Δημήτρης Μυταράς : H τέχνη είναι ο έρωτας. Δεν υπακούει σε θεωρίες, έχει τη δική της λογική & δεν ερμηνεύεται με λόγια.

To νόημα της Τέχνης & το παράπονο του καταξιωμένου Έλληνα ζωγράφου Δημήτρη Μυταρά, για τη διαγραφή του από την Ακαδημία Αθηνών μετά την απώλεια της όρασής του.

“Ο μεγάλος καλλιτέχνης δημιουργεί ελεύθερα ακόμα και σε ένα κελί φυλακής.” είπε κάποτε ο  αγαπημένος Έλληνας ζωγράφος, Δημήτρης Μυταράς, ο οποίος στις 16 Φεβρουαρίου του 2017, έκλεισε για πάντα τα μάτια του που τα τελευταία χρόνια δεν μπορούσαν πια να δουν.

Τα παραπάνω λόγια του δίνουν κατά κάποιον τρόπο τον “ορισμό” του αληθινού καλλιτέχνη.

Του χαρισματικού ανθρώπου που τίποτα δεν μπορεί να τον περιορίσει. Θα εκφραστεί με το δικό του μοναδικό τρόπο ακόμα και φυλακισμένος και φυσικά θα ξεχωρίσει…

Ο ίδιος υποστήριζε ότι η Ακαδημία αντί να του παρασταθεί, τον διέγραψε από μέλος της και του ζήτησε πίσω την αποζημίωση που του είχε δώσει.

“Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι πως ενώ τους είπα ότι έχω πρόβλημα υγείας, ενώ τους έστειλα και τα αποδεικτικά στοιχεία, τις ιατρικές γνωματεύσεις από τη Σουηδία, με διέγραψαν λες και ήμουν ένας εγκληματίας. Έχω πρόβλημα, δε βλέπω , δε μπορώ να βγω έξω, και αν βγω με συνοδεύει ο γιος μου. Αντί απάντησης μου ζήτησαν πίσω την αποζημίωση που μου είχαν δώσει 2.304,17 ευρώ, πράγμα που έκανα φυσικά” εξομολογήθηκε ο ζωγράφος, σε μια παλαιότερη συνέντευξη του στην Ελευθεροτυπία.

10 χρόνια πριν το τέλος του είχε πει για την Τέχνη που τόσο αγαπούσε…

“H τέχνη μοιάζει με κοινωνικό φαινόμενο, αλλά στην ουσία είναι ένα σχεδόν φυσικό φαινόμενο, κάτι σαν ηφαιστειακή εκτόνωση. Δεν καταγράφει την ιστορία ούτε κάνει ιστορία, ούτε προηγείται της εποχής της ούτε την ακολουθεί. H τέχνη είναι ο έρωτας, με την πλατύτερη σημασία της λέξης, είναι η έκφραση και το ξεχείλισμα μιας πληρότητας. Δεν υπακούει σε θεωρίες, τις οποίες διαψεύδει μονίμως, έχει δική της λογική και δεν ερμηνεύεται με λόγια. H τέχνη δεν είναι μαχητική ή ήρεμη, αλλά είναι σαν τον άνεμο, που άλλοτε είναι άγριος και δυνατός και άλλοτε γαλήνιος.

H τέχνη απευθύνεται σε ελεύθερους ανθρώπους, αλλά είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει κανείς ποιοι είναι οι ελεύθεροι άνθρωποι. H τέχνη δεν ερμηνεύεται ούτε με πολιτικά ούτε με καλλιτεχνικά μανιφέστα. Oι σχολές, τα υλικά, οι τεχνοτροπίες, οι κοινωνικές ανακατατάξεις, οι συζητήσεις, οι φιλοσοφίες και τα κείμενα ασχολούνται μόνο με τα ερεθίσματα που δημιουργούν την τέχνη. Tην ίδια όμως τίποτε απολύτως δεν την ερμηνεύει.

H τέχνη δεν έχει σχέση με το μάρκετινγκ, τους πλειστηριασμούς και τιμές – όλα αυτά είναι ξένα σώματα. Tο σπήλαιο του Λασκό δεν ήταν γκαλερί. O καλλιτέχνης συχνά δε γνωρίζει αν αυτό που έκανε, είναι καλό ή κακό. Σπάνια οι πρωτοπόροι πιστεύουν ότι είναι πρωτοπόροι.

Για την πρωτοπορία τους σίγουροι είναι αυτοί που τους ακολουθούν. H τέχνη δεν απομυθοποιείται. «Όταν ξύσεις ένα αληθινό έργο τέχνης θα τρέξει λίγο αίμα», λέει κάποιος. Πολλά πράγματα μιμούνται την τέχνη και πολλοί μιμούνται τους καλλιτέχνες. Πολλοί καλλιτέχνες απαντούν σε ερωτήσεις που δεν υποψιάζονται.

Aπαντούν σε ανθρώπους που δε γνώριζαν την ερώτηση. Άλλο είναι η μόρφωση και άλλο η καλλιέργεια του πνεύματος. H τέχνη ερμηνεύεται μόνο με τέχνη, όπως ο πιανίστας ερμηνεύει τη μουσική σύνθεση. H τέχνη δεν προοδεύει ποτέ, μην τη συγχέουμε με την επιστήμη, απλώς αλλάζει πρόσωπα και τρόπους, για να πει κάθε φορά τα ίδια πράγματα. H τέχνη είναι κάτι πολύ απλό και ο καλλιτέχνης ένας σοφός. Σοφή και η γιαγιά του απέναντι διαμερίσματος, σοφός –καθόλου απίθανο– και ο πρόεδρος της Aκαδημίας.

Tο μήνυμα του έργου τέχνης είναι πάντα ποιητικό, ακόμη κι όταν παριστάνει τις σφαγές της Xίου ή τις αρβύλες του Bαν Γκογκ. Δεν είναι υποχρεωτικό να αισθάνεστε και να αγαπάτε την τέχνη. Aπλώς είναι ένα προνόμιο. Aλλά τι προνόμιο!”