COVID-19 
Της Μαρίας Παπαπαναγιώτου*
«Είμαστε εμβολιασμένοι !» δηλώνουν οι τουρίστες που συναντά κανείς τριγύρω του ν απολαμβάνουν τις διακοπές τους και τον «γιατρό» ήλιο στην πρωτεύουσα και σε τουριστικές περιοχές . Μάλιστα, μιλώντας στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης οι «αμέριμνοι» ταξιδιώτες υποστηρίζουν ότι δεν τους ενημέρωσε κανείς για χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους, αλλά μόνο σε εσωτερικούς. Η εικόνα των τουριστών, και η καθολική άρση των μέτρων, θέλοντας και μη, υποσυνείδητα ή συνειδητά, αίρει τις επιφυλάξεις και την προσοχή που οι περισσότεροι επιδεικνύαμε μόλις 10 ημέρες πριν, είτε είμαστε εμβολιασμένοι είτε όχι.
Το καλοκαίρι και η καθολική άρση βοήθησε αστραπιαία να θυμηθούμε γρήγορα τις προ- covid εποχές, αλλά και το περυσινό καλοκαίρι που ζήσαμε για λίγους μήνες σχεδόν χωρίς μέτρα, όταν όμως οι συνθήκες το επέτρεπαν . Ελάχιστα σε σχέση με σήμερα ήταν τα κρούσματα που καταγράφονταν πέρυσι τον Ιούνιο και Ιούλιο, και η καμπύλη των μολύνσεων είχε «επιπεδωθεί» , όπως το περιέγραφαν οι επιστήμονες . Μέχρι που οι μολύνσεις ξανάρχισαν να αυξάνονται, όπως εκ των υστέρων δηλώθηκε , από τα εισερχόμενα κρούσματα των τουριστών, και πολλά «πλαστά» πιστοποιητικά PCR που δηλώθηκαν κυρίως στις πύλες εισόδου της Βόρειας Ελλάδας , όπως επισήμως ελέχθη.
Φέτος, πέρα από την στήριξη της οικονομίας, η καθολική χαλάρωση των περιορισμών δείχνει να έχει πολλαπλό στόχο. Πρώτον, ως προς την εικόνα μας στο εξωτερικό, το να πείσουμε τους ταξιδιώτες του κόσμου ότι παραμένουμε ως Ελλάδα ο παράδεισος των διακοπών. Μάλλον το πετυχαίνουμε , γιατί και οι ταξιδιώτες και οι οικοδεσπότες το χρειάζονται ψυχολογικά. Ελπίζουμε να μην καταγραφούν πολλές μολύνσεις κατά την επιστροφή των τουριστών στη χώρα τους . Δεύτερος στόχος , στο εσωτερικό της χώρας , να τονώσουμε το συναίσθημα της κοινής γνώμης προς την κατεύθυνση της εξόδου από την πανδημία και της ενίσχυσης των εμβολιασμών, έως ότου αποκτήσουμε την πολυπόθητη ανοσία της αγέλης.
Όμως το φετινό καλοκαίρι είναι πολύ διαφορετικό, και προφανώς πιο επικίνδυνο από ό,τι το προηγούμενο, παρά και την εμβολιαστική κάλυψη, που δείχνει πράγματι να προχώρα προσδίδοντας την αισιοδοξία για την γρήγορη επάνοδο στην κανονικότητα.
Όμως με την άρση των περιορισμών, την «κανονικότητα» τη ζούμε ήδη, τουλάχιστον στους εξωτερικούς χώρους όπου σχεδόν όλοι νιώθουν την ελάχιστη ανάγκη να φορέσουν μάσκα.
Άνθρωποι κάθε ηλικίας εμβολιασμένοι και μη, μικρά παιδιά αλλά και ηλικιωμένοι με υποκείμενα ή όχι νοσήματα, άνθρωποι που μέχρι σήμερα παρέμεναν απομονωμένοι στα σπίτια τους και άλλοι που έχουν πολλαπλές καθημερινές επαφές, όλοι μαζί- και οι τουρίστες, στα καφέ τα εστιατόρια, τις παραλίες, τρώνε, γελάνε, πλησιάζονται, τραγουδούν. Ξεχνώντας δια μιας τον εφιάλτη που μας σκίασε τα δύο τελευταία χρόνια.
Οι ανεμβολίαστοι στην Ελλάδα σχεδόν δεν διαφοροποιούνται από τους εμβολιασμένους ως προς την τήρηση της κοινωνικής απόστασης και της χρήσης μάσκας. Και το χειρότερο είναι ότι με την γενικότερη εικόνα, ξεχνούν πλέον πολύ συχνά ότι βρίσκονται σε κίνδυνο Είναι σαν να ήρθε ο καλός καιρός και να έφυγε ο κορωνοϊός, μόνο που τα νούμερα των μολύνσεων στη χώρα μας δίνουν τελείως διαφορετική εικόνα.
«Τώρα κάναμε τη ζωή πολύ λιγότερο ασφαλή για άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί, για άτομα με ανοσοκαταστολή και για μικρά παιδιά που δεν μπορούν ακόμη να εμβολιαστούν,” δήλωσε στο Αμερικανικό cnn η ειδική γιατρός Έκτακτης Ανάγκης Dr. Leana Wen, και εξήγησε ότι το μήνυμα ότι ο εμβολιασμός θα μας επιτρέπει να ζούμε όπως πριν, είναι καλό για την καμπάνια υπέρ του εμβολιασμού, αλλά δεν λειτουργεί στην πράξη υπέρ της προστασίας των πιο ευάλωτων που δεν έχουν αντισώματα.
Στην Ελλάδα, που ο ρυθμός εμβολιασμών απέχει πολύ από το 1 εκατομμύριο εμβολίων την ημέρα που φθάνουν στην Αμερική, (όπου οι εμβολιασμένοι μπορούν πλέον να κυκλοφορούν χωρίς μάσκα στις περισσότερες πολιτείες), η προσεκτική και πιο αυστηρή προσέγγιση των Ελλήνων ειδικών της Δημόσιας Υγείας εκφράζεται με εμφανή ανησυχία για την «κατάσταση αγέλης» στην οποία χωρίς να το καταλάβουμε έχουμε περιέλθει , με τους τουρίστες να δίνουν το παράδειγμα ότι η πανδημία είναι παρελθόν, και με τους Έλληνες ως πλήθος, να μοιράζονται μαζί τους τη χαρά.
Οι μεταλλάξεις
Με πρώτο θέμα στην παγκόσμια κοινότητα τις μεταλλάξεις, ως προς την αληθινή έξοδο ή όχι από την πανδημία, ο στόχος της ανοσίας της κοινότητας και η δυνατότητά του να επιτευχθεί, φαίνεται ότι καθυστερεί σ΄ όλες τις χώρες της Δύσης και της Ανατολής.
Πολύ περισσότερο δε στην Ελλάδα και την Αττική, με την Νιγηριανή μετάλλαξη του Κέντρου των Αθηνών που σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του europost.gr δείχνει να δημιουργεί ανοσοδιαφυγή, δηλαδή υπερισχύει της ανοσίας των εμβολιασμών και της φυσικής ανοσίας από προηγούμενη μόλυνση, και έχει καταγράψει ήδη μολύνσεις σε εμβολιασμένους.
Διεθνώς άλλωστε εκφράζεται από τα πλέον επίσημα χείλη η ανησυχία για την ινδική μετάλλαξη, που επίσης υπάρχει στην Ελλάδα, αν και τα ποσοστά που έχουν μέχρι σήμερα ανακοινωθεί δείχνουν χαμηλά
«Αν όντως πρόκειται για στέλεχος κατά 50% πιο μολυσματικό από το κυκλοφορούν βρετανικό του Κεντ, αυτό θα έχει επιπτώσεις στην επίτευξη της ανοσίας στην κοινότητα. Αν επικρατήσει το ινδικό στέλεχος και συνυπολογίζοντας αυτούς που έχουν ήδη ανοσία λόγω πρότερης λοίμωξης από τον ιό, εκτιμάται ότι το ποσοστό εμβολιασμών που θα χρειαστεί, αντιστοιχεί στο 83,3% (του βρετανικού πληθυσμού) , έναντι του 75% που θεωρείτο μέχρι τώρα απαραίτητο. Στην Αγγλία η επίτευξη του 83% θα είναι εφικτή γιατί ένα σημαντικό ποσοστό (περίπου το ένα τρίτο) όσων δεν έχουν εμβολιαστεί, έχουν αντισώματα. Στην Ελλάδα όμως και σε άλλες χώρες, όπου δεν υπήρξε τόσο μεγάλη έκθεση στον κορωνοϊό δεν θα είναι εύκολο να πετύχουμε ποσοστά της τάξης του 80-85%, αν δεν έχουμε καταφέρει να εμβολιάσουμε το 80% τουλάχιστον των ενηλίκων, παίρνοντας υπόψη ότι τα εμβόλια δεν είναι 100% αποτελεσματικά», δήλωσε ο Ηλίας Μόσιαλος πρόσφατα.
Στόχος, που στην Ελλάδα αργεί να έρθει, και σίγουρα δεν θα έχει επιτευχθεί εν μέσω του θέρους.
Μέχρι σήμερα το 60% περίπου άνω των 60 ετών στη χώρα μας έχουν εμβολιαστεί, γεγονός που δείχνει να έχει συμβάλλει και στη μείωση των νοσηλευομένων μεγάλης ηλικίας στις Εντατικές και του αριθμού των εισαγωγών σε νοσοκομεία. Ωστόσο, τα νούμερα δεν είναι ικανά να μας καθησυχάσουν μία και το ποσοστό των κρουσμάτων και θανάτων να εξακολουθεί να είναι αξιοσημείωτο με πολλά περιστατικά γύρω μας να καταδεικνύουν ότι παρά τον εμβολιασμό, ο κίνδυνος της μόλυνσης παραμένει ενεργός.
Μάσκα σε όλα τα μέσα μεταφοράς ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΣ , και για πιο εμβολιασμένες κοινωνίες
Το Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων των ΗΠΑ, αν και εμφανίστηκε πρόσφατα «πολύ φιλελεύθερο» κατά την διεθνή επιστημονική κοινότητα, λέγοντας ότι οι εμβολιασμένοι μπορούν να κυκλοφορούν χωρίς μάσκα, παραμένει αυστηρό στην τήρηση των μέτρων σε όλα τα μέσα μεταφοράς. Κάτι που πρέπει να εξακολουθεί να μας προβληματίζει και να απαιτεί την προσοχή όλων στην Ελλάδα, που όλα τα μέσα μεταφοράς επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο με την άρση των περιορισμών και το άνοιγμα του τουρισμού, και με τα ποσοστά εμβολιασμού, να είναι πολύ μικρότερα σε σχέση με τις ΗΠΑ.
«Αυτή τη στιγμή, εξακολουθούμε να έχουμε την απαίτηση να φοράμε μάσκες όταν ταξιδεύουμε με λεωφορεία, τρένα και άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς, καθώς και σε αεροδρόμια και σταθμούς μετρό, και λεωφορείων» δήλωσε η διευθύντρια του CDC Ροσέλ Βάλενσκι.
Το CDC απαιτεί οι μάσκες να φοριούνται από ταξιδιώτες σε όλα τα αεροπλάνα, λεωφορεία, τρένα και άλλες μορφές δημόσιας συγκοινωνίας που ταξιδεύουν εντός, ή εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών και σε κόμβους μεταφορών των ΗΠΑ. Στην Ελλάδα , οφείλουμε να σκεφτούμε με την ίδια αυστηρότητα επιπλέον και τα πλοία και τα λιμάνια. Συχνά, ιδιαίτερα κατά την επιβίβαση και την αποβίβαση δημιουργούνται συνθήκες «πλήθους», δηλαδή μεγάλου συνωστισμού, με άναρχη΄, και άρα επικίνδυνη κινητικότητα .
Συνθήκες «πλήθους»
Η τελευταία ενημέρωση του Λευκού Οίκου, που εξακολουθεί να μπερδεύει πολλές πολιτείες των ΗΠΑ και δεν ακολουθείται ακόμη από την Καλιφόρνια, επιτρέπει στους εμβολιασμένους να μην φορούν μάσκα σε εσωτερικούς ή εξωτερικούς χώρους, ακόμη και σε πλήθη. «Όποιος είναι πλήρως εμβολιασμένος μπορεί να συμμετάσχει σε εσωτερικές και εξωτερικές δραστηριότητες, μεγάλες ή μικρές, χωρίς να φοράει μάσκα ή να χρειάζεται να τηρεί την φυσική απόσταση» δήλωσε η διευθύντρια του CDC Rochelle Walensky σε ενημέρωση του Λευκού Οίκου.
Ωστόσο , το μήνυμα και η χαλάρωση από πλευράς του CDC, όπως πολλοί σχολιάζουν , αποσκοπεί να αποτελέσει κίνητρο για την εντατικοποίηση των εμβολιασμών στις ΗΠΑ , μια και ο ρυθμός εμβολιασμού παρουσιάζει ήδη κάμψη, με πολλά εμβόλια να παραμένουν αδιάθετα.
Μόλις 15 πριν την συγκεκριμένη οδηγία –«όσοι εμβολιαστήκατε δεν χρειάζεστε μάσκα» το CDC, o κορυφαίος οργανισμός Δημόσιας Υγείας της Ατλάντα και του κόσμου, είχε επιστήσει την προσοχή σε συνθήκες «πλήθους» και για τους εμβολιασμένους, και κυρίως για τους ανεμβολίαστους, τονίζοντας ότι ο κίνδυνος και σε εξωτερικούς χώρους εξακολουθεί να είναι μεγάλος για τους ανοχύρωτους εμβολιαστικά και για τους ανοσοκατεσταλμένους .
«Μια πόλη ή δήμος μπορεί να συνεχίσει να απαιτεί την χρήση μάσκας σε υπαίθριες συγκεντρώσεις ή λαϊκές αγορές σε μια τελετή αποφοίτησης ή αθλητικές δραστηριότητες για νέους.
Συνεχίζουμε όμως να προτείνουμε σε όλους – συμπεριλαμβανομένων των εμβολιασμένων ατόμων – να αποφεύγουν συγκεντρώσεις μεσαίου ή μεγάλου μεγέθους , δεδομένου ότι τα εμβόλια δεν είναι 100% αποτελεσματικά στην πρόληψη της μόλυνσης και υπάρχουν τεκμηριωμένες περιπτώσεις ” πρωτοποριακών λοιμώξεων “, δηλαδή επαναμολύνσεων σε εμβολιασμένους , το CDC είχε δηλώσει .
Στην Ελλάδα συνθήκες πλήθους παρατηρούνται σχεδόν παντού ,ακόμη και στην Ερμού, στις πλατείες, σε χώρους διασκέδασης, εστίασης, σε πλατείες, σε πλοία , λιμάνια λεωφορεία. Ίσως η υπενθύμιση ότι βγαίνουμε από το σπίτι με μάσκα, να μας βοηθούσε όλους να προστατευόμαστε πιο συνειδητά.
*Η Μαρία Παπαπαναγιώτου είναι διακεκριμένη δημοσιογράφος, με διεθνή εξειδίκευση σε θέματα υγείας και είναι τακτική αρθρογράφος του europost.gr
