Η ακρίβεια σφίγγει τη μέγγενη γύρω από τα ελληνικά νοικοκυριά, αναγκάζοντας τους καταναλωτές να μειώσουν τις αγορές τους, να κατεβάσουν τον θερμοστάτη της θέρμανσης και να σβήσουν τα φώτα.
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Γεωργίου Μπάλτα, η αλλαγή στις αγοραστικές συνήθειες είναι πλέον δραματική: περισσότεροι από τους μισούς καταναλωτές αγοράζουν λιγότερα και στρέφονται σε πιο φθηνά προϊόντα, ενώ ένας στους τρεις κόβει ακόμα και τη θέρμανση και το ρεύμα λόγω της ακρίβειας.
Ιδιωτικές ετικέτες: Το «καταφύγιο» των καταναλωτών απέναντι στην ακρίβεια
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι η προτίμηση στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχει εκτοξευθεί, με πάνω από 3 στα 10 προϊόντα που αγοράζονται να ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Τα private label προϊόντα καταρρίπτουν ρεκόρ αποδοχής, με την ελληνική παραγωγή να ενισχύει αυτήν την τάση. Το κίνημα «Made in Greece» δεν είναι απλώς μια ετικέτα, αλλά μια πράξη αντίστασης απέναντι στις εξωφρενικές τιμές των πολυεθνικών.
Ποιοι ευθύνονται για την ακρίβεια;
Οι καταναλωτές μιλούν ξεκάθαρα: 7 στους 10 ρίχνουν το μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης στις πολυεθνικές εταιρείες. Μεγάλες αλυσίδες ακολουθούν από απόσταση, ενώ οι ελληνικές βιομηχανίες και τα μικρά καταστήματα θεωρούνται ελάχιστα υπεύθυνα. Όσο η αισχροκέρδεια και τα ολιγοπώλια κυριαρχούν, η πίεση στα ελληνικά νοικοκυριά θα συνεχίζεται.
Καλάθι του νοικοκυριού: Σωτήρια λύση ή επικοινωνιακή φούσκα;
Οι καταναλωτές είναι διχασμένοι. Το 35% το βρίσκει χρήσιμο, ενώ το 43% δηλώνει πως αγοράζει προϊόντα από αυτό. Παράλληλα, 4 στους 10 δηλώνουν ότι περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα, ενώ ένας στους δέκα δεν μπορεί να αγοράσει ούτε τα βασικά.
Οι Έλληνες έχουν γίνει υπολογιστικοί καταναλωτές. Η μέση μηνιαία δαπάνη στα σούπερ μάρκετ φτάνει τα 334 ευρώ, με την πλειοψηφία να ξοδεύει έως 400 ευρώ. Οι περισσότεροι ψωνίζουν 4 φορές τον μήνα, ενώ το 90% επισκέπτεται έως 3 διαφορετικά καταστήματα για να βρει τις καλύτερες τιμές.
Το μέλλον; Ζοφερό
Η οικονομική απαισιοδοξία κυριαρχεί. Για το 2024, το 48% δηλώνει ότι η οικονομική του κατάσταση χειροτέρεψε, ενώ το 34% βλέπει ακόμα πιο μαύρες μέρες το 2025. Ο πληθωρισμός δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας και οι καταναλωτές ετοιμάζονται για ακόμα πιο σφιχτή διαχείριση των οικονομικών τους.
Η νέα πραγματικότητα στην ελληνική αγορά αποδεικνύει ότι η κατανάλωση δεν είναι πια θέμα επιλογής, αλλά επιβίωσης.