Μια πρωτοποριακή ελληνική έρευνα φέρνει στο φως τις ψυχολογικές επιπτώσεις της υπερβολικής χρήσης του TikTok. Νεότεροι χρήστες δείχνουν αυξημένα σημάδια άγχους, κατάθλιψης και αϋπνίας, με τους ειδικούς να προειδοποιούν ότι ο εθισμός στο TikTok δεν είναι απλώς ψηφιακός—είναι υπαρξιακός.
Το TikTok έχει καθιερωθεί ως η πιο δημοφιλής κοινωνική πλατφόρμα για τη γενιά Z, προσελκύοντας εκατομμύρια νέους καθημερινά με περιεχόμενο απόλυτα προσαρμοσμένο στις προτιμήσεις τους. Ωστόσο, πίσω από την ευχάριστη ψυχαγωγία, ελλοχεύουν σοβαροί ψυχολογικοί κίνδυνοι. Νέα μελέτη του ΕΚΠΑ αναδεικνύει για πρώτη φορά διεθνώς τα επίπεδα εθισμού στο TikTok και τη σύνδεσή τους με την ψυχική υγεία, με τη βοήθεια μιας καινοτόμας κλίμακας μέτρησης.
Πόσο κοστίζει στην ψυχική μας υγεία η καθημερινή «δόση» TikTok;
Η εντατική χρήση της εφαρμογής έχει αρχίσει να χτυπά «καμπανάκι» στους ειδικούς. Όπως αποκαλύπτει έρευνα του Εργαστηρίου Κλινικής Επιδημιολογίας του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, οι χρήστες που αφιερώνουν ώρες καθημερινά στην πλατφόρμα παρουσιάζουν αυξημένα συμπτώματα άγχους, καταθλιπτικής διάθεσης και αϋπνίας.
Η ομάδα του Καθηγητή Πέτρου Γαλάνη ανέπτυξε την πρώτη διεθνώς «Κλίμακα Εθισμού στο TikTok» (TikTok Addiction Scale), ένα εργαλείο που εντοπίζει τα επίπεδα εξάρτησης σε μόλις λίγα λεπτά. Η μελέτη αποκαλύπτει ότι οι έφηβοι που περνούν κατά μέσο όρο 2,7 ώρες ημερησίως στην εφαρμογή, αντιμετωπίζουν κινδύνους για την ψυχική τους υγεία.
Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι στον εθισμό;
Το 16,9% των νέων βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο εθισμού, με τις γυναίκες να εμφανίζουν διπλάσιο ποσοστό από τους άνδρες (19,1% έναντι 7,3%). Όσο υψηλότερη η εξάρτηση, τόσο περισσότερα και τα συμπτώματα: άγχος, κατάθλιψη, μειωμένος ύπνος, και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι χρήστες παραδέχονται δυσκολία στο να ελέγξουν το χρόνο που αφιερώνουν στην πλατφόρμα, συχνά εις βάρος του διαβάσματος ή της εργασίας τους.
Ενδεικτικά, το 55,7% των συμμετεχόντων ανέφερε συμπτώματα άγχους, ενώ το 31,5% εμφάνιζε σημάδια κατάθλιψης. Η μέση διάρκεια ύπνου περιορίστηκε στις 6 ώρες, λιγότερες απ’ όσες απαιτούνται για την καλή ψυχική και σωματική υγεία.
Γιατί είναι τόσο εθιστικό το TikTok;
Ο σχεδιασμός της εφαρμογής είναι βασισμένος σε έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό αλγόριθμο που προβλέπει τις προτιμήσεις του χρήστη, διατηρώντας τον σε συνεχή εμπλοκή με το περιεχόμενο. Το κάθετο scroll, τα σύντομα βίντεο και η απρόσκοπτη εμπειρία θέασης δημιουργούν ένα ψηφιακό περιβάλλον δύσκολο να εγκαταλείψεις. Δεν είναι τυχαίο ότι η πλατφόρμα μετρά ήδη πάνω από 2,2 δισεκατομμύρια χρήστες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο εθισμός στο TikTok
Σύμφωνα με τον κ. Γαλάνη, καθοριστικό ρόλο στους ανήλικους έχουν οι γονείς, οι οποίοι πρέπει να θέτουν όρια στη χρήση με ξεκάθαρα επιχειρήματα, αξιοποιώντας τα εργαλεία γονικού ελέγχου της εφαρμογής. Παράλληλα, η συμβολή των εκπαιδευτικών είναι καθοριστική στην οικοδόμηση μιας υγιούς ψηφιακής κουλτούρας.
Η πολιτεία, από την πλευρά της, θα μπορούσε να ενσωματώσει την ψηφιακή εκπαίδευση ήδη από το δημοτικό, ενώ στους ενήλικες, ο αυτοέλεγχος και η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας όταν εντοπίζονται σημάδια εξάρτησης είναι απαραίτητα βήματα.
Η ομάδα πίσω από την έρευνα
Η ερευνητική εργασία πραγματοποιήθηκε από τους: Πέτρο Γαλάνη (Επίκουρος Καθηγητής), Αγλαΐα Κατσιρούμπα (υποψήφια Διδάκτορας), Παρίσης Γάλλος (Επίκουρος Καθηγητής), Ολυμπία Κωνσταντακοπούλου (μέλος ΕΔΙΠ), Ιωάννης Μωύσογλου (υποψήφιος μεταδιδάκτορας), Μαρία Τσιαχρή και Ζωή Κατσιρούμπα (υποψήφιες Διδάκτορες). Τα αποτελέσματα έχουν δημοσιευθεί στα διεθνή επιστημονικά περιοδικά Psychiatry International και Pediatric Reports.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα