COVID-19 
Οι πλημμύρες «βυθίζουν» σειρά από παροχές, με πρώτο το επίδομα τροφίμων Market Pass ενώ οι ανατιμήσεις χτυπούν κόκκινο. Στο τραπέζι μάλιστα, φέρεται να είναι και έξτρα φόρος προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το κόστος από τις φυσικές καταστροφές των τελεταίων μηνών από τις πλημμύρες στη Θεσσαλία και τις φωτιές στον Έβρο.
Όλα δείχνουν ότι ένα «καυτό» φθινόπωρο ακρίβειας είναι προ των πυλών. Ήδη, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κωστής Χατζηδάκης ανακοίνωσε επίσημα ότι η κυβέρνηση καταθέτει συμπληρωματικό προϋπολογισμό 600 εκατ. ευρώ. Οι καταστροφές στη Θεσσαλία, αλλά και εκείνες που προηγήθηκαν στον Έβρο είναι μεγάλες. Οι ανάγκες για ζεστό χρήμα προκειμένου να δοθούν αποζημιώσεις αλλά και να αποκατασταθούν οι ζημιές σε βασικές υποδομές είναι επιτακτικές. Έτσι, λοιπόν, ο οικονομικός σχεδιασμός της κυβέρνησης αλλάζει δραματικά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα ευρωπαϊκά κονδύλια ύψους 2,2 δισ. ευρώ – που είναι ανακατανομή κονδυλίων – έχει ένα μυστικό. Μόλις 250 εκατ. ευρώ θα είναι τα επιπλέον χρήματα που αναμένεται να έρθουν στην Ελλάδα, με τους αισιόδοξους να λένε ότι μπορεί να φτάσουν τα 400 εκατ. ευρώ. Αλλά και αυτά δεν θα έρθουν άμεσα, αλλά περί το τέλος του έτους.
Έρχεται έξτρα φόρος
Σε αυτό το πλαίσιο, στο τραπέζι μπαίνει ένας έξτρα φόρος για να χρηματοδοτηθεί το κόστος των φυσικών καταστροφών. Ο Κωστής Χατζηδάκης αναφέρθηκε με δηλώσεις του στο «σλοβενικό μοντέλο» χρηματοδότησης των δαπάνες αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής. Έχει να κάνει με ειδική εισφορά σε μισθωτούς, αυτοαπασχολούμενους, αγρότες και επιχειρήσεις.
Το σενάριο διαψεύδουν πηγές του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Ο υπουργός δε, έσπευσε να διευκρινίσει, προαναγγέλλοντας «αύξηση κονδυλίων για φυσικές καταστροφές» στον προϋπολογισμό του 2024 και πως τα σχέδια δεν αφορούν «κάποιο μέτρο άδικο ή μέτρο το οποίο θα προκαλέσει κοινωνική αναταραχή». Αλλά νωρίτερα, είχε στείλει το μήνυμα πως «πρέπει να βάλουμε όλοι πλάτη, πρωτίστως οι έχοντες».
Ωστόσο, οι πληροφορίες αναφέρουν πως στον προϋπολογισμό του 2024 θα δημιουργηθεί ένας νέος κωδικός εσόδων, που θα συνδέεται με έναν «κουμπαρά». Σε αυτόν θα κληθούν να εισφέρουν «πρωτίστως οι έχοντες», δηλαδή μεγάλες επιχειρήσεις και φορολογούμενοι με μεγάλη οικονομική επιφάνεια.
Η συνεισφορά, λένε οι πληροφορίες, θα είναι εθελοντική και τους ακριβείς όρους αναμένεται να περιγράψει στην ομιλία του στη ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Συμπληρωματικός προϋπολογισμός – Τέλος το Market Pass
Μπροστά σε αυτό το σκηνικό «τρόμου» στην οικονομία, ο Κωστής Χατζηδάκης ανακοίνωσε επίσημα ότι η κυβέρνηση θα καταθέσεις συμπληρωματικό προϋπολογισμός. Όπως δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας:
«Θα χρειαστεί για την κάλυψη των άμεσων αναγκών να κατατεθεί συμπληρωματικός προϋπολογισμός στη Βουλή. Θα είναι περίπου 600 εκατ. ευρώ. Θα κατατεθεί εντός των επόμενων ημερών. Υπολογίζουμε ότι τα 450 εκατ. ευρώ θα είναι δράσεις κρατικής αρωγής και τα 150 εκατ. ευρώ θα είναι για την κάλυψη των αγροτών μέσω του ΕΛΓΑ», σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης.
«Η οικονομία μας έχει ισχυροποιηθεί σε σχέση με το 2019 γι’ αυτό έχουμε και τις αλλεπάλληλες πιστοληπτικές αναβαθμίσεις, αλλά δεν είμαστε ούτε Σουηδία, ούτε Ελβετία. Πρέπει να ισορροπήσουμε μεταξύ της αναγκαίας κοινωνικής ευαισθησίας και στην ανάγκη να έχουμε μια σοβαρή οικονομική πολιτική που να αντέχει στον χρόνο. Έτσι θα προχωρήσουμε και προφανώς αυτό θα έχει αντανάκλαση στις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού» συμπλήρωσε.
Παράλληλα, σημείωσε ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα στο 0,7% του ΑΕΠ είναι αδιαπραγμάτευτος, προσθέτοντας και πως θα ήταν σφάλμα να ζητηθεί από την Κομισιόν χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής. Όπως είπε, αυτό θα έστελνε το μήνυμα ότι η Ελλάδα θα αρχίσει να ξανακυλά στην κρίση.
Ερωτηθείς για τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, είπε ότι το επίδομα της προσωπικής διαφοράς θα δοθεί στους συνταξιούχους κανονικά. «Δεν ξέρω αν θα δοθεί τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο» διευκρίνισε ο ίδιος. Σχετικά με την αύξηση του κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης είπε ότι επίσης θα δοθεί, καθώς ήταν δέσμευση της κυβέρνησης.
«Εκείνο που πιστεύω ότι δεν θα μπορέσουμε να επεκτείνουμε για τους δύο τελευταίους μήνες του έτους είναι το market pass. Ξέρω ότι στενοχωριούνται όσοι μας ακούνε, αλλά πρέπει να κρατήσουμε μια ισορροπία», ανέφερε ο Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος προανήγγειλε ότι θα συνεχιστεί το επίδομα θέρμανσης, όπως τα προηγούμενα χρόνια.
Πού μπαίνει «πάγος»
Το ψαλίδι στο market pass αναμένεται ότι δεν θα είναι το μόνο μέτρο που ήταν στο τραπέζι αλλά τελικά δεν θα υλοποιηθεί, παρότι η ακρίβεια καλπάζει. Υπενθυμίζεται ότι πριν από την επέλαση της κακοκαιρίας, τα μέτρα που ήταν στο τραπέζι περιλάμβαναν μεταξύ άλλων:
Επέκταση του market pass μέχρι το τέλος του 2023
Ενίσχυση και διεύρυνση του επιδόματος θέρμανσης
Διατήρηση των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος για τους ευάλωτους
Παράταση του μειωμένου ΦΠΑ για άλλους 6 μήνες στο τουριστικό πακέτο, τις μεταφορές, την εστίαση και τον πολιτισμό.
Νέος γύρος ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα και τρόφιμα
Οι καταστροφές στον θεσσαλικό κάμπο πυροδοτούν νέο γύρο ανατιμήσεων. Αντιμέτωπα με νέες αυξήσεις στο κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα τυροκομικά προϊόντα, ιδίως στη φέτα, θα βρεθούν τα νοικοκυριά, καθώς η Θεσσαλία τροφοδοτεί όλες τις ζώνες γάλακτος για την παραγωγή τυριών.
Η έκταση των καταστροφών σε καλαμπόκι, τριφύλλι και μηδική που αποτελούν τις βασικές ζωοτροφές θα ωθήσει προς τα πάνω και το κόστος του κρέατος και του γάλακτος σε ποσοστό μέχρι και 20%.
«Χρυσό» θα πληρώνουν οι καταναλωτές και το ελαιόλαδο, καθώς σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις η παραγωγή θα μειωθεί από τους 340.000 τόνους στους 150.000- 180.000 τόνους.
Όσον αφορά την τιμή παραγωγού με τα μέχρι στιγμής δεδομένα και τους νόμους της αγοράς, θεωρητικά η τιμή θα ξεπεράσει το διψήφιο νούμερο και όλα τα νούμερα άνω των 10 ευρώ είναι πιθανά. Ήδη, οι παραγωγοί πωλούν το χύμα ελαιόλαδο στα 150-160 ευρώ τον τενεκέ από 60-80 ευρώ που ήταν μέχρι πριν από δύο χρόνια.
Την ανιούσα έχουν πάρει και οι τιμές των καυσίμων λόγω της αύξησης των διεθνών τιμών του πετρελαίου στα 92 δολάρια το βαρέλι. Η τιμή της αμόλυβδης ξεπερνά τα 2 ευρώ το λίτρο, ενώ το πετρέλαιο κίνησης βρίσκεται μια ανάσα από τα 1,8 ευρώ το λίτρο.
