COVID-19 
Μια σοκαριστική ιστορία για το πού μπορεί να οδηγήσει η φτώχεια και η ανέχεια έρχεται στο φως της δημοσιότητας μέσω ενός ρεπορτάζ του βρετανικού Sky News σε ένα χωριό του Νεπάλ, όπου πολλοί κάτοικοι έχουν πουλήσει τα νεφρά τους.
Στους πρόποδες των Ιμαλαΐων, δύο άνδρες σηκώνουν τα πουκάμισά τους για να αποκαλύψουν τις μεγάλες ουλές στο σώμα τους. Και οι δύο, ηλικίας 40 ετών, δείχνουν αμήχανοι και ντροπιασμένοι, αλλά μοιράζονται τη θλιβερή ιστορία τους.
Ο Kanchha και ο Ram πούλησαν τα νεφρά τους λόγω οικονομικής απελπισίας. Ο Kanchha εξακολουθεί να πονάει και να μην μπορεί να εργαστεί λόγω παρενεργειών από την επέμβαση.
«Είναι αδύνατο να μετρήσουμε πόσοι το έχουν κάνει», λέει. «Παντού σε αυτό το χωριό, τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν πουλήσει τα νεφρά τους», προσθέτει.
Το χωριό Hokse στο Νεπάλ είναι γνωστό ως «Κοιλάδα των Νεφρών», καθώς τουλάχιστον ένα νοικοκυριό έχει πουλήσει ένα νεφρό.
Διάφοροι διαμεσολαβητές επισκέπτονται την περιοχή εδώ και χρόνια, πείθοντας τους κατοίκους να αποχωριστούν ένα όργανο, παρά το γεγονός ότι αυτό είναι παράνομο.
Οι ντόπιοι έχουν προσπαθήσει απεγνωσμένα να αποτινάξουν αυτήν τη δυσφήμιση τα τελευταία χρόνια – αισθάνονται εξαπατημένοι, ζημιωμένοι από αυτό. Κάποιοι λένε ότι τους εκμεταλλεύτηκαν, κάποιοι ισχυρίζονται ότι τους είπαν ακόμη και ότι τα νεφρά τους θα αναπτύσσονταν ξανά. Κάποιοι πέθαναν ως αποτέλεσμα αυτού που έγινε στο σώμα τους.
Και τώρα, με τραγικό τρόπο, η φτώχεια τροφοδοτεί μια άλλη κρίση υγείας στο Νεπάλ – με τα νεφρά και πάλι στο επίκεντρο. Όλο και περισσότεροι Νεπαλέζοι επιλέγουν να εργαστούν στο εξωτερικό, στις χώρες του Κόλπου και στη Μαλαισία, για να κερδίσουν περισσότερα χρήματα για τις οικογένειές τους που έχουν μείνει στην πατρίδα. Αλλά αυτό ενέχει τους δικούς του κινδύνους.
Νέοι, άλλοτε υγιείς άνδρες επιστρέφουν στο Νεπάλ με επείγουσα ανάγκη για μεταμόσχευση νεφρού. Ορισμένοι επιστήμονες λένε ότι είναι το αποτέλεσμα της έκθεσης σε ακραία ζέστη και σοβαρής αφυδάτωσης.
Πριν από μερικά χρόνια, ο 31χρονος Suman ήταν τόσο διαλυμένος οικονομικά και συναισθηματικά, που σκέφτηκε να βάλει τέλος στη ζωή του. Ένιωθε ότι δεν είχε «άλλη επιλογή» από το να ταξιδέψει στην Ινδία για να πουλήσει το νεφρό του σε μια γυναίκα που προσποιούνταν την αδελφή του. Ήταν μια σωματικά εξοντωτική διαδικασία που τον σημάδεψε. Πληρώθηκε 3.000 λίρες.
«Ένιωσα αδύναμος και έχασα τις αισθήσεις μου», λέει. «Όταν ξύπνησα, με πονούσε πολύ. Τώρα δεν μπορώ να δουλέψω και προσπαθώ να πω σε όποιον μπορώ, να μην πουλήσει το νεφρό του».
Ο Suman δεν ήταν σίγουρος αν ο γιατρός ήξερε τι έκανε, αλλά η ινδική νομοθεσία είναι σαφής – οι δότες πρέπει να είναι συγγενείς και να προσκομίζουν τα σχετικά έγγραφα.
Η εμπορία οργάνων παραμένει μείζον πρόβλημα στην Ινδία. Τροφοδοτείται από το μεγάλο χάσμα μεταξύ ζήτησης και προσφοράς.
Η έλλειψη δωρητών έχει δημιουργήσει μια μαύρη αγορά, με γιατρούς και νοσοκομεία να βρίσκονται μεταξύ εκείνων που μπήκαν στο μικροσκόπιο ερευνών για τις κομπίνες πώλησης νεφρών.
Αλλά αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ινδία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, σε παγκόσμιο επίπεδο, ένα στα 10 μεταμοσχευμένα όργανα έχει αποτελέσει αντικείμενο εμπορίας.
«Το νεφρό μου δόθηκε σε μια ψεύτικη αδελφή. Νομίζω ότι ο γιατρός στην Ινδία ήξερε ότι το είχα πουλήσει», λέει ο Kanchha, ο οποίος πούλησε επίσης το νεφρό του στην Ινδία.
Στο Hokse, οι ντόπιοι επιμένουν ότι κανείς δεν πουλάει πια τα νεφρά του – αλλά κάποιοι εξακολουθούν να παίρνουν ακραία ρίσκα για να προσπαθήσουν να βελτιώσουν τη ζωή τους.
Ο Jit Bahadur Gurung πέρασε τρία χρόνια εργαζόμενος στη Σαουδική Αραβία. Σε ηλικία μόλις 29 ετών, έκανε τέσσερις ώρες αιμοκάθαρση – την οποία κάνει τρεις φορές την εβδομάδα – στο Εθνικό Κέντρο Νεφρού στο Κατμαντού.
«Έπρεπε να δουλέψω σε ακραία ζέστη – γύρω στους 50 βαθμούς», λέει. «Δεν είχαμε χρόνο να φάμε μεσημεριανό, να πάμε στην τουαλέτα ή να πιούμε νερό».
Περιγράφοντας τη στιγμή που κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, λέει: «Είχα υπερθερμανθεί. Ξαφνικά ένιωσα τα πόδια μου να πρήζονται και δεν μπορούσα να περπατήσω. Τότε μου είπαν ότι το νεφρό μου είχε καταρρεύσει».
Το 30% της ζήτησης για μεταμόσχευση νεφρού από εργάτες μετανάστες
Τα συμπτώματα της νεφρικής ανεπάρκειας συχνά περνούν απαρατήρητα και όταν οι μετανάστες εργαζόμενοι φτάνουν στο Νεπάλ, είναι συχνά πολύ αργά.
Ο Jit αναζητά απεγνωσμένα έναν δότη. Αλλά ο δότης πρέπει να είναι συγγενής και δεν υπάρχουν αρκετά θετικά αποτελέσματα.
Ο Ishwor είναι 34 ετών και εξακολουθεί να αναζητά τη γραμμή ζωής του. Λέει ότι δούλευε 16 ώρες την ημέρα για επτά χρόνια στο Ντουμπάι. «Δούλευα πολλές ώρες σε μεγάλη ζέστη χωρίς ύπνο», λέει. «Το σώμα μου άρχισε να πρήζεται σαν να με είχαν χτυπήσει».
Ο δρ Pukar Shresth, πρωτοπόρος και διάσημος χειρουργός στο Κέντρο Μεταμόσχευσης Ανθρώπινων Οργάνων στο Νεπάλ, συνήθιζε να κάνει μεταμοσχεύσεις μόνο σε ηλικιωμένους, αλλά πρόσφατα βλέπει νέους ανθρώπους με ουλές και συρρικνωμένα νεφρά.
Παρατήρησε ένα μοτίβο – νεαροί άνδρες που πήγαιναν στη δουλειά τους σε μεγάλη ζέστη, με λίγο νερό και επέστρεφαν με «εντελώς κατεστραμμένα νεφρά».
«Είναι πολύ σοβαρό, διότι περίπου το 1/3 όλων των μεταμοσχεύσεων είναι αυτοί οι εργάτες μετανάστες που έχουν έρθει από το εξωτερικό», λέει. «Αυτό έχει προκαλέσει τεράστια επιβάρυνση στους υγειονομικούς πόρους της υγειονομικής μας μονάδας, επειδή αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 30% του συνολικού αριθμού μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας».
Πρόκειται για ένα δυσανάλογο ποσοστό, δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι από το εξωτερικό αντιπροσωπεύουν περίπου το 14% του πληθυσμού του Νεπάλ.
Ο Δρ Shrestha πιστεύει ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί – ενημερώνοντας τους νέους άνδρες που πηγαίνουν στο εξωτερικό για τη σημασία της κατανάλωσης νερού, των διαλειμμάτων και της καλής διατροφής. Ένας νεαρός γιατρός που εργάζεται μαζί του συλλέγει κρίσιμα στοιχεία σχετικά με το πού έχουν βρεθεί οι άνδρες και ποιες συνθήκες αντιμετώπισαν. Οι άνδρες πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις πριν ταξιδέψουν στο εξωτερικό για εργασία, γι’ αυτό και πιστεύεται ότι προηγουμένως ήταν καλά στην υγεία τους.
Ενώ ορισμένες χώρες, όπως το Κατάρ, έχουν μειώσει τις ώρες που οι άνθρωποι μπορούν να εργάζονται στον ήλιο, τα βάσανα των Νεπαλέζων δεν έχουν σταματήσει.
Πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος ακραίας ζέστης στις χώρες του Κόλπου έχει κλιμακωθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής. Και μια πρόσφατη έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφερε ότι οι μετανάστες εργάτες κακομεταχειρίζονται και θεωρούνται «αναλώσιμοι».
Τα νοσοκομεία του Νεπάλ αποτελούν μια σκληρή προειδοποιητική βολή για τους κινδύνους ενός θερμαινόμενου κόσμου και το βαρύ τίμημα που πληρώνουν όσοι βρίσκονται εκτεθειμένοι.
