Η Πορτογαλία μπορεί να οδηγηθεί σε τρίτες γενικές εκλογές μέσα σε τρία χρόνια, αφού η κεντροδεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Λουίς Μοντενέγκρο έχασε την Τρίτη το βράδυ την ψήφο εμπιστοσύνης.
Η ψηφοφορία μομφής προκηρύχθηκε λόγω κατηγοριών κατά του Μοντενέγκρο για σύγκρουση συμφερόντων που αφορούσαν μια οικογενειακή επιχείρηση, και μια προσπάθεια της τελευταίας στιγμής να αποφευχθεί η ψηφοφορία με τη συμφωνία για κοινοβουλευτική έρευνα απέτυχε.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, και το ακροδεξιό κόμμα Chega ψήφισαν αμφότερα υπέρ της πτώσης της κυβέρνησης και ο πρόεδρος της χώρας Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα πρέπει τώρα να αποφασίσει αν θα διαλύσει τη συνέλευση και θα προκηρύξει νέες εκλογές.
Ο 52χρονος Μοντενέγκρο, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία για λιγότερο από ένα χρόνο, δήλωσε κατά την έναρξη της κοινοβουλευτικής συζήτησης για την ψήφο δυσπιστίας ότι «δεν έχω διαπράξει κανένα έγκλημα».
Το κοινοβούλιο συζήτησε την πρόταση μομφής για περισσότερες από τρεις ώρες, με το PS να επιμένει ότι ο Μοντενέγκρο πρέπει να συνεργαστεί με ειδική κοινοβουλευτική έρευνα για τις επιχειρηματικές υποθέσεις της οικογένειάς του.
Αλλά οι πλευρές δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν στους όρους της έρευνας και η ψηφοφορία δυσπιστίας προχώρησε.
«Η σημερινή ψηφοφορία θα καθορίσει αν θα πάμε σε εκλογές και αν το Σοσιαλιστικό Κόμμα θα συμμαχήσει με την ακροδεξιά για να ρίξει την κυβέρνηση», είχε δηλώσει ο Μοντενέγκρο στο κοινοβούλιο νωρίτερα την Τρίτη.
Οποιαδήποτε νέα εκλογική αναμέτρηση θα μπορούσε να δει το ακροδεξιό κόμμα Chega (Αρκετά) να σημειώνει περαιτέρω άνοδο, αφού έγινε η τρίτη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της Πορτογαλίας στις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου 2024, όταν αύξησε τις έδρες του από 12 σε 50 και κέρδισε το 18% της λαϊκής ψήφου.
Τη Δευτέρα, το PS είχε ζητήσει επίσημα τη σύσταση κοινοβουλευτικής επιτροπής έρευνας για την πιθανή σύγκρουση συμφερόντων του Μοντενέγκρο.
Ο πρωθυπουργός είχε ήδη απαντήσει εγγράφως στα ερωτήματα της αντιπολίτευσης «αλλά αυτές οι γραπτές απαντήσεις δεν αρκούν για να αρθούν οι υποψίες», δήλωσε τη Δευτέρα ο ηγέτης του PS Πέδρο Νούνο Σάντος.
Ο Μοντενέγκρο δήλωσε το Σάββατο ότι προκήρυξε την ψηφοφορία δυσπιστίας λόγω του κινδύνου παρατεταμένης αστάθειας. Ο Σάντος δήλωσε ότι η κίνηση αυτή ισοδυναμεί με «δειλή παραίτηση».
Ο πρωθυπουργός δήλωσε τη Δευτέρα στην τηλεόραση του CNN Portugal ότι θα ήταν εκ νέου υποψήφιος αν ο Ντε Σόουζα προκήρυττε νέες βουλευτικές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν πιθανότατα στις 11 ή στις 18 Μαΐου.
Ο ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Απρίλιο του περασμένου έτους, αλλά χωρίς απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Η κύρια κατηγορία εναντίον του αφορά έναν πάροχο υπηρεσιών που ανήκει στη σύζυγο και τα παιδιά του Μοντενέγκρο.
Τα πορτογαλικά μέσα ενημέρωσης ισχυρίζονται ότι η εταιρεία είχε συμβόλαια με διάφορες ιδιωτικές εταιρείες που βασίζονται σε κρατικές συμβάσεις.
Ο Μοντενέγκρο, ο οποίος είχε ήδη επιβιώσει από δύο ψηφοφορίες μομφής, αρνείται κάθε αδίκημα.
Από τότε που ήρθαν στην επιφάνεια οι ισχυρισμοί, δεσμεύτηκε να θέσει την ιδιοκτησία της οικογενειακής του επιχείρησης αποκλειστικά στα χέρια των παιδιών του. Αυτό κρίθηκε ανεπαρκές από την αντιπολίτευση.
Ο Μοντενέγκρο έγινε πρωθυπουργός μετά την παραίτηση του σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα τον Νοέμβριο του 2023 υπό τη σκιά μιας έρευνας για διαφθορά.
Ο Κόστα, ο οποίος αρνείται τις κατηγορίες που διατυπώθηκαν εναντίον του για διακίνηση επιρροής, εξελέγη επικεφαλής του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Ιούνιο του 2024.