COVID-19 
Της Καλλιόπης Χαραλαμποπούλου
Στη Δραπετσώνα, η χαλβαδοποιία Κοσμίδη – Γαβρίλη δεν έχει σταματήσει να ζυμώνει χαλβάδες εδώ και έναν αιώνα.
Η ιστορία αυτού του χαλβά ξεκίνησε από πολύ παλιά, όταν το εργαστήριο άνοιξε το 1924 σε μία ξύλινη παράγκα στη Δραπετσώνα, λίγο πιο κάτω από τη σημερινή του θέση, από τον Μικρασιάτη Κώστα Μεζαρντάσογλου, που εγκαταστάθηκε στην περιοχή, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.
Κάποια στιγμή του δόθηκε με κλήρο ένα από εκείνα τα μικρά οικόπεδα των τριών επί δέκα μέτρων και στη συνέχεια μετακόμισε σε σταθερό οίκημα γύρω στο 1930. Αργότερα, ανέλαβε ο γιος του Μεζαρντάσογλου, που έπειτα συνεργάστηκε με τον Ευμόρφιο Κοσμίδη. Που με τον επίσης μικρασιατικής καταγωγής Νικόλαο Γαβρίλη, πρώην ναυπηγό που γεννήθηκε στον Πειραιά, συνέχισαν την παράδοση του μαγαζιού αυτού. Σήμερα το διατηρεί ο τελευταίος και μάλιστα έχει φροντίσει με κάθε τρόπο να μην χάσει καθόλου από την αίγλη και φυσικά την ποιότητά του.
Για να καταλάβεις, πρόκειται για έναν καθαρά χειροποίητο χαλβά, αφού η ζύμωση γίνεται με τα χέρια. Βέβαια οι παρασκευαστές φορούν ειδικά γάντια από καραβόπανο, γιατί το μείγμα καίει, καθώς η θερμοκρασία του εκείνη τη στιγμή μπορεί να ξεπεράσει τους 80 βαθμούς Κελσίου. Παρασκευάζεται από αγνά υλικά, τα οποία, για να μαθαίνεις κιόλας τι τρως, είναι το πολυαγαπημένο (και με πολλά οφέλη για την υγεία) σουσάμι, που έχει μετατραπεί σε ταχίνι μετά από ψήσιμο και άλεσμα (που καλλιεργούνταν πολύ παλιότερα στο θεσσαλικό κάμπο αλλά ξεριζώθηκε και σταμάτησε η παραγωγή του στην Ελλάδα), νερό και ζάχαρη, δηλαδή καραμέλα, και, φυσικά, αμύγδαλα, κακάο ή ό,τι άλλο.
Τα χρόνια τα παλιά υπήρχαν πολλές χαλβαδοποιίες, ειδικά στον Πειραιά, όμως το εργαστήρι ετούτο ξεχώρισε από την αρχή και άντεξε στον χρόνο. Έρχονταν σωρηδόν από κάθε γωνιά της Ελλάδας, φτιάχνοντας απίστευτες ουρές αναμονής, για να αγοράσουν το μικρό αυτό ζαχαροπλαστικό θαύμα, που μπαίνει στα κουτιά, αφού κοπεί με το χέρι, καθώς τόσο ζεστό που είναι δεν δέχεται μαχαίρι (κάναμε και ρίμα). Ο Νικόλαος Γαβρίλης κρατάει τη φάση ζωντανή ακόμη και σήμερα, γιατί αγαπάει πολύ αυτό που κάνει. Άλλωστε έχει πει και το υπέρτατο «χρειάζεται αγάπη, ευγένεια και αφοσίωση ο χαλβάς όταν τον ζυμώνεις, αλλιώς θα σε προδώσει». Πιθανόν να ξέχασα να σου πω ότι ο χαλβάς αυτός έχει πάρει και βραβείο ποιότητας από το περιοδικό Γαστρονόμο το 2008.
«Δεν είδα ποτέ τον χαλβά σαν ένα προϊόν που θα μου φέρει κάποια χρήματα», είχε δηλώσει κάποτε ο ιδιοκτήτης, Νικόλαος Γαβρίλης. Μπορεί να του έφερε, όμως αυτό που έχει σημασία για εκείνον είναι η αντιμετώπιση του προϊόντος ως κάτι εξαιρετικό. Χρησιμοποιεί υλικά πιο ακριβά αλλά και πιο ποιοτικά, όπως η ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο, το βολιώτικο αμύγδαλο, η κουβερτούρα και το κακάο συγκεκριμένης ελληνικής βιομηχανίας, κορυφαίας στο είδος της.
«Ο χαλβάς μιλάει, σου λέει τι θέλει», έτσι πιστεύει ο κύριος Νίκος και ότι αν καταλάβεις πώς θα του το δώσεις και αν γενικώς του κάνεις τα κέφια μπορεί να γίνει ακόμη πιο νόστιμος. Περισσότερο φεύγει αυτός με το αμύγδαλο και ο σκέτος και λιγότερο αυτός με το κακάο (προς μεγάλη μου απορία, γιατί είναι ο αγαπημένος μου και περίμενα πως θα είναι όλων). Το 2002 ξεκίνησαν να φτιάχνονται οι γεύσεις σοκολάτα και σοκολάτα-αμύγδαλο, αλλά και εκείνος με το χαρουπόμελο που μπορείς να τον βρεις μόνο εδώ. Έχουν φτιάξει και χαλβά με μπισκότο και σοκολάτα-μπισκότο, ακόμη και με cranberries. Για όσους προτιμούν πιο light καταστάσεις, έχουν και χαλβά με ταχίνι ολικής και μαύρη ζάχαρη. Και βέβαια πουλάνε και σκέτο ταχίνι, απλό, ολικής, βιολογικό, με μέλι, αποφλοιωμένο, το οποίο επεξεργάζονται και συσκευάζουν στο εργαστήριο.
Λειτουργούν και παράγουν όλο τον χρόνο, όμως οι καταναλώσεις (είναι λογικό να) είναι δυσανάλογες συγκριτικά με τη περίοδο γύρω από την Καθαρά Δευτέρα, που όλοι παθαίνουν το σχετικό ντελίριο με τον χαλβά (όχι τον σιμιγδαλένιο, με αυτόν, που λέγεται από πολλούς και μακεδονικός ή χαλβάς του μπακάλη). Προμηθεύουν και ντελικατέσεν και παντοπωλεία και κάβες και ξηροκαρπάδικα. Δεν επιθυμούν όμως να μεγαλώσουν την επιχείρησή τους. Δεν θέλουν να πειράξουν την παραδοσιακή φυσιογνωμία τους. Δεν στοχεύουν στη μαζική παραγωγή. Δεν έχω να πω τίποτα άλλο. Καλά Κούλουμα να έχουμε με πολλούς λαχταριστούς χαλβάδες παιδιά.
