COVID-19 
Της Μαρίας Παπαπαναγιώτου*
Μελέτη που δείχνει την παγίδα μολυσματικότητας των self test επί τρεις ολόκληρες ημέρες έχει αναστατώσει τις αρχές της Δημόσιας Υγείας και τις κυβερνήσεις των Κρατών, την ώρα που οι περισσότερες χώρες έχουν αποφασίσει να στηρίξουν την δια ζώσης εκπαίδευση των σχολείων. Στην Ελλάδα, σήμερα ήδη πρώτη ημέρα έναρξης των μαθημάτων το θέμα δεν έχει ληφθεί καν υπ’ όψιν, αντιθέτως ο λόγος γίνεται για το αν βρεθήκαν η όχι επαρκή self test για να είμαστε «ασφαλείς στα σχολεία».
Η εν λόγω έρευνα, που ακολουθεί τις προηγούμενες επισημάνσεις του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων για την μειωμένη ευαισθησία στην Όμικρον των αντιγονικών τεστ, δείχνει ότι τα ευρέως χρησιμοποιούμενα τεστ αυτοεξέτασης , που κυκλοφορούν και στην Ελλάδα, αποτυγχάνουν να ανιχνεύσουν λοιμώξεις της Όμικρον επί τριήμερο ενώ τα θετικά κρούσματα είναι ήδη μολυσματικά και μεταδίδουν την νόσο με ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα.
Η μελέτη επικεντρώθηκε σε 30 άτομα που είχαν μολυνθεί από τον ιό σε πέντε χώρους εργασίας στην Ν. Υόρκη και την Καλιφόρνια στο τέλος Δεκεμβρίου του 21. Οι συμμετέχοντες υποβάλλονταν σε μοριακές δοκιμές PCR με βάση το σάλιο, και παράλληλα και σε self test ρινικού επιχρίσματος.Χρειάστηκαν τρεις ημέρες, κατά μέσο όρο, για να βγουν θετικά τα κρούσματα στα self test μετά το πρώτο τους θετικό αποτέλεσμα PCR.
Σε τέσσερις περιπτώσεις, τα άτομα μετέδωσαν τον ιό σε άλλους, ενώ το self test συνέχιζε να δείχνει αρνητικό αποτέλεσμα, σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία διεξήχθη από την Ομάδα Εργασίας Sports and Society για τον Covid-19 των ΗΠΑ.
Τα νέα δεδομένα συμφωνούν με άλλες προκαταρκτικές ερευνητικές ενδείξεις, ότι οι δοκιμές στο σπίτι – τουλάχιστον όπως χορηγούνται επί του παρόντος, με ρινικό στυλεό – συχνά αποτυγχάνουν να ανιχνεύσουν λοιμώξεις Omicron τις πρώτες ημέρες της μόλυνσης.
Οι ερευνητές είπαν ότι μοιράστηκαν τα αποτελέσματά τους με ομοσπονδιακούς αξιωματούχους – συμπεριλαμβανομένου του Λευκού Οίκου, της Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων και των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων – σε πραγματικό χρόνο. «Γνωρίζουν οι αρχές ότι υπάρχουν ελαττώματα στις δοκιμές αντιγόνου», είπε ο Δρ Robby Sikka, συγγραφέας της μελέτης και πρόεδρος της ομάδας εργασίας.
Η μελέτη προδημοσιεύτηκε μια εβδομάδα αφότου η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων δημοσίευσε τη δική της ενημέρωση σχετικά με την αποτελεσματικότητα των γρήγορων δοκιμών αντιγόνου. «Τα πρώιμα δεδομένα υποδηλώνουν ότι τα τεστ αντιγόνου ανιχνεύουν την παραλλαγή Omicron αλλά μπορεί να έχουν μειωμένη ευαισθησία», ανέφερε το FDA.
Δεν είναι σαφές εάν οι λοιμώξεις δεν εντοπίζονται επειδή τα τεστ αντιγόνου είναι εγγενώς λιγότερο ευαίσθητα στην Omicron ή επειδή τα τεστ σάλιου μπορεί να είναι καλύτερα στην ανίχνευση της νέας παραλλαγής.
«Οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι προσεκτικοί όσον αφορά την ερμηνεία των αρνητικών αποτελεσμάτων, ειδικά όταν έχουν συμπτώματα ή πιστεύουν ότι μπορεί να έχουν εκτεθεί στον ιό» δήλωσε η Isabella Eckerle, κλινική ιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης στην Ελβετία.
Ο FDA έχει προειδοποιήσει από τον Σεπτέμβριο τις παρασκευάστριες εταιρείες ότι οφείλουν να συνεχίσουν να δοκιμάζουν τα προϊόντα τους καθώς εμφανίζονται νέες παραλλαγές και, εάν τους ζητηθεί, να μοιραστούν αυτά τα αποτελέσματα με τον οργανισμό.
Αλλά και η ενημέρωση του FDA δεν ήταν η πρώτη υπόδειξη ότι ορισμένες δοκιμές αντιγόνου μπορεί να είναι λιγότερο ευαίσθητες στο Omicron. Η Δρ Eckerle και οι συνεργάτες της από το πανεπιστήμιο της Γενεύης αξιολόγησαν πρόσφατα την απόδοση επτά δοκιμών αντιγόνου σε δείγματα του ιού που αναπτύχθηκαν από άτομα μολυσμένα με το Omicron. Συνολικά, διαπίστωσαν οι ερευνητές, ότι τα τεστ ήταν λιγότερο ευαίσθητα στο Omicron από ό,τι σε προηγούμενες παραλλαγές. «Έχασαν δείγματα με μολυσματικό ιό και έχασαν δείγματα που είχαν αρκετά ικανό ( για μόλυνση) ιικό φορτίο», είπε ο Δρ. Eckerle, δείχνοντας, στην ουσία ότι η έρευνα της Γενεύης συμπίπτει σε αποτελέσματα με την Αμερικανική μελέτη που κατέδειξε ότι τα ψευδώς αρνητικά που χάνονται από τα τεστ αντιγόνου είναι ικανά σε ιικό φορτίο να μεταδώσουν τον ιό.
«Ένα αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί στην πραγματικότητα να μην είναι αρνητικό αποτέλεσμα», είπε η Anne Wyllie, μικροβιολόγος στο Yale School of Public Health και συγγραφέας της νέας μελέτης. «Οι άνθρωποι δεν πρέπει να αγνοούν τις εκθέσεις υψηλού κινδύνου. Δεν πρέπει να αγνοούν τα συμπτώματα».
Την ίδια ώρα, διαπιστώνουμε ότι στην Ελλάδα, από την πρώτη ημέρα επανέναρξης των μαθημάτων, τα self test παρουσιάζονται ως το κυρίαρχο ανάχωμα της διασποράς της επιδημίας. Εκπρόσωποι της κυβέρνησης, μάλιστα, διαβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, διαψεύδοντας, στην ουσία τα σκανδαλώδη ερευνητικά ευρήματα της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Σε ερώτηση για το αν φαίνεται αμέσως η θετικότητα στο testing, στα μέσα ενημέρωσης, ο κ. Μαγιορκίνης επισήμανε πως «χρειάζονται 2-3 μέρες από τη στιγμή που θα μολυνθεί κάποιος, αλλά και σε αυτή τη περίοδο κανείς δεν είναι μεταδοτικός»!
Όλα αυτά, την στιγμή που μόνο η Ελλάδα επιτρέπει το σκανδαλώδες 50+1 ( στα πέντε κρούσματα σταματούν τα μαθήματα στις αμερικανικές σχολικές τάξεις). Και την ώρα, επίσης, που κανένα μέτρο δεν έχει ληφθεί για τον σωστό εξαερισμό των τάξεων.
Αντίθετα, εν μέσω της διεθνούς ανασφάλειας για την αξιοπιστία των αντιγονικών τεστ, σάλος έχει ξεσπάσει στη χώρα με τις τιμές των PCR, χωρίς, όμως, κανένας λόγος να γίνεται για συνταγογράφισή τους , αν και αποδεικνύονται τα μόνα αξιόπιστα για να οδηγήσουν την χώρα στην σωστή διαχείριση και περιορισμό της διασποράς.
Ο Ιατρικός Σύλλογος της Αθήνας, ωστόσο, έχει εκδώσει ανακοίνωση από τις 3/1 ζητώντας να συνταγογραφούνται τα pcr και να οριστούν στην χαμηλότερη τιμή της Ευρώπης .
«Η απόφαση να μην συνταγογραφούνται τα τεστ μοριακού ελέγχου από την έναρξη της πανδημίας πάρθηκε χωρίς να ερωτηθούν οι Ιατρικοί Σύλλογοι. Ενώ όσον αφορά την τιμή τους, η εισήγηση μας έλαβε υπόψη μια σειρά από παράγοντες, όπως η τιμή προμήθειας του προϊόντος την περίοδο εκείνη, το κόστος της προσφερόμενης υπηρεσίας, η εύλογη αμοιβή, κλπ. Από τότε όμως που αποφάσισε το Κράτος να μην συνταγογραφούνται τα μοριακά τεστ και καθόρισε και την τιμή διεξαγωγής τους μέχρι σήμερα, άλλαξαν πολλά.
Στο πλαίσιο λοιπόν του θεσμικού μας ρόλου και υπερασπίζοντας το αυτονόητο δικαίωμα όλων των πολιτών της χώρας, χωρίς εξαίρεση, στην ελεύθερη πρόσβαση τους σε κατάλληλες και ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, εισηγούμαστε στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας:
- να δώσει άμεσα τη δυνατότητα για συνταγογράφηση και χορήγηση σε κάθε ασφαλισμένο των μοριακών τεστ, εφόσον αυτό προτείνεται από τον θεράποντα ιατρό τους, όπως ισχύει για κάθε κλινικο-εργαστηριακή εξέταση που αποζημιώνεται από τους ασφαλιστικούς φορείς σήμερα -από ειδικό κωδικό όμως και χωρίς claw back-.
- να διασφαλίσει στους ανασφάλιστους πολίτες το ίδιο δικαίωμα, μέσα από τις δημόσιες δομές υγείας.
- να καθορίσει την τιμή του κάθε μοριακού τεστ σε τέτοιο ύψος που να επιβεβαιώνει ότι στην Ελλάδα τα PCR τεστ είναι από τα πιο φθηνά στην Ευρώπη.».
*Η Μαρία Παπαπαναγιώτου είναι διακεκριμένη δημοσιογράφος, με διεθνή εξειδίκευση σε θέματα υγείας και είναι τακτική αρθρογράφος του europost.gr.
