Μια νέα, ευρηματική πρόταση – η λεγόμενη «Λύση του Ναχιτσεβάν» – φαίνεται να αναδύεται ως πιθανή διέξοδος στο πολυετές αδιέξοδο που ταλανίζει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις γύρω από το ζήτημα των ρωσικών S-400.
Τουρκία: Τα δίνει όλα για τα F-35 Ερντογάν!- Με ποιο «τέχνασμα» σκοπεύει να παροπλίσει τους Ρωσικούς S-400 για να δείξει «καλή διαγωγή» στον Τραμπ!- Θα τους «παρκάρει» στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν για να τους κρατήσει μακριά από τα Αμερικανικά υπερσύγχρονα αεροσκάφη!
Σύμφωνα με αυτήν, η Τουρκία θα αναπτύξει προσωρινά το σύστημα S-400 στον αυτόνομο θύλακα του Ναχιτσεβάν, στο πλαίσιο κοινής στρατιωτικής άσκησης με το Αζερμπαϊτζάν, και στη συνέχεια θα το αφήσει εκεί σε αδρανή κατάσταση — ουσιαστικά «στη ναφθαλίνη».
Τα τουρκικά πληρώματα θα παραμένουν υπεύθυνα για τη συντήρηση και τον έλεγχο του συστήματος, εναλλασσόμενα όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο. Η συζήτηση γύρω από την «Λύση του Ναχιτσεβάν» επανέρχεται σε μια περίοδο έντονης διπλωματικής κινητικότητας. Κατά τη συνάντηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο τον περασμένο μήνα, συμφωνήθηκαν σειρά οικονομικών και ενεργειακών συνεργασιών, μεταξύ αυτών και προγράμματα για την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας.
Παράλληλα, ζητήματα όπως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η κατάσταση στη Συρία κυριάρχησαν στην ατζέντα, καταδεικνύοντας πως η Ουάσιγκτον και η Άγκυρα επιχειρούν να επαναπροσδιορίσουν τα σημεία σύγκλισης και απόκλισης στη στρατηγική τους.
Η αμυντική συνεργασία ΗΠΑ–Τουρκίας, αν και παραμένει λειτουργική, εξακολουθεί να βαραίνεται από το «αγκάθι» των S-400. Η Άγκυρα διαθέτει πλέον ένα από τα πιο εξαγώγιμα οπλοστάσια διεθνώς — τα τουρκικά drones έχουν γίνει περιζήτητα από την Αφρική έως την Ευρώπη — ωστόσο η ένταξή της στο πρόγραμμα του F-35 παραμένει σε αναστολή, μετά την απόφαση του 2019 για αποπομπή της από το Joint Strike Fighter Program.
Η ρίζα του προβλήματος εντοπίζεται στην απόφαση της Τουρκίας, μετά το 2015, να στραφεί στη Ρωσία για την προμήθεια προηγμένων συστημάτων αεράμυνας, όταν οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για αγορά και συμπαραγωγή πυραύλων Patriot κατέρρευσαν λόγω της αμερικανικής άρνησης μεταφοράς τεχνολογίας.
Το αποτέλεσμα ήταν η αγορά των S-400 το 2017 και η παράδοσή τους δύο χρόνια αργότερα, γεγονός που πυροδότησε έντονες αντιδράσεις στο ΝΑΤΟ. Ο βασικός φόβος της Ουάσιγκτον ήταν ότι η συνύπαρξη των S-400 με τα F-35 θα επέτρεπε στη Μόσχα να συλλέξει κρίσιμα δεδομένα για τις τεχνολογίες stealth και τα δίκτυα της Συμμαχίας.
Έκτοτε, το ρωσικό σύστημα παραμένει ουσιαστικά ανενεργό. Η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει μόλις μία δοκιμαστική εκτόξευση το 2020, ενώ ο υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ έχει δηλώσει ότι το σύστημα θα ενεργοποιηθεί μόνο σε περίπτωση σοβαρής εναέριας απειλής, κάτι που καθιστά σαφές ότι οι S-400 δεν πρόκειται να ενσωματωθούν στο αναπτυσσόμενο εγχώριο δίκτυο «Steel Dome».
Μια πιθανή λύση που συζητείται θυμίζει το ελληνικό προηγούμενο των S-300 στην Κρήτη. Το σύστημα αυτό, που είχε αποκτηθεί αρχικά από την Κύπρο, παραμένει αποθηκευμένο και ενεργοποιείται μόνο σε τακτικές ασκήσεις, χωρίς να χρησιμοποιείται στην καθημερινή αεράμυνα. Αντίστοιχα, η Άγκυρα θα μπορούσε να «εξουδετερώσει» πολιτικά τους S-400 μεταφέροντάς τους προσωρινά εκτός τουρκικού εδάφους.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η πρόταση για το Ναχιτσεβάν — μια περιοχή στρατηγικής σημασίας για το Αζερμπαϊτζάν, που συνορεύει με την Αρμενία, το Ιράν και διατηρεί μικρό αλλά κρίσιμο πέρασμα με την Τουρκία. Η μεταφορά εκεί των S-400, υπό τουρκικό έλεγχο, θα απάλυνε τις ανησυχίες του ΝΑΤΟ, ενώ θα επέτρεπε στην Άγκυρα να διατηρήσει την κυριότητα και συντήρηση του συστήματος.
Τουρκία: Τα δίνει όλα για τα F-35 Ερντογάν!- Με ποιο «τέχνασμα» σκοπεύει να παροπλίσει τους Ρωσικούς S-400 για να δείξει «καλή διαγωγή» στον Τραμπ!- Θα τους «παρκάρει» στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν για να τους κρατήσει μακριά από τα Αμερικανικά υπερσύγχρονα αεροσκάφη!
Η «Λύση του Ναχιτσεβάν» θα ήταν απόλυτα εναρμονισμένη με τη βαθιά στρατηγική σχέση Τουρκίας–Αζερμπαϊτζάν. Η έκφραση Bir millet, iki devlet («Ένα έθνος, δύο κράτη») αποτυπώνει εύγλωττα τους δεσμούς των δύο χωρών, που εδραιώθηκαν θεσμικά με τη Συμφωνία Στρατιωτικής Συνεργασίας του 1992, τη Συμφωνία Στρατηγικής Συνεργασίας και Αμοιβαίας Συνδρομής του 2010 και τη Διακήρυξη της Σούσα το 2021. Επιπλέον, η Συνθήκη του Καρς του 1921 προσδίδει στην Τουρκία έναν ιστορικό ρόλο εγγυήτριας του Ναχιτσεβάν, στοιχείο που ενισχύει τη νομιμοποίηση μιας τέτοιας κίνησης.
Όσο για τις αντιδράσεις, Ρωσία και Ιράν – οι δύο περιφερειακοί παίκτες που θα μπορούσαν να ενοχληθούν – δύσκολα διαθέτουν τη δύναμη να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη. Η ρωσική επιρροή στον Νότιο Καύκασο βαίνει μειούμενη, ενώ το Ιράν, αν και θα δυσαρεστηθεί από την παρουσία ενός αντιαεροπορικού συστήματος στα σύνορά του, πρακτικά δεν διαθέτει τα μέσα να το αποτρέψει.
Επανένταξη στο πρόγραμμα F-35;
Η εν λόγω ρύθμιση θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται ήδη μια συμφωνία που θα καθιστά τους S-400 «μη λειτουργικούς», επιτρέποντας έτσι την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 και την εκ νέου προμήθεια πυραύλων Patriot.
Για την Άγκυρα, αυτό θα αποτελούσε μια στρατηγική επιτυχία: θα απομάκρυνε ένα σημαντικό εμπόδιο στις σχέσεις της με τη Δύση, θα ενίσχυε τη θέση της στο ΝΑΤΟ και θα επιβεβαίωνε τον ρόλο της ως καθοριστικού παράγοντα στη σταθερότητα του Καυκάσου.
Μια τέτοια συμφωνία, αν προχωρήσει, θα μπορούσε να ανακοινωθεί πριν από την επόμενη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα φιλοξενηθεί στην Τουρκία τον Ιούλιο — αποτελώντας μια θεαματική επιστροφή της χώρας στο πρόγραμμα των F-35 και ένα μήνυμα γεωπολιτικής εξισορρόπησης ανάμεσα στη Δύση και τη Μόσχα.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα