκτρικού ρεύµατος, που καθορίζεται σε µεγάλο βαθµό τη φθινοπωρινή περίοδο από τη µείωση της κατανάλωσης.
Ο παράγοντας αυτός δεν εγγυάται πλέον την αναµενόµενη αποκλιµάκωση της χονδρεµπορικής τιµής. Η τιµή του φυσικού αερίου στον ευρωπαϊκό κόµβο TTF ξεπέρασε την Παρασκευή τα φράγµα των 40 ευρώ/mw και έκλεισε στα προθεσµιακά συµβόλαια του Νοεµβρίου στα 40,925 ευρώ/mw και του ∆εκεµβρίου πάνω από τα 41 ευρώ/mw.
Ενδεχόµενη επίθεση του Ιράν στις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου του Ισραήλ θα οδηγήσει ακόµη υψηλότερα τις τιµές του καυσίµου, ενώ πρόσθετες πιέσεις στις τιµές αναµένεται να ασκήσει η αύξηση της ζήτησης τον χειµώνα λόγω θέρµανσης.
Ο ∆ιεθνής Οργανισµός Ενέργειας (IEA) προβλέπει αύξηση της παγκόσµιας ζήτησης φυσικού αερίου το 2024 και υψηλό όλων των εποχών το 2025, καθώς η ανάπτυξη της Ασίας και οι καθυστερήσεις στην ανάπτυξη νέων κοιτασµάτων LNG θα περιορίσουν την προσφορά.
Η τιµή του φυσικού αερίου θα πρέπει να σηµειωθεί ότι αποτελεί βασική παράµετρο προσδιορισµού της χονδρεµπορικής τιµής ρεύµατος, ειδικά στην Ελλάδα που το φυσικό αέριο αντιπροσωπεύει το 40%45% του µείγµατος ηλεκτροπαραγωγής. Αυτό σηµαίνει ότι οι όποιες αυξήσεις της τιµής του φυσικού αερίου θα συµπαρασύρουν προς τα πάνω και τις τιµές ηλεκτρικής ενέργειας.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα