COVID-19 
Της Καλλιόπης Χαραλαμποπούλου
«Το φιλί»: Η ιστορία πίσω από τον μαγευτικό συμβολικό πίνακα του Γκούσταφ Κλιμτ
Αυστριακός ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος της Απόσχισης (Sezession) της Βιέννης που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της Αρ Νουβό (Art Nouveau). Είχε σημαντική συμβολή στη διεθνή αναγνώριση της αυστριακής τέχνης και υπήρξε από τους πρώτους που κατάφεραν να συνδυάσουν την εικονιστική με την αφηρημένη ζωγραφική.
«Το Φιλί» είναι διάσημος πίνακας του Αυστριακού ζωγράφου Γκούσταφ Κλιμτ. Ενας πίνακας που δημιουργήθηκε την περίοδο 1907-1908 και ανήκει στη λεγόμενη χρυσή περίοδο του ζωγράφου.
Θεωρείται το πιο διάσημο έργο του Κλιμτ, αλλά και ένα από τα διασημότερα της Αρ Νουβό. Ο Κλιμτ είχε σημαντική συμβολή στη διεθνή αναγνώριση της αυστριακής τέχνης και υπήρξε από τους πρώτους που κατάφεραν να συνδυάσουν την εικονιστική με την αφηρημένη ζωγραφική.
Το ζευγάρι, τα λουλούδια, ο χρυσός
Στο κέντρο του πίνακα, αναπαριστάται ένα ζευγάρι που είναι έτοιμο να φιληθεί. Κατά κάποιους, τα μοντέλα στον πίνακα είναι ο ίδιος ο Κλιμτ και η αγαπημένη του, Emilie Flοge.
Η μούσα του Emilie Flοge / εργο του Κλιμτ από το 1902
Το υπόβαθρο είναι σε σκούρο χρυσό χρώμα, ενώ τα δύο σώματα καλύπτονται από χρυσά ενδύματα, διακοσμημένα με γεωμετρικά σύμβολα. Το ζευγάρι στέκεται πάνω σε ένα βράχο γεμάτο λουλούδια, ο οποίος κόβεται απότομα στα δεξιά του πίνακα, ενώ λουλούδια υπάρχουν και στα μαλλιά των δύο προσώπων.
Επίσης, ένα χρυσό φυτό βρίσκεται στο δεξιό μέρος, μπροστά από την γυναίκα, ενώ ένα χρυσό φωτοστέφανο σε σχήμα καμπάνας διακοσμημένο με κυκλικά σχήματα, το οποίο ξεκινά πίσω από τους ώμους του άνδρα, περιβάλει το ζευγάρι.
Το φιλί
Ο πίνακας παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην έκθεση Kunstschau το 1908 για τα 60 χρόνια από την άνοδο του Φραγκίσκου Ιωσήφ στο θρόνο, όταν πια η Απόσχιση, το καλλιτεχνικό κίνημα στο οποίο συμμετείχε ο Κλιμτ, είχε αρχίσει να χάνει έδαφος.
Στην ίδια έκθεση εκτέθηκαν και άλλοι δύο πίνακές του, η Ελπίδα ΙΙ και η Δανάη. Ο πίνακας ανήκει σήμερα στην πινακοθήκη Μπελβεντέρε της Βιέννης, η οποία αγόρασε το έργο αμέσως μετά την πρώτη του εμφάνιση. «Το φιλί» έκτοτε έχει αναπαραχθεί πολλές φορές.
Η γυναίκα υποτάσσεται στον άντρα
Η γυναίκα, σε αντίθεση με όλα τα άλλα έργα του Κλιμτ, στα οποία ο ρόλος της είναι κυρίαρχος, εδώ είναι υποταγμένη στον άντρα. Κάθεται γονατισμένη μέσα στην αγκαλιά του συντρόφου της, με κλειστά τα μάτια περιμένοντας το φιλί με κάποια μικρή ταραχή.Το δεξί της χέρι έχει περάσει πίσω από τον λαιμό του άντρα ενώ το αριστερό της χέρι ακουμπά το χέρι του συντρόφου της. Τα ρούχα της γυναίκας είναι εφαρμοστά, προσδίδοντας της ακόμα περισσότερο ερωτισμό.
Κυριαρχούν σε αυτά οι κύκλοι, που με το πράσινο φόντο τους μοιάζουν με τα λουλούδια στο έδαφος, και οι κυματιστές γραμμές, ενώ στο επάνω μέρος του υπάρχουν κάποια τετράγωνα σχήματα. Το φόρεμα αφήνει να φανούν οι ώμοι της γυναίκας και τα χέρια της, καθώς και τα γυμνά της πόδια, από το ύψος του γονάτου.
Το πρόσωπο του άντρα διακρίνεται ελάχιστα. Είναι όρθιος, έχει γείρει πάνω στην γυναίκα ενώ τα χέρια του κρατούν το κεφάλι της συντρόφου του. Το χρυσό του ένδυμα είναι βαρύ και καλύπτει όλο του το σώμα, αφήνοντας μόνο να φανούν το κεφάλι, ο λαιμός, ο ώμος και τα χέρια του. Το ρούχο είναι κυρίως διακοσμημένο με ορθογώνια σχήματα, σε αντίθεση με τους κυκλικούς σχηματισμούς σε αυτό της γυναίκας, αλλά και κάποιους σπειροειδής σχηματισμούς.
Αντέλε Μπλοχ-Μπάουερ
Η «χρυση» περίοδος και η συνοδός πολυτελείας
Στην ίδια δημιουργική περίοδο του Κλιμτ ανήκει και η Προσωπογραφία της Αντέλε Μπλοχ-Μπάουερ I, εξίσου διάσημο έργο καθώς και ο ακριβότερος πίνακας ζωγραφικής μετά την πώλησή του, τον Ιούνιο του 2006. Εδω πολλοί υποστήριξαν ότι επρόκειτο για μια συνοδό πολυτελείας της εποχής, η οποία είχε ποζάρει και στο παρελθόν για τον Κλιμτ.
Στην προσωπογραφία αυτή, ξεχωρίζουν τα σύμβολα που απεικονίζονται, όπως τα αιγυπτιακά μάτια ή τα μυκηναϊκά σπειροειδή μοτίβα, στοιχεία που ενισχύουν τον «εξωτισμό» του πίνακα.
Αντέλε Μπλοχ-Μπάουερ
Δεν είναι το πρώτο ζευγάρι του Κλιμτ που φιλιέται
Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Κλιμτ παρουσιάζει ένα ζευγάρι να φιλιέται.
Ζωφόρος του Μπετόβεν
Σχεδόν ένα παρόμοιο ζευγάρι μπορεί κάποιος να παρατηρήσει και στην μεγάλη τοιχογραφία της έπαυλης Στόκλετ, όπου ένα ζευγάρι φιλιέται κάτω από το Δέντρο της Ζωής, αλλά και στη Ζωφόρο του Μπετόβεν όπου σε κάποιο μέρος της απεικονίζεται ένα γυμνό, αυτή τη φορά, ζευγάρι να φιλιέται (γνωστό σαν «Αγκαλιά για όλο τον κόσμο»).
Απροκάλυπτο ερωτικό στοιχείο
O ερωτισμός που κυριαρχεί στα έργα του προκάλεσε αρκετές φορές αντιδράσεις, όπως στην περίπτωση των πινάκων που φιλοτέχνησε για το Πανεπιστήμιο της Βιέννης.Εμφανής είναι η επιμονή του Κλιμτ στην απεικόνιση γυναικών, με τον άνδρα να απουσιάζει στο μεγαλύτερο μέρος του έργου του.
