Όταν ο Leonard Cohen τραγούδησε.. Καβάφη

Καλλιόπη Χαραλαμποπούλου

11.09.2023

Της Καλλιόπης Χαραλαμποπούλου

Alexandra Leaving-Leonard Cohen. Από το ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη, “Απολείπειν ο θεός Αντώνιον”.

Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ’, ακουσθεί

αόρατος θίασος να περνά

με μουσικές εξαίσιες, με φωνές—

την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου

που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου

που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανωφέλετα θρηνήσεις.

Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,

αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που φεύγει.

Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν

ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου·

μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς.

Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,

σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι,

πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,

κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ’ όχι

με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,

ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,

τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,

κι αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που χάνεις.

Το «Alexandra leaving» είναι βασισμένο στο ποίημα του K.Π. Καβάφη, Απολείπειν ο θεός Aντώνιον, από τον τόμο Ποιήματα 1897-1933 και βρίσκεται στο album του συνθέτη με τίτλο Ten New Songs, που κυκλοφόρησε το 2001.

Ο Αντώνιος του ποιήματος του Καβάφη δεν είναι άλλος από τον Μάρκο Αντώνιο, φίλο του Ιούλιου Καίσαρα και εραστή της Κλεοπάτρας.

Το ποίημα είναι βασισμένο στην Ιστορία του Πλούταρχου, ο οποίος γράφει ότι τη νύχτα την παραμονή της απώλειας της Αλεξάνδρειας από τα στρατεύματα του Οκταβιανού και της ήττας του που οδήγησε στην αυτοκτονία του, ο Αντώνιος άκουσε μιαν απόκοσμη μουσική από μιαν αόρατη ορχήστρα, μια μουσική λιτανεία, η οποία – μεταξύ άλλων- συμβόλιζε την εγκατάλειψη του Αντωνίου από τον θεό-προστάτη του Βάκχο.

Οι αόρατοι μουσικοί που απομακρύνονται και ο ήχος που όλο και εξασθενεί, σηματοδοτούν το τέλος, την απώλεια της δόξας, της φήμης, του πλούτου.

Ο Leonard Cohen μετατρέπει την Αλεξάνδρεια σε Alexandra, κάνει την πόλη γυναίκα και επικεντρώνεται στην απώλεια της αγάπης.

Μεταμορφωμένο από την πένα του Cohen το ποίημα μιλάει για την αντιμετώπιση της απώλειας του ερωτικού μας αντικειμένου και την ματαίωση των υποσχέσεων και των προσδοκιών. Η ενθάρρυνση του Καβάφη στον πολεμιστή να αντιμετωπίσει γενναία την απώλεια της ζωής, την παραμονή της μάχης, μεταλλάσσεται από τον Cohen σε παρότρυνση του εραστή να φανεί δυνατός και ν’ αποδεχθεί την απώλεια του αγαπημένου προσώπου.

Περισσότερα Νέα