Ανάλυση BBC: Τι πραγματικά σημαίνουν οι «εγγυήσεις ασφάλειας» στην πράξη – Τι ζητά η Ουκρανία, τι δίνει η Δύση, ποιες είναι οι «κόκκινες γραμμές» της Ρωσίας

Μετά την καθοριστική συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον Ντόναλντ Τραμπ και κορυφαίους ευρωπαίους ηγέτες, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι «η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της ήδη εργάζονται για το περιεχόμενο των εγγυήσεων ασφάλειας».

Ανάλυση BBC: Τι πραγματικά σημαίνουν οι «εγγυήσεις ασφάλειας» στην πράξη – Τι ζητά η Ουκρανία, τι δίνει η Δύση, ποιες είναι οι «κόκκινες γραμμές» της Ρωσίας

Ωστόσο, πίσω από αυτή τη φράση κρύβεται ένα πολύπλοκο ερώτημα: τι σημαίνουν στην πράξη οι «εγγυήσεις ασφάλειας» και πόσο αξιόπιστες μπορούν να αποδειχθούν; Το Κίεβο επιθυμεί διακαώς την ένταξη στο ΝΑΤΟ, αίτημα που παραμένει ανεκπλήρωτο. Η Ουάσιγκτον υπό τον Τραμπ έχει αποκλείσει ρητά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ενώ και αρκετοί ευρωπαίοι εταίροι –όπως η Σλοβακία– αντιμετωπίζουν το σενάριο με δυσπιστία, φοβούμενοι ότι θα οδηγούσε σε άμεση σύγκρουση της Συμμαχίας με τη Ρωσία.

Αντί αυτού, το Λονδίνο και το Παρίσι προώθησαν τη «Συμμαχία των Προθύμων», μια διεθνή συμμαχία περισσότερων από 30 κρατών που επιχειρεί να χαράξει ένα πλαίσιο εγγυήσεων για την επόμενη μέρα, μετά από μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία.

Πιθανά σενάρια εφαρμογής

Η ενίσχυση της αντιαεροπορικής προστασίας της Ουκρανίας θεωρείται μία από τις πιο ρεαλιστικές επιλογές. Η ανάπτυξη αεροσκαφών σε βάσεις της Πολωνίας ή της Ρουμανίας, με συμμετοχή των ΗΠΑ, θα μπορούσε να αποτρέψει νέες παραβιάσεις. Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα απαιτούσε ξεκάθαρους κανόνες εμπλοκής – καθώς οι πιλότοι θα έπρεπε να γνωρίζουν πότε έχουν την άδεια να ανταποδώσουν σε περίπτωση ρωσικής επιθετικής ενέργειας.

Παράλληλα, η Μαύρη Θάλασσα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε πεδίο δυτικής παρουσίας, με στόχο τον περιορισμό του ρωσικού στόλου και τη διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας από στρατηγικά λιμάνια όπως η Οδησσός. Στην ξηρά όμως, οι προκλήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες: η εκτεταμένη γραμμή μετώπου –άνω των 1.000 χιλιομέτρων– καθιστά αδύνατη την ανάπτυξη επαρκούς αριθμού στρατευμάτων, ακόμα και εάν το Κρεμλίνο το αποδεχόταν, κάτι που μοιάζει αδιανόητο.

Έτσι, η υποστήριξη περιορίζεται σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η παροχή πληροφοριών, η υλικοτεχνική βοήθεια και βεβαίως η συνέχιση της ροής όπλων και πυρομαχικών.

Ανάλυση BBC: Τι πραγματικά σημαίνουν οι «εγγυήσεις ασφάλειας» στην πράξη – Τι ζητά η Ουκρανία, τι δίνει η Δύση, ποιες είναι οι «κόκκινες γραμμές» της Ρωσίας

Ο ρόλος της Ουάσιγκτον

Παρά τις επιφυλάξεις του Τραμπ, η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα. Οι Ευρωπαίοι εταίροι γνωρίζουν ότι χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ, καμία «δύναμη διαβεβαίωσης» δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά απέναντι στη Μόσχα. Αν και ο αμερικανός πρόεδρος έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο αεροπορικής υποστήριξης, η αστάθεια των δηλώσεών του τροφοδοτεί αβεβαιότητα.

Ο απόστρατος στρατηγός Μπεν Χότζες προειδοποιεί ότι οι ΗΠΑ ίσως αρκεστούν σε ρητορικές διαβεβαιώσεις, ενώ ο πρώην υπουργός Άμυνας της Βρετανίας Μπεν Γουάλας επισημαίνει ότι η Δύση δεν έχει σταθεί με την απαιτούμενη αποφασιστικότητα απέναντι στον Πούτιν, ο οποίος «δεν δείχνει κανένα σημάδι ότι θέλει να τερματίσει τις επιθετικές του ενέργειες».

Το άλυτο δίλημμα

Η ουσία του ζητήματος συνοψίζεται σε μια αντίφαση: οι εγγυήσεις πρέπει να είναι αρκετά ισχυρές ώστε να αποτρέψουν μια νέα ρωσική εισβολή, αλλά όχι τόσο δεσμευτικές ώστε να προκαλέσουν την άμεση αντίδραση της Μόσχας.

Όπως σημειώνει ο αναλυτής Έντουαρντ Άρνολντ από το RUSI, η «Συμμαχία των Προθύμων» έχει καταφέρει να διαμορφώσει ένα ευέλικτο πλαίσιο συνεργασίας με την Ουάσιγκτον, παραμένει όμως περισσότερο μια πολιτική διακήρυξη παρά ένα στέρεο στρατιωτικό σχήμα. Οι επόμενοι μήνες θα κρίνουν αν αυτή η πολιτική φιλοδοξία μπορεί να μετατραπεί σε πραγματική δύναμη αποτροπής.