Σκληρό διπλωματικό “πόκερ” με φόντο την Eurovision: Ιστορικές αποχωρήσεις λόγω συμμετοχής του Ισραήλ

Η λαμπερή γιορτή της μουσικής, ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision, μετατράπηκε σε σκηνή έντονης πολιτικής διχόνοιας, καθώς οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς της Ιρλανδίας, της Ολλανδίας, της Ισπανίας και της Σλοβενίας ανακοίνωσαν χθες, Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου την αποχώρησή τους από τον διαγωνισμό του 2026. Η κίνηση αυτή έρχεται ως αντίδραση στην απόφαση των διοργανωτών να επιτρέψουν τη συμμετοχή του Ισραήλ.

Οι αποχωρήσεις καταγράφηκαν μετά τη συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU) — του φορέα που διοργανώνει την εκδήλωση — όπου συζητήθηκαν οι αντιδράσεις για τη συμμετοχή του Ισραήλ, με φόντο τον πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στη Γάζα.

Μία από τις σοβαρότερες κρίσεις στην ιστορία της Eurovision

Στη συνάντηση, τα μέλη της EBU αποφάσισαν να υιοθετήσουν αυστηρότερους κανόνες ψηφοφορίας ως απάντηση σε ισχυρισμούς περί χειραγώγησης ψήφων υπέρ των Ισραηλινών διαγωνιζομένων. Ωστόσο, δεν λήφθηκε καμία ενέργεια για τον αποκλεισμό οποιουδήποτε ραδιοτηλεοπτικού φορέα από τον διαγωνισμό.

Το δημοφιλές μουσικό σόου, που προσελκύει πάνω από 100 εκατομμύρια τηλεθεατές ετησίως, έχει επηρεαστεί έντονα από τον πόλεμο στη Γάζα τα τελευταία δύο χρόνια, προκαλώντας διαδηλώσεις έξω από τους χώρους διεξαγωγής και αναγκάζοντας τους διοργανωτές να επιβάλουν περιορισμούς σε πολιτικά συνθήματα και σημαίες.

«Είναι μια ιστορική στιγμή για την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση. Πρόκειται σίγουρα για μία από τις σοβαρότερες κρίσεις που έχει αντιμετωπίσει ποτέ ο οργανισμός», δήλωσε ο ειδικός της Eurovision, Dean Vuletic. «Του χρόνου, θα δούμε το μεγαλύτερο πολιτικό μποϊκοτάζ που έχει γίνει ποτέ στη Eurovision».

Απειλείται η 70ή επέτειος στη Βιέννη

Οι διαμαρτυρίες αναμένεται να επισκιάσουν την 70ή επέτειο του διαγωνισμού, που θα φιλοξενηθεί στη Βιέννη τον ερχόμενο Μάιο. Ο ισλανδικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας RUV ανακοίνωσε ότι η διοίκησή του θα συνεδριάσει την επόμενη Τετάρτη για να αποφασίσει τη συμμετοχή της χώρας, ενώ το διοικητικό του συμβούλιο είχε ήδη συστήσει την απαγόρευση συμμετοχής του Ισραήλ.

Η EBU επιβεβαίωσε την αποχώρηση των RTVE (Ισπανία), AVROTROS (Ολλανδία), RTÉ (Ιρλανδία) και RTVSLO (Σλοβενία). Η τελική λίστα των συμμετεχουσών χωρών αναμένεται να ανακοινωθεί πριν από τα Χριστούγεννα.

Η «άμυνα» του Ισραήλ

Ο Ισραηλινός πρόεδρος Isaac Herzog εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμμετοχή του Ισραήλ, ευχόμενος ο διαγωνισμός να παραμείνει «υπέρμαχος του πολιτισμού, της μουσικής και της φιλίας μεταξύ των εθνών».

Ωστόσο, οι αποχωρήσαντες φορείς έδωσαν σαφείς εξηγήσεις:

AVROTROS (Ολλανδία): Η συμμετοχή του Ισραήλ “δεν είναι πλέον συμβατή με την ευθύνη που φέρουμε ως δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας”.

RTVE (Ισπανία): Η κατάσταση στη Γάζα και “η χρήση του διαγωνισμού από το Ισραήλ για πολιτικούς σκοπούς, καθιστούν όλο και πιο δύσκολο να διατηρηθεί η Eurovision ως ουδέτερη πολιτιστική εκδήλωση”.

RTÉ (Ιρλανδία): Η Ιρλανδίας “θα μείνει εκτός δεδομένης της φρικτής απώλειας ζωών στη Γάζα” και της ανθρωπιστικής κρίσης.

Από την άλλη πλευρά, χώρες όπως η Αυστρία (διοργανώτρια), η Γερμανία, η Ελβετία και το Λουξεμβούργο στηρίζουν τη συμμετοχή του Ισραήλ.

Η διευθύνουσα σύμβουλος του ισραηλινού ραδιοτηλεοπτικού φορέα KAN, Golan Yochpaz, διερωτήθηκε αν τα μέλη της EBU είναι «πρόθυμα να συμμετάσχουν σε ένα βήμα που βλάπτει την ελευθερία της δημιουργίας και την ελευθερία της έκφρασης».

Πρόκληση εν μέσω οικονομικής πίεσης

Το μποϊκοτάζ από μεγάλες αγορές, όπως η Ισπανία (μέλος των “Big Five”) και η Ιρλανδία (κάτοχος του ρεκόρ επτά νικών), απειλεί να επηρεάσει την τηλεθέαση και τα έσοδα του διαγωνισμού, σε μια περίοδο που πολλοί ραδιοτηλεοπτικοί φορείς δέχονται οικονομικές πιέσεις.

Ο Vuletic έκλεισε τονίζοντας: «Η διοργάνωση του επόμενου έτους σίγουρα θα είναι μια από τις πιο πολιτικοποιημένες όλων των εποχών… Θα έπρεπε να είναι μια μεγάλη γιορτή, ένα μεγάλο πάρτι, αλλά θα είναι και πάλι “βουτηγμένη” σε πολιτική διαμάχη».