Το σχέδιο της ΕΕ να αξιοποιήσει τα «παγωμένα» ρωσικά κεφάλαια προς όφελος της Ουκρανίας τίθεται υπό δοκιμασία, καθώς το Βέλγιο συνεχίζει να διατηρεί ενστάσεις.
Από τις Βρυξέλλες, όπου μετέβη για τη Σύνοδο Κορυφής, ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ προειδοποίησε ότι θα μπλοκάρει την πρωτοβουλία αν τα υπόλοιπα κράτη-μέλη δεν ικανοποιήσουν τις ανησυχίες του με δεσμευτικές απαντήσεις.
Ο ντε Βέβερ ζήτησε «πλήρη κατανομή του κινδύνου» σε περίπτωση που η Ρωσία κινηθεί νομικά και διεκδικήσει την επιστροφή των κεφαλαίων. Επιπλέον απαίτησε νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις ότι, αν υπάρξει τελικά ανάκτηση χρημάτων από τη Ρωσία, όλα τα κράτη-μέλη θα συνεισφέρουν και ότι κάθε χώρα που έχει δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα συμμετάσχει στην πρωτοβουλία.
«Αν ικανοποιηθούν αυτές οι τρεις, για μένα λογικές, προϋποθέσεις, μπορούμε να προχωρήσουμε», εξήγησε, προειδοποιώντας πως σε αντίθετη περίπτωση θα κινηθεί νομικά τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο για να σταματήσει την απόφαση.
Το Βέλγιο ανησυχεί ιδιαίτερα επειδή μεγάλο μέρος των ρωσικών κεφαλαίων είναι δεσμευμένο στο Euroclear, με έδρα στις Βρυξέλλες, και φοβάται ότι θα βρεθεί εκτεθειμένο αν η Μόσχα κερδίσει δικαστικά την επιστροφή των κεφαλαίων. Υπάρχουν επίσης φόβοι για αντίποινα, καθώς η Ρωσία έχει προειδοποιήσει ότι δεν θα μείνει αδρανής σε περίπτωση κατάσχεσης.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι το κόστος πιθανών ρωσικών αντιποίνων θα το επωμιστούν ευρωπαϊκές εταιρείες με δραστηριότητα στη Ρωσία: «Αν πάρουμε τα χρήματα του Πούτιν, εκείνος θα πάρει τα δικά μας ως αντίποινα», τόνισε.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Σύνοδο, το Βέλγιο φέρεται να πίεσε για να μειωθεί η σαφήνεια των τελικών συμπερασμάτων και ζήτησε από την Κομισιόν πρώτα να αξιολογήσει τον τρόπο λειτουργίας του μηχανισμού και μετά να προετοιμάσει νομική πρόταση.
Επιπλέον, το Βέλγιο επιθυμεί να συμπεριληφθούν στο σχέδιο και τα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας που βρίσκονται σε άλλα κράτη-μέλη, τα οποία εκτιμώνται σε περίπου 25 δισ. ευρώ.
Το Βέλγιο ασκεί πιέσεις να στηριχθεί μια πολιτική πρόταση για κατάσχεση —ή «αξιοποίηση»— των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ως εξασφάλιση για δάνεια αποζημίωσης ύψους 140 δισ. δολαρίων προς την Ουκρανία. Τα δάνεια αυτά θα αποπληρωθούν στη Μόσχα μόνο εφόσον το Κρεμλίνο αποδεχθεί να καταβάλει αποζημιώσεις στην Ουκρανία — ουσιαστικά μια εξέλιξη που θεωρείται απίθανη.
Η ΕΕ δηλώνει ότι κοντά στα 200 δισ. ευρώ σε ενεργητικό της κεντρικής ρωσικής τράπεζας θα παραμείνουν «παγωμένα» μέχρι η Ρωσία να συμφωνήσει σε αποζημιώσεις. Οι Ευρωπαίοι θεωρούν την κατάσχεση ως τον πιο αξιόπιστο τρόπο να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της Ουκρανίας στον πόλεμο, που πλησιάζει στην τέταρτη χρονιά.
Η ανάγκη για το σχέδιο ενισχύθηκε όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ανέστειλε την αμερικανική χρηματοδότηση προς το Κίεβο, λέγοντας πως οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν μόνο να πουλάνε όπλα εφόσον άλλοι σύμμαχοι, όπως η ΕΕ, καλύψουν τα έξοδα.
Αν το σχέδιο των δανείων εγκριθεί, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει επίσης να αποφασίσουν τους όρους των δανείων και αν η Ουκρανία θα υποχρεωθεί να χρησιμοποιήσει μέρος των χρημάτων για να αγοράσει ευρωπαϊκά όπλα — κάτι που θα ενίσχυε την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
Η ευρωπαϊκή απόφαση έχει ευρύτερες επιπτώσεις: θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για παρόμοιες κινήσεις από τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο, που επίσης διαθέτουν δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια και έχουν δηλώσει προθυμία να ακολουθήσουν το παράδειγμα.
Στο μεταξύ, αμερικανικές αρχές πληροφόρησαν πρόσφατα τους ευρωπαίους ότι, προς το παρόν, οι ΗΠΑ δεν θα στηρίξουν την πρωτοβουλία — μια εξέλιξη που εξέπληξε δυσάρεστα τις Βρυξέλλες.
Από ρωσικής πλευράς, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα προειδοποίησε πως οποιαδήποτε ενέργεια κατάσχεσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα λάβει «οδυνηρή απάντηση». Υποστήριξε ότι ενέργειες χωρίς τη συγκατάθεση της Ρωσίας είναι άκυρες από τη σκοπιά του διεθνούς και συμβατικού δικαίου και προειδοποίησε ότι όποιος εμπιστεύεται τα χρήματά του σε Δυτικοευρωπαίους, συμπεριλαμβανομένου του Euroclear, «κινδυνεύει να τα χάσει».
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα